هفتمین سالگرد غلبه عراق بر داعش همزمان با سقوط اسد در سوریه

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، دهم دسامبر 2017 مصادف با 19 آذر ماه 1396 نیروهای عراقی بر حضور داعش در خاک خود پایان دادند، اما هفتمین سالگرد این رویداد مهم با سقوط نظام بشار اسد در سوریه مصادف شده است.

پس از غلبه عراق بر داعش، ساختار دفاعی این کشور دچار تحول چشم گیری شد و سمت و سوی این تحول به استقلال سیاست‌های دفاعی و اصلاح سیاست دولت در قبال قبائل مرزی عراق سوق پیدا کرد.

زمانیکه داعش وارد خاک عراق شد و توانست به دستاورد اشغال سریع در این کشور برسد استان‌های سنی‌نشین به عملکرد دولت وقت انتقاد داشتند و تصور می‌کردند ناجی این اوضاع ابوبکر البغدادی خواهد بود. به همین خاطر عشایر عراقی ساکن مناطق غربی عراق به سرعت با البغدادی، سرکرده داعش اعلام بیعت کردند.

در آن برهه ضعف دولت وقت عراق در حمایت از عشایر، مشکلات عدیده با اقلیم کردستان عراق، عدم تدبیر برای ایجاد سپر دفاعی در عراق پس از خروج آمریکایی‌ها در سال 2011، تروریست‌ها را در موضع پیروز میدان در غرب عراق قرار داد.

تقویت مرزها، اولویت عراق پس از 2017

تجربه سال 2014 عراق را در مقابل واقعیتی قرار داد که اگر بخواهد از لحاظ نظامی نفوذناپذیر باشد لازم است مرز خود با سوریه را کنترل کند. در این راستا، دولت عراق تصمیم گرفت سه راه را برای تقویت مرز خود با سوریه اتخاذ کند.

یک راه، حفر خندق بود. پس از مذاکراتی که دولت عراق با دولت سوریه انجام داده بود با ورود به خاک این کشور خندقی به ارتفاع سه متر حفر کرد. حفر خندق از سال 2010 در دستور کار عراق بود؛ اما در خلال بحران سال 2014 مشخص شد که این راهکار عامل کارسازی برای پیشگیری از ورود تروریست‌ها نبوده است.

نصب دوربین‌های حرارتی و حصارکشی مرز سوریه و عراق از مهم ترین اقدامات دولت‌های بعد از سال 2017 است. دولت عراق فعلا نزدیک به 1000 دوربین حرارتی در سراسر مرز غربی خود با سوریه نصب کرده است. این دوربین‌های حرارتی علاوه بر کشف فعالیت‌های مشکوک، مانع از ورود مواد مخدر به خاک این کشور می‌شود.

سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق در مصاحبه‌ای تفصیلی به آخرین اقدامات پیشگیرانه در قبال سوریه پرداخته بود. «یحیی رسول» در این مصاحبه توانایی‌های نظامی عراق برای رویارویی با تروریست‌ها را برشمرد. پرواز پهپادهای شناسایی بر فراز سوریه و وجود جاسوس در صفوف نیروهای تروریستی فعال در سوریه، دو نمونه از اقدامات عراق برای رصد تحولات در سوریه به شمار می‌رود.

سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق به طور جدی اعلام کرد «به محض اینکه بفهمیم تجمعی ضد عراق شکل گرفته همان افراد را هدف قرار می‌دهیم».

حشد الشعبی رمز وحدت و پیروزی در عراق

یکی از عواملی که راه ورود تروریست‌ها به عراق را سهولت بخشید، بروز اختلافات در داخل ارتش عراق بود که در آن زمان از سمت مقامات امنیتی استان‌ها و فرمانده کل نیروهای مسلح تحت فشار بودند. اختلافات بین مقامات امنیتی در نهایت به فروپاشی ارتش عراق در مناطق مرزی این کشور منتهی شد. با این حال فتوای مرجعیت، وحدت صفوف را میان گروه‌های مسلح عراق فراهم کرد تا تحت یک پرچم واحد، داعش را شکست دهند. پس از پایان جنگ، حشدالشعبی به یک نهاد رسمی تبدیل شد که نیروهای آن از دولت حقوق دریافت می‌کنند و بزودی برای آن‌ها بودجه‌ بازنشستگی اختصاص پیدا می‌کند. 

مطابق قانونی که پارلمان عراق مصوب کرد حشد العشبی در کنار دیگر نهادهای امنیتی و نظامی ذیل نهاد فرمانده کل نیروهای مسلح فعالیت می‌کند.

پس از پیشروی سریع نیروهای تحریرالشام در سوریه، به دستور فرمانده کل نیروهای مسلح، نیروهای ارتش و حشد الشعبی در مرز عراق و سوریه مستقر شدند. در روزهای اخیر انتشار تصاویری از استقرار نیروهای حشد در مرز سوریه مورد استقبال افکار عمومی قرار گرفت. پس از مصاحبه «فالح فیاض»، رئیس سازمان حشد الشعبی درخصوص تحولات سوریه با شبکه تلویزیونی العراقیه، از موج انتقادات برخی فعالان شبکه‌های مجازی از این سازمان کاسته شد و همگان لب به تعریف و تمجید از سیاست ورزی حشد الشعبی گشودند. 

فالح فیاض، رئیس سازمان حشدالشعبی در خلال این مصاحبه ضمن تاکید بر وحدت عراق، اعلام کرد حشد قصد ورود به خاک سوریه را ندارد. صحبت‌های فیاض در این مصاحبه که با تحولات سریع سوریه همزمان شده بود وحدت تمام نیروها در حفاظت از عراق را نشان می‌داد.

پس از تجربه بحران سال‌های 2014 تا 2017 که برگرفته از نزاع عشایری و اختلاف سلایق میان کردها، سنی‌ها و شیعیان عراق بود در هفتمین سالگرد پیروزی عراق بر داعش مشخص شد، حتی قبائل غربی عراق آمادگی دفاع از خاک این کشور را دارند.

7 سال از غلبه عراق بر تروریسم تکفیری می‌گذرد اما همچنان فعالیت داعش در خاک عراق به صورت پراکنده ادامه دارد. در این بین حشد‌الشعبی ضمن همکاری با ارتش برای حفظ مرزها از ورود به نزاع‌های سیاسی اجتناب کرد و از رهبران سیاسی نیز به طور ظاهری فاصله گرفت.

در مقابل عشایر، نیروهای نظامی و رهبران احزاب سیاسی نیز با بهره‌گیری از درس‌های نهفته در حوادث سال 2014 از طایفه‌گری و کشیدن نزاع به قبائل مرزی عراق اجتناب می‌کنند. حفظ ارتباط فالح فیاض به عنوان رئیس سازمان حشد الشعبی با رهبران و عشایر سنی و همچنین تحکیم روابط برخی رهبران احزاب شیعی با اهل سنت و کردها در اتحاد و وحدت صفوف درونی عراق در مقابل دشمن خارجی نقش اساسی ایفا می‌کند.

انتهای پیام/