همسایگی با دریا شرط احداث صنایع آب‌بر جدید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، شما فکرمی‌کنید صنایع چقدر آب مصرف می‌کنند؟ اصلا اینکه چقدر آب مصرف می‌کنند، مهم است؟ طبق آمار‌های موجود، صنایع حدود دو درصد از منابع آبی کشور را مصرف می‌کند و این مقدار زمانی مهم می‌شود که  با توجه به شرایط آبی کشور، همین میزان هم با استفاده از راه‌های جایگزین مانند پساب و بازچرخانی (تصفیه و استفاده مجدد از آبی که استفاده شده است) کم شود.

در ایران بخشی از صنایع به خصوص صنایع آب‌بر در مناطق خشک قرار گرفته‌اند، محمدحسین پیروی، پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس ریشه این پراکندگی‌های بدون آمایش سرزمینی را کشف میدان گازی پارس جنوبی در اواخر دهه هفتاد می‌داند.

اکنون که از دهه نود عبور کرده و صده‌ی  ۴۰۰ را می‌گذرانیم، ما ماندیم و دشت‌هایی که روز به روز کم‌آب‌تر شده و در دسته دشت‌های ممنوعه‌ای که نباید فعالیت صنعتی یا کشاورزی در آنها انجام‌شود قرار می‌گیرند.

حالا سوال این است، اکنون  چه باید کرد؟ توسعه صنایع آب‌بر را در کشور متوقف کنیم؟ صنایع آب‌بر به کنار دریا منتقل شوند یا آب را به صنایع و معادن برسانیم؟  

پیروی درباره بازچرخانی آب و استفاده از پساب در صنایع به عنوان یکی از راه‌حل‌های کاهش بار مصارف صنایع از روی دوش منابع آبی می‌گوید:  

عضو مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین گفت: قیمت تمام شده انتقال آب دریا به فلات مرکزی از بازچرخانی آب بسیار بیشتر است پس اگر صنایع راهکار انتقال آب را پیش گرفته‌اند حتما قبل از آن سراغ بازچرخانی آب رفته‌اند، اما برای نیازهایشان کافی نبوده.  

وی در پاسخ به این سوال که پس چه راهکاری برای مدیریت منابع آب باقی‌مانده در فلات مرکزی موثر است، گفت:

این پژوهشگر افزود: البته معادن آمایش‌پذیر نیستند در نتیجه راه‌حلی که مطرح می‌شود این است که موادمعدنی را کنار دریا منتقل کنیم، اما این کار نیازمند وجود زیرساخت‌های لازم و شبکه انتقال ریلی است، به همین دلیل شاید انتقال آب دریا بتواند راه‌حل مناسبی برای رفع نیاز معادن باشد.  

صنایعی که درحال حاضر در فلات مرکزی مستقر هستند چه می‌شوند؟

پیروی با بیان اینکه شرکت‌هایی که در فلات مرکزی ایران احداث شده‌اند در اقتصاد کشور  بسیار تاثیرگذار هستند و ضرر به آنها در واقع ضرر به یک استان یا بخش قابل توجهی ازسهامداران است، گفت: برای مدیریت مصارف آبی این صنایع، هم اقدامات قیمتی و هم اقدامات غیرقیمتی لازم است اجرایی شود، اما باید توجه داشت ابزار‌های قیمتی پله‌پله  به‌کار گرفته شوند.                                                                                                                                                                                                          

وی افزود: شاید بی‌تدبیری باشد که آب باکیفیت را با قیمتی کمتر از قیمت پساب به صنایع و معادن فروخت، اما نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که اجرای سیاست‌های گوناگون باید به‌گونه‌ای باشد که با کمترین تنش  شرایط مدیریت شود تا به اهداف خود که یکی از آنها پایدار شدن شرایط دشت‌ها است، برسیم.

صنایع فعلی هم باید تعطیل شود

بنفشه زهرایی، دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی با بیان اینکه میزان مصرف بخش صنایع و شرب در مجموع ده درصد و باقی مربوط به مصرف آب کشاورزی است، گفت:

زهرایی افزود: در این فضای کشاورزی یک صنعت آب‌بر هم جز کنار دریا نباید احداث شود.

لازم به ذکر است، سال گذشته علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو دستور داد صنایع سه استان اصفهان، یزد و کرمان که جز استان‌های صنعتی و کم‌آب هستند تا پایان سال ۱۴۰۲، آب مورد نیازشان را از آب شرب جدا کنند.  

بر اساس آماری که شرکت مدیریت منابع آب ایران در سال ۱۴۰۲ منتشر کرد، صنایع سالانه در استان اصفهان ۴۳ میلیون مترمکعب، در یزد ۴۷ میلیون مترمکعب و در کرمان ۷۳ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کنند که بر اساس بند عین تبصره ۸ قانون بودجه پارسال، باید استفاده از پساب و بازچرخانی آب را به‌جای آب‌های باکیفیت، در دستور کار قرار دهند.    

هاشم امینی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور دراین خصوص گفت: درحال‌حاضر حدود ۵۴ هزار مترمکعب پساب به صنایع استان اصفهان، ۳۵ هزار مترمکعب پساب به صنایع استان یزد و حدود ۱۱۱ هزارمترمکعب پساب به صنایع استان کرمان در شبانه‌روز داده می‌شود.  

بر اساس این آمار اگر کل ۳۶۵ روز سال هم پساب به این صنایع داده شود، حجم پساب تحویلی به صنایع استان اصفهان ۱۹ میلیون مترمکعب، به صنایع استان یزد ۱۲ میلیون مترمکعب و به صنایع استان کرمان ۴۰ میلیون مترمکعب است، در واقع بازهم از نیاز مصرفی آنها کمتر است.

گزارش از محبوبه شریفی‌گل خبرنگار تحریریه انرژی خبرگزاری صداوسیما