بهره برداری از هوش مصنوعی در کشف فرار‌های مالیاتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، دومین اجلاس مدیران دادرسی مالیاتی سراسر کشور در سازمان امور مالیاتی کشور برگزار شد. در این نشست آقایان مهدی جوهری، مدیرکل آموزش و معاونت منابع انسانی قوه قضائیه، محمد طاهری‌نژاد، رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور و شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سخنرانی کردند.

مدیرکل آموزش و معاونت منابع انسانی قوه قضائیه در این نشست می‌گوید: تأثیرگذاری مرکز دادرسی در حال‌حاضر به نسبت گذشته دو چندان شده است، همان طور که در بند ۷ قانون (دادرسی عادلانه و منصفانه با رعایت حقوق شهروندی) مبنای این مقرر قانونی بوده و نقش به سزایی در ارتقا دادرسی داشته است. همین کمیسیون‌های شبه قضایی و هیئت شبه قضایی چه در دادگاه که با حضور شخصی که قبلا قاضی می‌باید بود، اما در مقرر جدید می‌تواند قاضی بازنشسته هم در این ترکیب قرار گیرد.

 مهدی جوهری افزود: یکی از نکات مهم که در سایر کشور‌ها وجود دارد، دادگاه‌ها خلوت است که علت آن تقویت همین کمیسیون‌ها و هیئت‌های شبه قضایی است و شیوه‌های حل اختلاف است که به دادگاه‌ها کمک می‌کند. چرا که در آنها به صورت تخصصی پرونده‌ها حل و فصل می‌شوند. به طور مثال اکنون در هیئت مرکز دادرسی یک قاضی، نماینده سازمان امور مالیاتی و نماینده همان کانون حضور دارد یکی از ضعف‌های قبلی این بود که جلسه با اکثریت یعنی با ۲ نفر برگزار می‌شد که اکنون این موضوع برطرف شده و اکنون توامان باید ۳ نفر حضور باشند، چون وجود یک نفر در حکم سرداور اهمیت دارد و هرکدام از عزیران باید نظرات خود را به منظور صدور یک رای جامع و صحیح قانونی اعلام کنند.

جوهری گفت: مالیات باید عادلانه، شفاف و بدون تبعیض اخذ شود. مرکز دادرسی می‌تواند این موضوع را سازماندهی کند رئیس کل سازمان امور مالیاتی نیز باید بر این مرکز نظارت داشته باشند ما در قوه قضاییه نیز همکاری لازم را انجام خواهیم داد. یکی از برنامه‌هایی که در دستور کار داریم و سرفصل‌های آن را متناسب سازی کردیم، آموزش لازم برای نماینده‌هایی است که می‌خواهند در هیئت‌های مراکز دادرسی قرار گیرند چرا که در دانشگاه‌ها این مطالب آموزش داده نمی‌شود.

هدف سازمان مالیاتی در وهله نخست پیشگیری از وقوع فرار مالیاتی است

همچنین در ادامه این نشست آقای شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی تاکید کرد: وزیر اقتصاد هنگام اخذ رای اعتماد دو اولویت را عنوان کردند، نخست پیاده‌سازی، استمرار و تسریع در پیاده‌سازی سامانه مودیان و سپس مبارزه قاطع با پدیده فرار مالیاتی است.

وی افزود: سازمان امور مالیاتی براساس برنامه پنجم توسعه، وظیفه شناسایی مودیان و مطالبه مالیات از آنها با استفاده از داده‌های متقن را برعهده دارد و چنانچه در این بین، دستگاه‌ها به رسالت خود مبنی بر ارسال داده‌های بدون نقص عمل نکنند سازمان نیز نمی‌تواند به وظیفه خود در امر وصول مالیات‌ها به درستی عمل کند که این امر خود اطاله دادرسی و افزایش پرونده‌های آن را به دنبال خواهد داشت.

مستوفی تصریح کرد: امسال توانستیم در فاصله ۴۵ روز ۴۱ اداره‌کل امور مالیاتی در سراسر کشور را از جنبه عملکرد و اقدامات در حوزه مبارزه با فرار مالیاتی مورد بازرسی قرار دهیم. یکی از چالش‌های اساسی که در تمام ادارات با آن مواجه شدیم موضوع اطاله فرآیند قطعیت پرونده‌ها در حوزه فرار مالیاتی بود یعنی یا پرونده‌ها اساسا یا فعلا به هیئت دادرسی ارجاع نشده بود یا اگر ارجاع شده بود و برنامه کارشناسی برای آن صادر شده بود در همان مرحله باقی مانده بود.

