به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفته جاری( ۲۴ و ۲۵دی) معاونان و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه برای سومین بار در پنج ماه گذشته با همتایان اروپایی خود از سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه پشت میز گفت‌وگو نشستند و طیف مشخصی از موضوعات مورد علاقه و البته اختلاف خود را مورد بررسی قرار دادند. این دیدار گرچه پشت درهای بسته و بدون ثبت تصویری از آن انجام شد اما دو طرف گفت‌وگو، نتیجه آن را مثبت توصیف کردند.
سومین دیدار با تروییکای اروپا و نتایج آن
«مجید تخت‌روانچی» معاون سیاسی و «کاظم غریب آبادی» معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه عصر دوشنبه با نمایندگان تروییکای اروپا دیدار و گفت‌وگو کردند. این سومین دور از گفت‌وگوهای ایران و اروپا در دولت چهاردهم است و پیش از این، دو گروه در نیویورک و ژنو هم درباره مهمترین موضوعات مورد اختلاف با یک‌دیگر رایزنی کرده بودند.
پس از پایان این دور، غریب‌آبادی آن را جدی، صریح و سازنده توصیف کرد و گفت که طرفین ضمن ورود به برخی جزئیات، ایده‌هایی را در دو حوزه رفع تحریم و هسته‌ای که برای حصول به یک توافق ضروری هستند، مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند.
معاون حقوقی وزیر امورخارجه از تداوم گفت‌وگوها سخن گفت و توضیح داد که برای از سرگیری مذاکرات و رسیدن به یک توافق میان طرف‌ها اتفاق نظر وجود دارد و باید فضای مناسبی از سوی همه طرف‌ها ایجاد و حفظ شود.
در ادامه این رایزنی‌ها، روانچی و غریب‌آبادی هم جداگانه با «انریکه مورا» معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا دیدار کردند و مورا گفت‌وگوهای شکل گرفته را مثبت و سازنده ارزیابی کرد و گفت که درباره راه‌های دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای ایران گفت‌وگو شد.
غریب‌آبادی هم گفت‌وگوهای شکل گرفته در ژنو با مورا را «باز و سازنده» دانست و اعلام کرد: «ما عمدتا در مورد لغو تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای و همچنین سایر موضوعات مورد علاقه دوجانبه تبادل نظر کردیم. ما همچنین به حمایت غیر قابل قبول اروپا از جنایات رژیم اسرائیل در غزه نیز پرداختیم.»
«لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه وال‌استریت ژورنال هم به نقل از منابع مطلع خود، گفت وگوهای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و اروپا در ژنو را نسبت به دفعه قبل کم‌تنش‌تر و سازنده‌تر اعلام و تصریح کرده است که این موضوع می‌تواند انعکاسی از یک توافق دو جانبه میان طرفین مذاکره‌کننده در این خصوص باشد که پیشبرد امور از طریق یک مسیر دیپلماتیک در دستور کار قرار گرفته است اما اینکه واشنگتن هم با آن موافقت خواهد کرد یا خیر؟، پرسش دیگری است.
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه هم این گفت‌وگوها را مثبت ارزیابی کرد و گفت: سه کشور اروپایی به تداوم مذاکرات علاقمند هستند و گفت‌وگوهایی که روزهای دوشنبه و سه‌شنبه انجام شد، مذاکرات مثبتی بود و ما جدیت و رسیدن به راه‌حل مذاکراتی را در طرف‌های مقابل یعنی سه کشور اروپایی احساس کردیم.
اهداف ایران از دور تازه گفت‌وگوها با اروپا
همزمان با جدیت یافتن پروسه گفت‌وگو میان ایران و اروپا یکی از مهمترین پرسش‌های موجود در اذهان و افکار عمومی، پیرامون اهداف ایران از نشستن پشت میز گفت‌وگو با تروییکای اروپایی به رغم تمام رویدادهای دو سال اخیر است. پاسخ به این پرسش گرچه گسترده و دارای ابعاد متعددی است اما آنچه در ذهن و برنامه دستگاه دیپلماسی ایران می‌گذرد در این جمله وزیر امورخارجه خلاصه می‌شود که این دور از گفت‌وگوها به منظور رسیدن به سازوکاری برای برگشت به میز مذاکرات هسته‌ای است. برای تهران موضوعی مهمتر از رفع تحریم‌های غیرقانونی وجود ندارد و این جز از طریق پرداختن به موارد اختلافی در پرونده هسته‌ای ممکن نخواهد بود.
