ماجرای تشکیل گروه عکاسان “چهل شاهد” و رمز خاص نامگذاری آنان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمدحسین حیدری از عکاسان دفاع مقدس مهمان برنامه تلویزیونی نردبان بود که از شبکه مستند سیما پخش می‌شود. او که از عکاسان دفاع مقدس نیز به شمار می‌رود، در این برنامه درباره «تجربه عکاسی در دفاع مقدس» صحبت کرد.

حیدری در مقدمه صحبت‌های خود درباره تجربه عکاس‌شدن گفت: در کنار تحصیلات خود که در رشته حسابداری بود، در کانون پرروش فکری و مدرسه عالی «مولتی ویژن» کار عکاسی و انیمیشن را آموزش دیده بودم؛ پس از پیروزی انقلاب در مجموعه‌هایی کار می‌کردم که فضای کار کاملا مرتبط با عکاسی داشت. خاطرم هست اولین دوربینی که از ابتدا داشتم کِنون EF بود، زمانی که به حوزه هنری رفتم، دوربین‌ قطع متوسط RB67 وجود داشت و 2-3 تا دوربین لایکون و نیکون داشتیم. در نهایت، زمانی که اتفاقات پیش از جنگ و جنگ آغاز شد، از دوربین‌های خبری‌تر مثل کانون EA1 و کنون EF استفاده می‌کردیم و F1 و نیو F1 آخرین دوربین‌هایی بود که استفاده می‌کردیم.

وی با اشاره اینکه امکان عکسبرداری در شب در زمان جنگ وجود داشت و همین موضوع باعث شد تا بخش مهمی از سوژه‌ها از دست برود، گفت: دقت داشته باشید که ما هشت سال جنگ، در 1400 کیلومتر مرز انجام دادیم؛ از آنجا که عمده عملیات‌ها در شب بود، دوربین‌ها و امکانات آن روز جوابگو نبود. حساسیت دوربین‌ها 100 یا نهایتا 400 بود و به همین دلیل از غروب به بعد، عملا امکان عکاسی نداشتیم. علاوه براین، دوربین‌ها دیجیتال نبود و به صورت دستی تنظیم می‌شد. درست است که دستی بودن تنظیمات، تمرکز عکاس را بالا می‌برد، اما سختی‌های زیادی نیز داشت، چرا که عکاس 10 یک حلقه فیلم 36 تایی در اختیار داشت و باید دقت فراوانی می‌کرد که عکس بهتر و دقیق‌تری بگیرد.

این عکاس در بخش دیگری از صحبت‌های خود در برنامه تلویزیونی نردبان به تشکیل انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس و ایجاد آرشیو عکس‌های دفاع مقدس پرداخت و گفت: قبل از هر چیز باید بگویم که مشخصه اصلی این کار این است که به همت فردی انجام شده است. این اتفاق در حالی است که بسیاری از سازمان‌ها را داریم که وظیفه ذاتی‌شان همین کاری است که ما در طول این سال‌ها انجام دادیم اما اقدامی برای ایجاد آرشیو برای عکس‌های دفاع مقدس انجام ندادند.

حیدری درباره انگیزه خود از چنین اقدامی گفت: ما در انجمن به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از عکس‌های دفاع مقدس در حال از بین رفتن است و باید کاری کرد تا آنها آرشیو و نگهداری شوند. خاطرم هست در اولین گام و در سال 1373، دوستان را به مرکز هنری رزمندگان دعوت کردیم تا این پرونده را کلید بزنند. یکی از اقدامات مهم ما شناسایی حدود 5 هزار عکاس از سراسر کشور بود که عکس‌هایی از دفاع مقدس داشتند.

او با اشاره به جمع‌آوری بیش از 5 میلیون عکس از دفاع مقدس در روایت فتح گفت: این آثار در سطح کشور در حال از بین رفتن بود و باید ساماندهی می‌شد تا مبادا از بین برود. کش و قوس‌های زیادی داشت تا در نهایت کار خود را با تمرکز بر جمع‌آوری عکس‌های دفاع مقدس در روایت فتح آغاز کردیم. خوشبختانه در اولین گام، حدود 500 هزار فریم عکس گردآوری کردیم، اما اکنون بیش از 5.5 میلیون فریم عکس در اختیار داریم که بیش از 3 میلیون آنها در گنجینه روایت فتح جمع‌آوری و آرشیو شده است.

وی خاطرنشان کرد: در گام بعدی، کار کتاب‌ها را آغاز کردیم تا نمود کارمان بیشتر نمایان شود. آرام آرام کتاب‌ها بیشتر شد و سراغ موضوعات مرتبط با جنگ مثل زن در دفاع مقدس، خرمشهر، شهدا و … رفتیم. سپس سراغ استان‌ها رفتیم و در گام بعدی سراغ خود عکاسان رفتیم تا کتابی از آنها منتشر شود. تاکنون بیش از 12 جلد کتاب از عکاسان دفاع مقدس به چاپ رسیده است.

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره حضور عکاسان در خط آتش و نمایش صحنه‌های حساس جنگ توسط آنان گفت: بخش عمده‌ای از تاریخ جنگ را به دلیل عدم امکانات از دست دادیم. عمده عملیات‌های ما در شب بود، اما به دلیل نبود امکانات، هیچ تصویری از آنها نداریم. خود من دوست داشتم وقتی اولین شعاع‌های خورشید زده می‌شود در میدان باشم و عکاسی کنم. به همین دلیل همراه با رزمندگان به خط می‌رفتم تا بتوانیم از دقایق ابتدایی صبح که همه چیز تازه و بکر است، تصویربرداری کنم. برهمین اساس، خیلی شب‌ها در کنار بچه‌ها و در سنگرهای موقتی که برای پناه گرفتن می‌کندند، حضور داشتم.

وی اضافه کرد: البته دوست نداشتم اولین فریم عکاسی من از جنگ، اسلحه و مهمات باشد، بلکه روابط انسانی برایم مهم‌تر بود، چرا که معتقدم این روابط انسانی است که از بقیه جنگ مهم‌تر است.

حیدری با اشاره به تجربه حضور خود در عملیات بیت‌المقدس گفت: اولین عکس‌های من از جنگ، مربوط به عملیات بیت‌المقدس است؛ در آنجا اتفاقات عجیب و غریبی را می‌دیدیم. دقت داشته باشید در جنگ، هر کسی هر آن چیزی که در توان داشت را عرضه کرد؛ توان من هم دوربین و عکاسی بود و سعی کردم آن را به بهترین نحو ارائه بدهم. ما نمی‌خواستیم با عکس‌ها خبررسانی کنیم و به همین دلیل است که بیشتر روی چهره‌ها و روابط انسانی کار کردم.

او به شکل‌گیری گروه «چهل شاهد» نیز اشاره کرد و گفت: این گروه به پیشنهاد آقای محسن راستانی، از نوجوانان مسجد جواد الائمه و کمیته فرهنگی مسجد حاج علوان اهواز تشکیل شد. آنها جمعی از نوجوانان علاقه‌مند را جدا می‌کنند و بهشان دوربین می‌دهند تا از جنگ عکاسی کنند. از این گروه 21 نفر شهید شدند و 35 نفر مجروح شدند. جالب است بدانید که قاعده‌شان هم این بود که هر کسی که شهید می‌شود، یک نفر جایگزین شود تا عدد 40 نفر به صورت دقیق حفظ شود. نامگذاری گروه چهل شاهد به همین دلیل بود.

انتهای پیام/