به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روزنامه‌ی سازندگی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با صدور حکمی حسین واله را به عنوان سرپرست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران منصوب کرد. حسین سیمایی‌صراف در حکم انتصاب واله آورده است: «نظر به مراتب تعهد، تخصص و تجارب ارزشمند، جنابعالی به موجب این حکم به عنوان سرپرست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران منصوب می‌شوید. از جنابعالی انتظار دارد با توکل به خداوند سبحان، سرپرستی آن موسسه را بر پایه قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌های مصوب و سند دانشگاه اسلامی به انجام رسانید. امیدوار است با پیروی از آموزه‌های اسلامی، مبانی علمی و راهبرد دولت وفاق ملی و با جلب همکاری دانشگاهیان و صاحب‌نظران، وظایف محوله را به نحو شایسته انجام دهید.» وزیر علوم در نامه‌ای جداگانه از خدمات و تلاش‌های حجت‌الاسلام عسگر دیرباز، رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در مدت تصدی این مسئولیت قدردانی کرد.
حسین واله، متولد ۱۳۴۳ در مشهد و عضو هیأت‌علمی گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی با مرتبه دانشیار است. از مهم‌ترین سوابق اجرایی او می‌توان به معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در دولت هشتم و سفیر ایران در الجزایر اشاره کرد. واله دوره دکتری فلسفه و کلام اسلامی را در دانشگاه تربیت مدرس گذرانده است. واله با این‌که دانش‌آموخته فلسفه اسلامی است اما بیش‌تر به فلسفه تحلیلی گرایش دارد و درس‌های دانشگاه‌هایش هم یا مربوط به فلسفه معاصر غرب است یا فلسفه دین با رویکرد تحلیلی. از مهم‌ترین کتاب‌های ترجمه‌شده توسط حسین واله می‌توان به «خوانش ناشناختی از زبان دین» دی. زی فیلیپس، «کریپکی» کنسلو پرتی، «مقدمه‌ای بر معناشناسی زبان‌شناختی» جان لاینز، «درآمدی بر فلسفۀ معاصر غرب» آنتونی آپیا، «راهنمای کمبریج به اندیشه‌های پوپر» جرمی شی‌یرمر و جفری استوکس و «نظریه سیاسی در اسلام؛ تحلیلی انتقادی از سرگذشت اندیشه سیاسی سنی و شیعی و تحولات آن» علی الزمیع اشاره کرد. «نظریه حکمرانی بر اساس مبانی فقه شیعی سنتی»، «دین و حکمرانی چالش‌ها و تأمل‌ها» و «متافیزیک و فلسفۀ زبان» هم از جمله تألیفات واله است. با این سابقه پژوهشی و تحصیلاتی واله انتظار می‌رود، او در راستای احیای گذشتۀ درخشان این موسسه و روشن کردن چراغ خرد و حکمت در آن گام بردارد.
نهاد پنجاه‌ساله
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، موسسه‌ای است که تبار آن به دهه ۵۰ بازمی‌گردد و داستان آن از این قرار است:
بعد از این‌که سید حسین نصر به عضویت مؤسسه بین‌المللی فلسفه در فرانسه درآمد، ریموند کلیبانسکی (رئیس این موسسه) پیشنهاد داد: «چرا چیزی شبیه این مؤسسه در ایران تأسیس نمی‌کنید. » بعد از این پیشنهاد، نصر پس از مشورت با افرادی چون سید جلال‌الدین آشتیانی، عبدالله انتظام، مرتضی مطهری، یحیی مهدوی، محمود شهابی، مهدی محقق و هانری کُربن مقدمات تأسیس این انجمن را فراهم کرد. محمود شهابی پیشنهاد داد، نام این انجمن را مثل انجمن‌های سلطنتی بریتانیا، سوئد و جاهای دیگر، انجمن سلطنتی فلسفه بگذارند و سرانجام با مشاوره‌های هانری کربن، نام «انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران» انتخاب شد. سپس منزل قدیمی لقمان‌الملک را در نزدیکی چهارراه پهلوی (ولیعصر فعلی) خریداری و آن را نوسازی کردند.
انجمن حکمت و فلسفه سرانجام در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۵۳ به منظور بهتر شناختن و شناساندن و گسترش میراث فلسفی و فکری ایران در دوران اسلامی و قبل از اسلام در داخل و خارج از کشور و نیز آشنا ساختن هرچه بیش‌تر ایرانیان با سنن فکری و فلسفی تمدن‌های دیگر شرق و غرب و تطبیق و مقایسه مکتب‌های مختلف فلسفی شروع به کار کرد. سید حسین نصر معتقد است، هدف اصلی تشکیل انجمن شاهنشاهی فلسفه گفت‌وگو میان روشن‌فکران سکولار ایرانی و علما و فیلسوفان سنتی بود. به گفته او نخستین اعضای هیأت‌علمی انجمن هانری کربن، ایزوتسو، مرتضی مطهری، مهدی حائری، جلال‌الدین آشتیانی، یحیی مهدوی و خود نصر بودند.
