کاهش انتشار “جیوه” از منابع انسانی

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، “جیوه” به عنوان یکی از عوامل مخرب زیست‌محیطی شناخته می‌شود. این ماده از طریق فعالیت‌های رایج انسانی مانند فعالیت نیروگاه‌های زغال‌سوز و استخراج طلا در مقیاس کوچک وارد جو می‌شود.

اگرچه فهرست‌های جهانی انتشار جیوه طی سال‌ها افزایش این ماده را نشان می‌دهند اما یافته‌های جدید چیز دیگری می‌گویند و مطالعه‌ای که توسط یک تیم بین‌المللی از محققان انجام شده ثابت می‌کند که نه تنها با افزایش انتشار جیوه مواجه نیستیم، بلکه طی دو دهه گذشته این میزان در حال کاهش بوده است.

دانشمندان MIT (مؤسسه فناوری ماساچوست) داده‌های موجود از تمام ایستگاه‌های نظارتی در نیمکره شمالی را تجزیه و تحلیل کردند. نتایج آن‌ها کاهش واضحی در غلظت جیوه جوی به اندازه تقریباً 10 درصد بین سال‌های 2005 تا 2020 را نشان می‌دهد.

تیم تحقیقاتی در این مطالعه از دو روش مدل‌سازی استفاده کرد تا علت کاهش این روند را شناسایی کند. هر دو روش کاهش انتشار ناشی از فعالیت‌های انسانی را به‌عنوان عامل اصلی این روند نزولی تعیین کردند.

یک معاهده جهانی به نام «کنوانسیون میناماتا» در سال 2013 امضا شد تا انتشار جیوه ناشی از فعالیت‌های انسانی کاهش یابد. با این حال، با وجود تلاش‌های بین‌المللی، فهرست‌های انتشار جیوه همچنان افزایش را نشان می‌دادند.

اقداماتی مانند کنوانسیون میناماتا، با وجود تفاوت‌های موجود، نشان‌دهنده تعهد بین‌المللی به مقابله با آلودگی جیوه است. این توافق‌نامه الزام‌آور قانونی از کشورهای امضاکننده می‌خواهد که اقداماتی برای کاهش استفاده و انتشار جیوه اجرا کنند.

این سیاست‌ها نه تنها به هدف کاهش انتشار طراحی شده‌اند، بلکه به کاهش اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی جیوه نیز کمک می‌کنند.

جیوه چگونه به تخریب محیط زیست دامن می‌زند؟

جیوه یک نوروتوکسین قدرتمند است که می‌تواند به شکل‌های مختلفی به محیط زیست و سلامت انسان آسیب برساند. در زیر برخی از راه‌های اصلی که جیوه باعث تخریب محیط زیست می‌شود را توضیح می‌دهیم:

1. آلودگی آب‌ها

وقتی جیوه به محیط زیست وارد می‌شود، به‌ویژه از طریق فعالیت‌های صنعتی و نیروگاه‌های زغال‌سوز، به هوا منتقل شده و سپس از طریق بارش به زمین و آب‌ها بازمی‌گردد. در آب‌های رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها، میکروارگانیسم‌ها جیوه را به شکلی به نام متیل‌جیوه تبدیل می‌کنند که بسیار سمی است. این ماده در بدن ماهی‌ها تجمع می‌کند و با تغذیه حیوانات و انسان‌ها از این ماهی‌ها، وارد زنجیره غذایی می‌شود. متیل‌جیوه می‌تواند به سیستم عصبی آسیب بزند، به‌ویژه در جنین‌ها و کودکان.

2. تأثیر بر حیات وحش

حیات وحش، به‌خصوص جانوران آبزی و پرندگان شکاری که از ماهی تغذیه می‌کنند، تحت تأثیر تجمع جیوه قرار می‌گیرند. این ماده می‌تواند باعث اختلالات عصبی و رفتاری در حیوانات شود و بر تولید مثل آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. گونه‌های در معرض خطر، مانند دلفین‌ها، نهنگ‌ها، و پرندگان دریایی، بیشترین آسیب را از آلودگی جیوه می‌بینند.

3. آلودگی خاک

جیوه می‌تواند از طریق باران یا تجمع در خاک باعث آلودگی آن شود. این ماده به‌ویژه در مناطق نزدیک به نیروگاه‌های زغال‌سوز و معادن طلا دیده می‌شود. با ورود به خاک، جیوه می‌تواند به گیاهان منتقل شود و از طریق زنجیره غذایی به انسان‌ها و حیوانات منتقل شود.

4. آلودگی هوا

فعالیت‌های صنعتی، مانند سوزاندن زغال‌سنگ و استخراج طلا، جیوه را به‌صورت بخار در هوا آزاد می‌کنند. این گاز می‌تواند مسافت‌های طولانی را طی کرده و باعث آلودگی هوا در مناطق دور از منبع اصلی انتشار شود. با تجمع جیوه در هوا، آن به‌طور مستقیم وارد اکوسیستم‌ها شده و به انسان‌ها و حیوانات آسیب می‌زند.

5. تخریب زیستگاه‌ها

فعالیت‌های استخراج طلا در مقیاس کوچک که جیوه در آن‌ها برای جدا کردن طلا از سنگ معدن استفاده می‌شود، باعث تخریب گسترده زیستگاه‌ها، به‌ویژه در مناطق جنگلی و رودخانه‌ای می‌شود. این فعالیت‌ها نه تنها باعث آلودگی آب و خاک می‌شوند، بلکه اکوسیستم‌های حساس و گونه‌های در معرض خطر را نیز تهدید می‌کنند.

6. تأثیرات تغییرات اقلیمی

جیوه می‌تواند اثرات تغییرات اقلیمی را تشدید کند. با تغییر دما و اکوسیستم‌ها، انتشار و چرخه جیوه نیز دستخوش تغییر می‌شود، به‌ویژه در مناطق قطبی که یخ‌ها ذوب می‌شوند و جیوه محبوس در یخ به محیط زیست وارد می‌شود.

در کل، جیوه با انتشار در آب، هوا و خاک، تأثیرات منفی گسترده‌ای بر سلامت اکوسیستم‌ها و گونه‌های جانوری و انسانی می‌گذارد.

این مطالعه در مجله «Proceedings of the National Academy of Sciences» منتشر شده است.

انتهای پیام/