وزیر بهداشت دولت چهاردهم باید مدیری توانمند و عدالت‌محور باشد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور با موضوع خصوصیات وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نامه‌ای را خطاب به رئیس جمهور منتشر کردند.

متن نامه به شرح زیر است:

جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام و آرزوی توفیقات روزافزون

استاد محترم، انتخاب جناب‌عالی توسط مردم شریف ایران ودیعه‌ای گرانقدر را نزد شما نهاد که تنها با اتکال به خداوند متعال و توسل به حضرات معصومین(ع) و در کنار آن کار مستمر و خستگی‌ناپذیر جهادی می‌توان حق آن را ادا کرد. در این بین استفاده از بهترین روش‌ها و نخبه‌ترین مدیران امری اجتناب‌ناپذیر برای نیل به موفقیت در ریاست جمهوری اسلامی ایران است. دولت به معنای یک فرد نیست و مجموع همین وزرا و مدیران است که دولت را شکل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌ها برای هر یک از مردم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است چرا که فردفرد این کشور با مقوله‌ی سلامت و درمان مرتبط هستند. از طرفی مسائل بهداشت و درمان بسیار پیچیده و دارای آثار بین‌بخشی در کشور است. حل این مسائل نیز نیازمند علم، نگاه و عملکردی تخصصی و با جامعیت بالاست.

بحمدالله جناب‌عالی که اکنون سکان ریاست قوه‌ی مجریه را در دست دارید، از مدیران حوزه بهداشت و درمان کشور هستید. مدیری که در بهداشت و درمان کشور خصوصیاتی منحصر به فرد دارد: از سال‌ها قبل تا لحظه‌ی انتخاب به عنوان ریاست جمهور، مستمراً با مسائل بهداشت و درمان کشور ارتباط نزدیک داشته‌است. در سطوح مختلف بهداشت و درمان کشور فعالیت نموده‌است؛ از ارائه‌ی خدمت پزشکی در مناطق محروم تا ریاست دانشگاه علوم پزشکی و از عضویت در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. لذا با شناخت کافی شما از مسائل حیطه‌ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتظار انتخابی بسیار شایسته برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌جاست.

حال که در موسم انتخاب وزرای محترم دولت چهاردهم قرار داریم، لازم دانستیم همچون سال 1400 و پیرو بیانیه‌ی 30 دفتر بسیج دانشجویی مراکز علوم پزشکی کشور در تاریخ 11 تیرماه 1403 با موضوع اولویت‌های نظام سلامت در دولت چهاردهم، نظرات مجموعه‌ی بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در مورد اهم خصوصیات وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آینده را مطرح نماییم.

1. دارای توان مدیریتی: وزیر بهداشت باید دارای سواد، سابقه و توان مدیریتی باشد. داشتن تخصص خاص پزشکی یا توانمندی درمانی، سوابق پژوهشی یا آموزشی و گرایشات و اقدامات سیاسی دلیلی بر توانمندی مدیریتی برای وزارتخانه‌ی عظیم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیست. از این رو وزیر بهداشت باید دارای سوابق مدیریتی موفق در مسئولیت‌ها کلان نظام سلامت باشد.

2. داشتن برنامه: وزیر بهداشت باید ضمن داشتن شناخت کافی از ابعاد مسائل نظام سلامت، برنامه‌های اجرایی و کارا برای حل این مسائل داشته‌باشد. این برنامه‌ها باید در انطباق و هماهنگی حداکثری با همه‌ی ابعاد اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی، سیاست‌های کلی سلامت، برنامه هفتم توسعه و سایر قوانین حوزه سلامت باشد. در شرایط فعلی فرصتی برای آزمون و خطاهای غیرعالمانه‌ی مدیریتی وجود ندارد و باید افرادی بر مسند امور قرارگیرند که برنامه‌های مشخص دارند.