با پیروزی انقلاب و هم‌زمان با رخدادهای پس از آن، این موسسه برای مدتی تعطیل بود تا این‌که در سال ۱۳۶۱ فعالیت مجدد خود را آغاز کرد. کلاس‌های آن بار دیگر دایر شدند و فضای کشور که نیازمند مباحث گوناگون فلسفی بود با سخنرانی استادان زیادی رونق گرفت. سال ۱۳۶۳ انجمن و ۱۲ مؤسسه دیگر زیر نظر وزارت علوم و «مؤسسه مطالعات فرهنگی» – که اکنون «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» نام دارد – قرار گرفتند و اسم انجمن به «پژوهشکده حکمت و ادیان» تغییر یافت.
غلامرضا اعوانی از همان سال ۱۳۶۳ ریاست «پژوهشکده حکمت و ادیان» را برعهده داشت و سرانجام با تلاش‌ها و پیگیری‌های بسیار اعوانی در سال ۱۳۸۰ «مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران» به صورت مستقل و با ۶ گروه پژوهشی، کار خود را شروع و در آبان ۱۳۸۳ این مؤسسه با حضور سید محمد خاتمی به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. اعوانی قبل از این‌که موفق شود «موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه» را از زیر سایه «موسسه مطالعات فرهنگی» بیرون بکشد در سال ۱۳۷۷ با تعداد دیگری از دوستانش (مصطفی محقق داماد، غلامحسین ابراهیمی دینانی، ضیاء موحد، شهین اعوانی، نجفقلی حبیبی، شهرام پازوکی، یوسف ثانی و…) مجوز انجمن علمی حکمت و فلسفه را گرفت و این انجمن آذر ۱۳۷۷ با نوشتن اساس‌نامه‌ای جدید و تصویب آن در انجمن‌های علمی کشور، اعلام موجودیت کرد.
تا مرداد ۱۳۹۰ که غلامرضا اعوانی ریاست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه را برعهده داشت، فعالیت‌های انجمن حکمت و فلسفه هم در همان محل موسسه پژوهشی انجام می‌شد و به همین دلیل کمتر کسی بین این دو نهاد تفکیکی قائل بود اما پس از آن‌که عبدالحسین خسروپناه در مرداد ۱۳۹۰ به عنوان ریاست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه منصوب شد، اعوانی و دوستانش تصمیم گرفتند، فعالیت‌های انجمن حکمت و فلسفه را از موسسه جدا کنند و آغاز دور جدید فعالیت‌های آن را اعلام کردند. عبدالحسین خسروپناه تا دی ۱۳۹۷ ریاست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه را برعهده داشت و پس از او غلامرضا ذکیانی (۱۴۰۰–۱۳۹۷)، احمدحسین شریفی (۱۴۰۱–۱۴۰۰) و عسگر دیرباز (۱۴۰۱–۱۴۰۳) عهده‌دار ریاست این موسسه بودند.
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران از ابتدای تأسیس در کنار فعالیت‌های آموزشی خود، مبتکر کلاس‌های آموزشی آزاد نیز بوده و دوره‌های مختلفی را برای علاقه‌مندان ارائه می‌کرد اما از زمان ریاست خسروپناه به بعد به مرور تعداد این کلاس‌ها کمتر شد یا تغییر ماهیت داد و انتظار می‌رود با شروع فعالیت حسین واله در این موسسه، فعالیت‌ها و کلاس‌های آن احیا شود و فعالیت گروه‌های مختلف موسسه رونق بگیرد. گروه فلسفه غرب، گروه فلسفه اسلامی، گروه ادیان و عرفان، گروه منطق، گروه مطالعات علم، گروه کلام، گروه مطالعات ابن‌سینا، گروه حکمت عملی و گروه فلسفه علوم انسانی، گروه‌های پژوهشی این موسسه هستند. این گروه‌ها وظیفه برنامه‌ریزی، هماهنگی، نظارت، هدایت، حمایت و اجرای طرح‌های پژوهشی و تشکیل دوره‌های تحصیلات تکمیلی با تاکید بر پژوهش را در چارچوب اساس‌نامه و مقررات داخلی برعهده دارند.
۲۵۹