.jpg)
گروه اندیشه: در جایگزینی دولت ها، مهمترین موضوعی که مردم، جامعه مدنی، روشنفکران، صنوف ، احزاب و …باید به آن توجه کنند، اهدافی است که به صورت نهادمند و واقعی دولت ها تعقیب می کنند.به عبارت دیگر، در امر توسعه این که کدام دولت زمام امور را داشته باشد، بسیار مهم است. برای مثال در امریکا حضور حزب دمکرات به معنای تامین اجتماعی بیشتر است. در عوض حزب جمهوری خواه، خواهان برچیدن اکثر امتیازاتی که از طریق تامین اجتماعی به طبقات پایین می رسد. در ایران نیز، بر اساس نمایندگی ای که دولت احمدی نژاد، مرحوم رئیسی، تعهدی که نسبت گروه ها و طبقات جدید داشتند، با دولت هاشمی، خاتمی، روحانی، و پزشکیان متفاوت بوده است. در انتخابات 1403 یک موضوع محوری مطرح شد و این که فرق می کند کی رئیس جمهور باشد. امروز مواضع آقای پزشکیان در سازمان ملل متحد، که حکایت از مبنای گرایش به توسعه ملی، در مواضع ایران موج می زد، می تواند بیانگر تفاوت ماهوی میان نیروهای جلیلی و پزشکیان باشد. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در میزگرد اکوایران رحمان قهرمان پور در خصوص کتاب «نزاع هزارساله ما» اثر عجم اوغلو و سایمون رابینسون و از اثرگذاری راهکارهای دولت سخن به میان می آورد.
تجربه کشورهای آسیایی؛ دولت پیشران توسعه
مترجم کتاب نظم و زوال سیاسی فرانسیس فوکویاما، در سخنان خود به نگاه جریان اصلی اقتصاد به دولت اشاره می کند و می گوید: «در جریان اصلی اقتصاد نوعی بدبینی تاریخی نسبت به دولت وجود دارد، و بر روی آن نام های مختلفی از این بابت گذاشته اند از جمله می گویند دولت شر ناگزیر است. ولی وقتی از تجربه خاص اروپا بیرون می آئیم، می بینیم، عمدتا بار رشد اقتصادی روی دوش دولت ها بوده است. با مراجعه به کشورهای آسیایی که نخستین جایی است که خارج از دنیای غرب، شاهد توسعه اقتصادی آن ها هستیم، متوجه می شویم این دستگاه دولت است که فعال مایشاء است. »
قهرمان پور در ادامه با اشاره به این که «البته نام این دولت ها را می توانیم دولت خیرخواه، دولت توسعه گرا، نام گذاری کنیم» گفت: «اما در نهایت این دسته از دولت ها مجموعه ای از نخبگانی هستند که دلشان برای کشور می سوزد، و برای بهبود شرایط زیست در آن دلسوزی می کنند. بنابراین در اینجا برای ما ماهیت دولت بسیار مهم است.»
او در ادامه با طرح این سوال که «ما وقتی از دولت سخن می گوییم، دولت مذکور دارای چه ماهیتی است؟» گفت: «در پاسخ به این سوال باید بگویم زمانی دولت با ماهیت توسعه گرا وجود دارد، مانند دولت های کره جنوبی، تایوان، ژاپن که با اتخاذ خط مشی توسعه گرایی، به پیشرفت رسیدند. یک سری دولت هایی هم هستند که متاسفانه مساله شان بقا و امنیت و روزمرگی است. این دست از دولت ها در خاورمیانه مشاهده می شوند. بنابراین زمانی که این جا می گوییم دولت قاعده (به منظور توسعه) تنظیم می کند، واقعیت آن است که نمی تواند تنظیم نکند، به هر حال دولت باید ورود بکند. زیرا ما در یک فضای آرمانی زندگی نمی کنیم. اما مساله این است که دولت خود دارای چه ماهیتی است؟ ما زمانی که از دولت سخن می گوییم، دولت خارج از ما وجود خارجی ندارد، که بگوییم خارج از جامعه، آدم هایی در طبقه بیستم یک آپارتمان زندگی می کنند، و دولت را تشکیل می دهند. خیر چنین نیست. دولت هم ما هستیم. ماهیت دولت شامل نهادی بوروکراتیک، دانشگاه، نیروی انتظامی، و … است. به تعبیری دولت نهاد اداره کننده کشور است.»
قهرمان پور در ادامه توصیف ماهیت دولت، به اداره کنندگان دولت ها پرداخت و گفت: «در برخی کشورها، این نهاد اداره کننده کشور یعنی دولت، تخصص گرا و شایسته سالار است، فاسد نیست. همچنین دنبال خیر عمومی است، و در نهایت اوست که موتور توسعه را هم روشن می کند. در برخی کشورها هم برعکس، ماهیت دولت تنها بر بقاء استوار است مانند برخی کشورهای خاورمیانه ای؛ زیرا تنها مساله اش این موضوع است. در آفریقا دولت هایی را مشاهده می کنید که متشکل از یک سری افراد غارتگر هستند مانند اتفاقی که در افغانستان افتاد، داستان چه بود؟ در این اواخر به گونه ای شده بود که از کل کمک های بین المللی قبل از این که به افغانستان برسد، 20 یا 30 میلیون دزدیده می شد. وضعیت افغانستان از سطح حامی پروری گذشته، بلکه به مرحله غارتگری وارد شده بود.»
بحث پیشینی مهم در ایران: دولت به هر شکل اش بد است