مستوفی در ادامه افزود: پس این موضوع بسیار مهم است که مسئولان واحد‌های اجرایی با هماهنگی مدیران کل فهرست پرونده‌های مربوط به ماده (۱۸۱) و تراکنش‌ها را که در سیر فرآیند دادرسی هستند به اطلاع مدیران دادرسی برسانند تا جلسات رسیدگی آنها خارج از نوبت برگزار شوند و به نتیجه برسند و شاهد وصول آن باشیم. پس از کشف موارد فرار‌های مالیاتی، اقدام ما درخصوص وصول مالیات مربوط به آن باید با سرعت و اثربخشی همراه باشد چرا که در غیر این صورت آثار تنبیهی آن در جامعه نمود پیدا نخواهد کرد و نمی‌تواند انگیزه‌ای برای عدم فرار از پرداخت مالیات در مودیان ایجاد کند.

وی با بیان اینکه پیشگیری از وقوع فرار مالیاتی بر مبارزه با آن مقدم است، اظهار کرد: هدف ما در وهله نخست پیشگیری از وقوع فرار مالیاتی است چرا که هزینه‌های در راستای استیفای حقوق دولت به مراتب از مبارزه با فرار مالیاتی کمتر است.

مستوفی درخصوص بهره‌گیری از فرایند‌های سیستمی و ابزار‌های هوشمند در راستای مبارزه با فرار مالیاتی افزود: یک اتفاق مبارک در حوزه کارت‌های بازرگانی و حساب‌های استیجاری ماه گذشته رخ داد و جلساتی را به عنوان جلسات آموزشی در دستور کار قرار دادیم و در هر جلسه از نمایندگان دادرسی پنج استان دعوت کردیم تا هرچه سریع‌تر بتوانیم پرونده‌های مربوط به کارت‌های بازرگانی و حساب‌های استیجاری را به سرانجام برسانیم. باید آمادگی و ظرفیت لازم در هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی جهت اجرای اجرای ماده (۹) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان قانونی ایجاد شود.

بهره گیری از هوش مصنوعی برای کشف فرار‌های مالیاتی

آقای محمد طاهری‌نژاد، رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور گفت: امسال بهره‌گیری از مسئله هوش مصنوعی را شروع کردیم و در تلاش هستیم در دهه فجر یا در نهایت در اسفندماه فاز اول این موضوع را اجرایی کنیم. در آغاز بنا داریم این مسئله را برای پرونده‌های مشاغل و سبک‌تر آغاز کنیم. این مجموعه در کنار هیئت‌ها قرار می‌گیرد و پیش‌نویس رای را فراهم می‌کند تا نماینده از آن بهره گیرد.

وی افزود: درحوزه استفاده از داده‌ها و الکترونیکی کردن و رویکرد‌های نوین در رسیدگی کردن هیئت‌ها کار‌هایی را شروع کردیم. یکی از اقداماتی که از قدیم در سازمان مورد دغدغه بوده زیربنا و زیرساخت بسیاری از موضوعات IT و الکترونیکی کردن رسیدگی‌ها است. بحث حذف رسیدگی‌های کاغذی نیز چندسالی است که در سازمان آغاز شده، اما متاسفانه سرعت آن کمی کند است.

رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور، تصریح کرد: بحث حذف رسیدگی‌های کاغذی را در مسائل و پرونده‌های سبک‌تر و کوچک‌تر و کم اهمیت‌تر آغاز کردیم. اگر بتوانیم رسیدگی‌های کاغذی را حذف کنیم قطعا می‌توانیم به سمت دادگاه‌های الکترونیک حرکت کنی که این موضوع ثمرات متعددی از جمله افزایش دقت در رسیدگی و بهبود عملکرد نیرو‌ها در بحث پرونده‌های مهم‌تر را به دنبال دارد.

طاهری نژاد گفت: یکی از مسائل و مشکلاتی که ما امروز در سازمان امور مالیاتی با آن مواجه هستیم، بحث بهره‌گیری از قضات بازنشسته است تا قوه قضاییه به سمت سایر حقوق دان‌ها حرکت کند. در مقام عمل قوه قضائیه همچنان در مسئله بند ۲ از نیرو‌های شاغل بهره می‌گیرد که همین امر چالش‌هایی را برای سازمان ایجاد کرده است.