3. داشتن خصوصیات فردی مدیر: مجموعه‌ای از خصوصیات وجود دارد که برای هر مسئول و مدیری نیاز است. وزیر بهداشت با توجه به اهمیت حیطه‌ی بهداشت و درمان و دستگاه عظیم نظام سلامت باید در حد قابل قبولی دارای این خصوصیات باشد. از جمله این خصوصیات امانت‌داری، صداقت، تدیّن، ایمان، پایبندی به مسائل شرعی، اعتقاد کامل به نظام جمهوری اسلامی ایران، داشتن امید و نگاه مثبت به افق آینده، نداشتن سابقه‌ی سوء، اشتهار به پاکدستی، داشتن نگرش ملی و کارآمدی است. روحیه‌ی جوانی، جوان‌گرایی، کار جهادی و تحول‌خواهی از خصوصیاتی است که پیشرفت امور را چند برابر خواهدکرد. همچنین مردمی بودن و ساده‌زیستی از خصوصیاتی است که لازمه و زیبنده‌ی هر مدیر ایرانی است.

4. نگاه جامع: داشتن اشراف کافی و آگاهی نسبی از مسائل مختلف حوزه‌ی سلامت یکی از نیازهای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. این آگاهی امکان اولویت‌بندی مناسب را فراهم می‌سازد اما نداشتن این خصوصیت می‌تواند باعث غفلت از برخی مسائل نظام سلامت گردد. اهم این موارد در بیانیه‌ی 11 تیرماه 1403 ذکر شده‌است.

5. نداشتن تعارض منافع: تعارض منافع یکی از دلایل تصمیمات ناصواب مدیریتی است. وزیر بهداشت نباید دارای هیچ گونه تعارض منافعی باشد. این تعارض منافع اعم از مطب‌داری، اشتغال در مراکز خصوصی، سهام‌داری در مراکز درمانی، فعالیت در واردات دارو و تجهیزات پزشکی و … باشد. پرهیز از صنف‌گرایی و حزب‌گرایی سیاسی و ارجح دانستن حقوق مردم بر هر چیز، در عین حل مسائل فعالین نظام سلامت نیز حائز اهمیت است.

6. اعتقاد به تقدم بهداشت بر درمان: حفظ سلامتی از جهات مختلف به نفع فرد، نظام سلامت و کشور است. از طرفی حفظ کردن سلامتی فرآیندی به مراتب ساده‌تر و ارزان‌تر از درمان است. از دهه‌ی 70 به مرور درمان‌محوری جای بهداشت‌محوری را گرفت. این روند در شئون مختلف نظام سلامت اعم از بودجه، زیرساخت، اولویت‌بخشی و … وجود داشت. وزیر بهداشت باید با اعتقاد به تقدم بهداشت رویکردهای موجود را به سمت بهداشت‌محوری، پیشگیری و سلامت‌محوری طراحی و اجرا کند. این رویکردها در عرصه‌های مختلف از جمله هزینه‌کردهای مالی، برنامه‌های اجرایی، آموزش علوم پزشکی و … است.

7. عدالت‌محوری: این خصیصه در جنبه‌های مختلف لازم است. عدالت در دسترسی به خدمات مختلف بهداشت و درمان در مناطق مختلف کشور یکی از این جنبه‌هاست که نیاز به گسترش زیرساخت‌ها و حضور ارائه‌دهندگان خدمت در مناطق مختلف کشور دارد. جنبه‌ی دیگر عدالت در پرداخت از جیب مردم است که به عوامل مختلف مالی از جمله تعرفه‌گذاری، عملکرد صحیح بیمه‌ها، تأمین نیازمندی‌های دارویی و تجهیزات برای کشور، برخورد با متخلفان و … است. جنبه‌ی دیگر از عدالت در ارتباط بین ارائه‌دهندگان خدمات نظام سلامت و تولیت نظام سلامت یعنی وزارت بهداشت به صورتی که پرداخت مالی کافی و به‌موقع از دغدغه‌های جدی ارائه‌دهندگان خدمات بهداشت و درمان است. عدالت در بین ارائه‌دهندگان خدمات نظام سلامت از جمله پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و … جنبه‌ی دیگری است. ناعدالتی بین اقشار مختلف ارائه‌دهندگان خدمات و حتی ناعدالتی بین تخصص‌های مختلف یک رشته مثل پزشکی خصوصاً در سال‌های اخیر، نیازمند اصلاحات عدالت‌محور است. عدم توجه به حقوق دستیاران (رزیدنت‌ها) و کارورزان نیز از همین دست است که در دولت قبل به آن توجه ویژه شد.

