فروزان آصف نخعی: روند توسعه و پیشرفت کشورهای توسعه یافته اعم از اقتصادی و یا دموکراسی سازی سیاسی همواره با فراز و نشیب های جدی همراه بوده است. هانتینگتون این فراز و نشیب را تحت عنوان قاعده برگشت پذیری دموکراسی سازی ذکر می کند. برگشت پذیری به معنای پیروزی های نسبی است که جنبش های سیاسی در گذار به دموکراسی کسب می کنند و بعد شکست می خورند. و دور جدیدی از تلاش ها برای جبران شکست گذشته با جمع بندی تجربه های حاصل از شکست، انجام می شود. او ذکر می کندکه در سه موج دموکراسی سازی ۷۱ کشور به سمت دموکراسی سازی حرکت کردند. در نخستین موج دموکراسی شدن از ۱۸۲۸ میلادی تا ۱۹۲۶، ۳۳ کشور موج اول دموکراسی سازی را ثبت کردند. از میان آن ها دربین سال های ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۲، ۲۲ کشور شکست خوردندو دچار برگشت پذیری شدند و تنها ۱۱ کشور به پیروزی دست یافتند.
در موج دوم دموکراسی سازی در سال های ۱۹۴۳ تا ۱۹۶۲، خداکثر ۵۱ کشور به سوی دموکراسی سازی حرکت کردند، در دومین موج برگشت از سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۵ حداقل ۲۲ کشور شکست خوردند و در ردیف دومین موج برگشت مخالف قرار گرفتند. سومین موج دموکراسی سازی از ۱۹۷۵ آغاز شد و تا سال ۱۹۹۰ میلادی از ۵۹ کشور، ۸ کشور دچار شکست شدند، و این گونه بود که بلوک غرب شکل جدیدی به خود گرفت.
مشروطه ایرانی در موج نخست دموکراسی سازی واقع شده است. ظهور رضا شاه در ایران همزمان با موج نخست برگشت دموکراسی سازی است. همزمان با موج دوم دموکراسی شدن، نهضت ملی در ایران رخ می دهد و در پایان این دوره با کودتای آمریکایی دچار شکست می شود. انقلاب اسلامی ایران نیز در سال ۱۹۷۹ تقریبا همزمان با موج سوم دموکراسی شدن از ۱۹۷۴ به بعد است. تاریخ سیاسی معاصر ایران حاکی است که آمریکا و انگلیس با مداخله نابهنگام و مطابق با منافع خود، دموکراسی سازی طبیعی را در ایران با بن بست مواجه کرده اند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بر این مقیاس است که داریوش رحمانیان (استاد تاریخ و ایرانشناسی) در سخنرانی خود در روز دانشجو در دانشگاه تهران معتقد است «غرب در ارتباط با ایران مجرم است. زیرا ایرانی‌ها در تاریخشان تا انقلاب مشروطه و حتی پیش از آن، حرکت دموکراسی خواهی، آزادی‌خواهی و قانون خواهی را به طور اصیل ریشه‌دار و خودجوش آغاز کردند ولی قدرت‌های بیگانه متاسفانه به دلیل وضعیتی که ایران در جغرافیای سیاسی منطقه و جهان داشت حرکت بالنده ایران ناسیونالیسم بارنده بالنده ایران و آزادی خواهی ملت بزرگ ایران رابرنتابیدند.»
این استاد دانشگاه در ادامه می گوید: «اگر انگلیس و آمریکا گذاشته بودند تمرین دموکراسی ایرانی‌ها که شروع کرده بودند، سالم و طبیعی جلو برود، اساساً دیگر رادیکالیسم و تندروی شکل نمی‌گرفت و به وجود نمی‌آمد. ملت ایران که داشت تمرین خودش را انجام می‌داد، درست است که هزینه و سختی داشت، همچنین درست است که خیلی پیچ و تاب و فراز و فرود داشت، ولی این تمرین دموکراسی داشت انجام می‌شد و به مراحل خوبی می رسید، اما غربی‌ها دائم تمرین دموکراسی خواهی ایرانیان را قطع کردند.»
او سپس به یک توطئه مهم غرب در باره ایران و ایرانیان اشاره می کند. توطئه ای که از ایدئولوژی سلطه طلبی نشات می گیرد تا نشان دهند ایرانیان اساسا توانایی رشد و پیشرفت ندارند. او گفت: «از این رو آمدند و تاریخ شما را به عنوان تاریخ شکست به خوردتان دادند.اکنون نیز دارند روایت شکست را به خورد شما می‌دهند، به شما دارند می‌گویند که اصلاحاتتان شکست خورد، انقلاب ۵۷تان چنین شد، نهضت ملیتان شکست خورد، انقلاب مشروطه‌تان شکست خورد، قبل از آن امیرکبیرهایتان نیز شکست خوردند، از روسیه نیز شکست خوردید، قبل از آن از افغان ها نیز شکست خوردید و این روایت ادامه دارد تا حضرت آدم.»
این استاد دانشگاه افزود: «این در حالی است که دوستان، تاریخ شما تاریخ پیروزی و ماندگاریست ،تاریخ تداوم است و همچنین تاریخ استقامت است، ملت ایران اگر تاکنون دائم شکست خورده بود پس شما اینجا چه می‌کنید؟»
او در ادامه به یکی از ویژگی های مهم حکومت اسلامی اشاره کرد و گفت: «حکومتی که اسلامی باشد و اگر می‌خواهد این صفت را داشته باشد، اتفاقا باید مردم و به ویژه جوانانش و همچنین دانشجویانش را زبان دراز و گردن فراز بپروراند. دانشجو اگر قرار باشد سخن نگوید و حرف نزند و انتقاد نکند پس باید چه بکند؟ دانشجو موتور فکری جامعه است، علم نیز تقدس بر نمی‌دارد»
بیشتر بخوانید:
راه طولانی آزادی در آفریقای جنوبی چگونه ممکن شد؟/ شوک درمانی جنبش ماندلا را به کجا برد؟ درسی برای آقای پزشکیان
اندیشه های فاتحان و عاملان سقوط بشار اسد / اریک فروم: جهان سومی ها اسیر تعصب شدند / ابن مقفع و ظهور استراتژی اعتدال در جهان اسلام
تندروی در جهان اسلام چگونه رشد کرد؟ / نسبت سلفی‌گری جهادی با ابزارهای مدرن و فناوری / سلفی گری جهادی عکس العملی به چالش‌های اجتماعی مدرنیته
سلفی ها چه کسانی هستند؟
اندیشه های فاتحان و عاملان سقوط بشار اسد / اریک فروم: جهان سومی ها اسیر تعصب شدند / ابن مقفع و ظهور استراتژی اعتدال در جهان اسلام
۲۱۶۲۱۶