حفاظت از مرزها در بستر ادبیات کودک و نوجوان و پرورش هویت ملی

خبرگزاری تسنیم،‌ محمدمهدی سیدناصری؛ پژوهشگر حقوق بین‌الملل کودکان:

حفظ مرزها و تمامیت ارضی کشور از طریق هویت‌بخشی به افراد جامعه بخصوص کودکان نسل جدید و ایجاد وابستگی به جامعه ملی، احساس تعهد و تعلق به جامعه و کشور امکان‌پذیر است و پرورش هویت ملی در کودکان نسل زد و الفا یکی از اهداف اساسی جوامع جهت حفظ ثبات، رشد و بالندگی است که عوامل مختلفی بر شکل‌گیری و تعمیق آن تأثیر‌گذارند.

ایران عزیزمان، با تاریخ غنی و مرزهای کهن خود، همواره با چالش‌هایی در حوزه‌ تمامیت ارضی مواجه بوده است. جزایر سه‌گانه ایرانی، به‌عنوان بخشی از میراث تاریخی و هویتی این سرزمین، نمادی از مقاومت و پایداری ملی محسوب می‌شوند. اما این میراث تنها با دفاع سیاسی و نظامی حفظ نمی‌شود؛ بلکه می‌بایست در دل کودکان و نوجوانان نیز ریشه کند.

جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ، و تنب کوچک بخشی جدایی‌ناپذیر از تمامیت ارضی ایران هستند که علاوه‌ بر اهمیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، نمایانگر هویت تاریخی و فرهنگی ملت ایران‌اند. تمامیت ارضی یکی از بنیادی‌ترین اصول حقوق بین‌الملل است که از سوی منشور سازمان ملل متحد نیز حمایت می‌شود.  ادبیات کودک و نوجوان، به‌عنوان یکی از قدرتمندترین ابزارهای فرهنگی، نقش کلیدی در تربیت شهروندانی آگاه و مسئول ایفا می‌کند. داستان‌ها، افسانه‌ها و شعرها می‌توانند بستری برای انتقال مفاهیمی همچون عشق به سرزمین، هویت ملی و دفاع از تمامیت ارضی باشند.

ادبیات کودک و نوجوان نه‌تنها سرگرمی، بلکه بستری جهت آموزش غیرمستقیم مفاهیم پیچیده به زبان ساده است. دفاع از تمامیت ارضی از طریق این رسانه فرهنگی، با روش‌های زیر امکان‌پذیر است به‌عنوان مثال:

1 ـ داستان‌های تاریخی ـ حماسی؛ روایت‌هایی از قهرمانانی که برای حفاظت از مرزهای کشور تلاش کرده‌اند، می‌تواند الگوهایی برای کودکان فراهم کند. جزایر سه‌گانه، به‌عنوان نماد مقاومت، می‌توانند در این داستان‌ها جایگاه ویژه‌ای داشته باشند.

2 ـ شخصیت‌های کودکانه با هویت ملی؛ خلق شخصیت‌هایی که در بستر جزایر سه‌گانه ماجراهایی پرهیجان را تجربه می‌کنند، نه‌تنها سرگرم‌کننده، بلکه آموزشی نیز خواهد بود.

3 ـ ادغام تخیل و واقعیت؛ استفاده از عناصر خیالی (مانند موجودات افسانه‌ای که از جزایر حفاظت می‌کنند) همراه با اطلاعات واقعی، راهی جذاب جهت درگیر کردن ذهن کودکان است.

جزایر سه‌گانه نمادی از هویت و تاریخ ایران هستند که نسل‌های آینده باید ارزش و اهمیت آن را درک کنند. ادبیات می‌تواند این پیام را از طریق داستان‌هایی که در بستر این جزایر می‌گذرند، منتقل کند. برای مثال:دراماتیزه کردن تاریخ جزایر و روایت داستانی درباره‌ کودکی که در جزیره ابوموسی زندگی می‌کند و با کمک تخیل خود، تاریخ آن را کشف می‌کند، یا روایت مدافعان گمنام و طرح ماجرای گروهی از کودکان که در برابر چالشی خیالی برای حفاظت از جزایر متحد می‌شوند.

ادبیات کودک و نوجوان، با تأثیرگذاری عمیق خود، می‌تواند کانون آگاهی‌بخشی به کودکان قرار گیرد و با ارائه‌ اطلاعات به زبان ساده و جذاب درباره اهمیت جزایر سه‌گانه و همچنین تقویت احساس تعلق را تقویت و کمک کند به کودکان برای احساس هویت مشترک با کشورشان از طریق شخصیت‌ها و داستان‌های مرتبط، و با ترویج ارزش‌های انسانی و ملی کودکان نسل جدید را تشویق به همبستگی، ایثار و عشق به سرزمین نماید.

در همین راستا می‌توان چند پیشنهاد را برای نویسندگان و فعالان ادبیات کودک و نوجوان مطرح نمود به‌عنوان مثال:

1 ـ خلق آثار داستانی ـ تصویری جذاب؛ داستان‌هایی کوتاه همراه با تصاویر چشم‌نواز که کودکان را به مطالعه و کشف علاقه‌مند کند.

2 ـ تولید فیلم‌ها و انیمیشن‌های مرتبط؛ انیمیشن‌هایی با محتوای دراماتیک و جذاب درباره تاریخ و جغرافیای جزایر.

3 ـ برگزاری جشنواره‌های ادبی ـ هنری؛ مسابقات داستان‌نویسی و نقاشی با موضوع جزایر سه‌گانه و هویت ملی.

جزایر سه‌گانه، فراتر از یک مسئله جغرافیایی، بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی ایران هستند. ادبیات کودک و نوجوان می‌تواند این میراث را به زبانی ساده، جذاب و تاثیرگذار برای کودکان نسل‌های آینده منتقل کند.

حقوق کودکان به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر حقوق بشر، شامل حق زندگی در محیطی امن، برخورداری از آموزش، و داشتن آینده‌ای پایدار است. حفظ تمامیت ارضی ایران، به‌ویژه در مناطقی چون جزایر سه‌گانه، بخشی از تعهد ملی در قبال این حقوق است. استفاده از عناصر دراماتیک، تخیل و روایت‌های عاطفی می‌تواند کودکان را به نگهبانانی پرشور و آگاه برای سرزمینشان تبدیل کند و ادبیات کودک، اگر هوشمندانه طراحی شود، نه‌تنها بستری برای سرگرمی، بلکه ابزاری فرهنگی برای تضمین آینده‌ای روشن و متحد برای ایران خواهد بود.

انتهای پیام/