8. تکمیل برنامه‌های کلان: از سال‌های قبل برنامه‌های کلانی در نظام سلامت وجود دارد که نیازمند تکمیل است. اصلاح نظام ارجاع و طرح پزشک خانواده، طرح‌های مدیریت زنجیره‌ی تولید و توزیع دارو در کشور و پرونده الکترونیک سلامت از این دست برنامه‌های تکمیل نشده است. توجه کافی و زمینه‌سازی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های طب سنتی ایرانی نیز از مسائلی است که با وجود پرداختن به آن هیچ‌گاه آن‌گونه که باید مورد توجه قرار نگرفته‌است. وزیر بهداشت دولت چهاردهم باید رویکرد صحیح و برنامه‌های عملی برای تکمیل طرح‌های کلان نظام سلامت داشته‌باشد.

9. استفاده از روش‌ها و فناوری‌های نوین: رویکرد وزیر بهداشت به استفاده از فناوری‌های نوین و پیشرفته‌ی روز مهم است. نظام سلامت الکترونیک زیرساختی برای ارائه خدمات نظام سلامت است که در همه‌ی حیطه‌های نظام سلامت از جمله ارتقای شفافیت، تصمیم‌گیری بالینی، افزایش بهره‌وری، مدیریت اقتصادی سلامت و … تأثیر مثبت دارد. الکترونیکی‌سازی نظام سلامت در سطوح مختلف است. توجه، سرمایه‌گذاری و استفاده از فناوری‌های روز دنیا از جمله هوش مصنوعی، نانو، لیزر، سلولی مولکولی و … لازمه‌ی تحول در نظام سلامت است.

10. جوانی جمعیت: یکی از حیاتی‌ترین، بحرانی‌ترین و کلان‌ترین معضلات حال حاضر کشور مسأله‌ی جمعیت است که حتی با امنیت ملی گره خورده‌است. وزیر بهداشت دولت چهاردهم باید نسبت به این مقوله نگاه ویژه، فوری و بین‌بخشی داشته‌باشد. اولین محل رجوع زنان باردار یا مایل به فرزندآوری، نظام سلامت است. در دهه‌ی 70 فعالین نظام سلامت پرچمداران کاهش جمعیت کشور به خصوص در خانه‌های بهداشت بودند و امروز نیز باید پرچمدار افزایش و جوانی جمعیت همین نظام سلامت باشد. اما تقریباً در این زمینه تغییر رویه‌ی جدی وجود نداشته‌است. نظام سلامت در مسائل گسترده‌ای از بحث جمعیت همچون پایش و ارزیابی، فرهنگ‌سازی، ناباروری، سقط جنین، فرزندآوری سالم و … نقش محوری دارد که باید به صورت مبسوط به آن پرداخت و برنامه‌های عملی داشت.

پرواضح است که خصوصیات مختلف دیگری برای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونین ایشان وجود دارد که در این مرقومه نمی‌گنجد. لازم می‌دانیم حداقل خصوصیات مذکور در انتخاب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مد نظر ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد تا به امید خدا شاهد اعتلای نظام سلامت کشور باشیم.

در نهایت بسیج دانشجویی مراکز علوم پزشکی کشور اعلام می‌دارد ضمن حفظ آزادی‌بیان دانشجویی، نگاه نقادانه و رویه‌ی مطالبه‌گرانه، آمادگی دارد در هر زمینه‌ای که نیاز باشد در کنار دولت چهاردهم ایفای نقش کند و به دولت یاری رساند.

والسلام علیکم

امضا کنندگان:

مرکز تحقیقات شهید دکتر سعید کاظمی‌آشتیانی دانشگاه علوم پزشکی تهران
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زنجان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی همدان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سمنان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی البرز
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی لرستان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی آبادان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی فسا
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کاشان
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی لارستان
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی اسدآباد
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی شوشتر
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی سیرجان
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی تربت جام
بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی خمین
بسیج دانشجویی دانشکده پیراپزشکی نهاوند
بسیج دانشجویی دانشکده پرستاری مشگین‌شهر
بسیج دانشجویی دانشکده پرستاری خاش
بسیج دانشجویی دانشکده پرستاری زرند