واقعیت آن است پرونده‌ای که اکنون از برنامه هسته‌ای ایران روی میز قرار دارد با آنچه در سال ۲۰۱۵ قرار داشت بسیار متفاوت است و از این رو پرداختن به این تفاوت‌ها به منظور رسیدن به درک تازه‌ای از این تحول مهم ارزیابی می‌شود. ایران امیدوار است طرف‌های اروپایی حسن‌نیت تهران را با وجود تمام پیمان‌شکنی‌های آن‌ها درک کرده و فرصت‌های حیاتی کنونی را با خطای محاسباتی و بهانه‌جویی‌های سیاسی از خود نگیرند.
نمونه این بهانه‌جویی‌ها را می‌توان در بخشی از اظهارات مورا در گفت‌وگو با طرف‌های ایرانی مشاهده کرد، جایی که معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا از نپرداختن به «حمایت نظامی غیر قابل قبول ایران از روسیه» در این دور سخن گفته است که نشان می‌دهد آن‌ها دیر یا زود به این ادعاها خواهند پرداخت.
این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران در مناقشه اوکراین و روسیه به تصریح عراقچی: الف) به تمامیت ارضی و حق حاکمیتی اوکراین احترام گذاشته و از آن حمایت می‌کند. ب) نگرانی اروپا را از گسترش جنگ در این قاره درک کرده و محترم می‌دارد. پ) با تمام این موارد بار دیگر تصریح می‌کند که تهران در این مناقشه سلاحی به روسیه ارسال نکرده و سابقه روابط نظامی تهران و مسکو چهل ساله است.
نگرانی‌هایی درباره مذاکرات و پاسخ‌های شفاف عراقچی
گفت‌وگوهای میان ایران و اروپا در حالی برگزار شد که همزمان با آن زمزمه‌هایی هم از احتمال مذاکرات با آمریکا در برخی از رسانه‌های مطرح شده است. گرچه در حال حاضر و به گفته وزیر امور خارجه مذاکرات، معطوف به پرونده هسته‌ای و تنها با اروپاست اما عزم و اصرار دولت چهاردهم بر گفت‌وگویی شریف با هرآن کشوری است که منافع ایران را محترم داشته و به زبان قانون با ایران سخن بگوید. این مهم همزمان با روی کار آمدن رئیس‌جمهور تازه در آمریکا از آن رو مهم است که تنها راه عبور از پیچ‌های پیچیده آینده ارسال یک سیگنال و یک صدا از ایران به آمریکا و جهان است.
این تکصدایی هم نیازمند شفافیت از سوی دستگاه دیپلماسی و هم اعتماد از سوی دیگر نهادهای کشور است. وزیر امورخارجه در گفت‌وگوی سه‌شنبه شب خود با رسانه ملی تمام توان خود را به کار گرفت تا بتواند با افکار عمومی ایران به صورت شفاف و واضح سخن گوید. عراقچی تصریح کرد:
۱)ایران میز مذاکره را ترک نمی‌کند اما اتکای دولت هم به مذاکره نیست.
۲)جمهوری اسلامی ایران سیاست خود را بر اساس آنچه که از رویکردهای طرف مقابل ببیند، تنظیم خواهد کرد.
۳)ما تنها در مذاکرات عزتمندانه، شرافتمندانه و بر اساس احترام متقابل نه بر اساس فشار و تهدید و تحریم و بر اساس احترام شرکت خواهیم کرد.
۴)همه حرف‌ها شنیده می‌شود و نهایتاً تصمیم آنجایی که باید گرفته بشود، گرفته می‌شود.
۵)وزارت امور خارجه به عنوان مجری وارد عمل خواهد شد و آنچه که تصمیم نظام شده را اجرایی می‌کند.
این اصول شفاف مورد اشاره وزیر امور خارجه بسیاری از نگرانی‌های معقول داخلی را رفع کرده و راه را بر بهانه‌جویی‌های غیرمعقول بسته و بر حفظ و حراست از منافع ملی باز خواهد کرد.