شاخص‌های ارتقاء بهره‌وری آب در آینده کشاورزی
رئیس گروه کشاورزی و محیط زیست در سازمان ملی بهره وری گفت: شاخص‌های ارتقاء بهره‌وری آب در کشاورزی به تغییر سیستم‌های آبیاری و افزایش ضریب نفوذ نوآوری و دانش میان بهره وران بستگی دارد. آتنا کشوری در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما، میز کشاورزی و روستا با بررسی نقش فرایند‌ها در ارتقای بهره‌وری
رئیس گروه کشاورزی و محیط زیست در سازمان ملی بهره وری گفت: شاخص‌های ارتقاء بهره‌وری آب در کشاورزی به تغییر سیستم‌های آبیاری و افزایش ضریب نفوذ نوآوری و دانش میان بهره وران بستگی دارد.
آتنا کشوری در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما، میز کشاورزی و روستا با بررسی نقش فرایند‌ها در ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی گفت: ارتقای بهره وری آب در کشاورزی به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله میتوان به بذر اصلاح شده، تغییر سیستم‌های آبیاری و افزایش ضریب نفوذ نوآوری، دانش و فناوری میان بهره وران و کشاورزان اشاره کرد.
آتنا کشوری کارشناس مکانیزاسیون کشاورزی افزود: بخش کشاورزی و جایگاه آن در توسعه کشور و به واسطه تامین امنیت غذایی یکی از بخش‌های مهم اقتصادی است و کشاورزی، چون سهم سیزده ممیز یک دهم درصدی در رشد تولید ناخالص داخلی و سهم سیزده درصدی در اشتغال کشور دارد، یکی از بخش‌های مهم اقتصادی است و در برنامه هفتم توسعه هم در سه بخش مختلف راجع به بخش کشاورزی هدف گذاری شده که شامل بحث امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی، مدیریت نظام مدیریت یکپارچه آب و صادرات و ترانزیت دریایی است.
وی در ادامه افزود: برای مثال در برنامه هفتم گفته شده، رشد بخش کشاورزی بایستی پنج و پنج دهم درصد باشد یا اینکه در تامین امنیت غذایی گفته شده که بخش کشاورزی بایستی ضریب خودکفایی در محصولات اساسی مثل گندم برنج، جو، و در گوشت قرمز و سفید به نود درصد و برای دانه‌های روغنی و ذرت باید به چهل درصد برسید.
رئیس گروه کشاورزی و محیط زیست در سازمان ملی بهره وری تصریح کرد: هدفگذاری در برنامه هفتم بر چه اساسی صورت گرفته؟ نتایج برنامه ششم که سال گذشته تموم شد، نشان داده که ما به صورت متوسط سالانه در اقتصاد رشد یک و نیم درصدی داشتیم و برای حوزه کشاورزی یک درصد. در حالیکه در برنامه ششم گفته شده بود که ضریب خودکفایی برای محصولات اساسی باید به ۹۵ درصدبرسد.
آتنا کشوری اظهار داشت: ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال ۹۷ و در سال ۱۴۰۰ منفی بوده، منفی دو ممیز سه و منفی دو ممیز هفت دهم درصد و اگر بخواهیم راجع به بهره وری بخش کشاورزی هم صحبت کنیم در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ رشد کل عوامل تولید در حوزه کشاورزی دو ممیز پنجاه و چهار بوده و سهم رشد اقتصادی بخش کشاورزی سه صدم درصد بوده و سهم از رشد ارزش افزود دو دهم درصد بوده. پس علت ناکامی ما در تحقق برنامه‌های توسعه آیا نداشتن سیاست ضعف در سیاست گذاری یا در اجراست؟
وی یکی از مهمترین و محدود کننده‌ترین فاکتور‌ها در حوزه کشاورزی را آب دانست گفت: این در صورتی است که بخش عمده‌ای از تولید‌های کشاورزی در کشور ما، تولید آبی است. ولی با این وجود ما هنوزنتوانستیم در این بخش جمع آوری آمار و اطلاعات میزان آبی مصرف از مزرعه داشته باشیم.
آتنا کشوری تاکید کرد: به همین منظور ضروری است اول بتوانیم مصرف آب در حوزه کشاورزی را اندازه گیری کنیم و بعد از آن می‌توانیم اظهار نظر کنیم که بهره برداری برای آب در حوزه کشاورزی چقدر است و در این شرایط بعد از شناسایی وضع موجود باید گپ‌ها را شناسایی کنیم.
وی افزود: طبق گزارش‌های مختلفی که توسط وزارت جهاد کشاورزی منتشر شده نشان میدهد: میزان بهره وری آب، یک و چهاردهم کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب است و وقتی مقایسه می‌کنیم با میانگین کشور‌های جهان، که بیش از دو کیلوگرم به ازای متر مکعب است، این نشان میدهد شکافی وجود داره یعنی ما منابع آبی مان هدر رفت دارد.
وی در پاسخ به سئوالی که چطور در کشور‌های مختلف توانستن رشد تولید در واحد سطح ایجاد کند ولی ما نتوانستیم این رشد را به درستی ایجاد کنیم؟ گفت: سیستم آبیاری در کشور ما قدیمی و سنتی است و در بسیاری از موارد هنوز آبیاری به صورت کرتی انجام می‌شود و هنوز کانال‌های آبیاری ما گل و لای دارد و یعنی هدر رفت آب دیده می‌شود.
کشوری در ادامه اظهار داشت: مشکل بعدی در این زمینه میتوان به سد‌ها اشاره کرد، سد‌های احداث شده، تبدیل به تشت بخار شده اند و آب‌های جمع آوری شده در پشت سد‌ها، به راحتی بخار می‌شوند که لازم است در حوزه انتقال، توزیع، تامین، بایستی برنامه ریزی کرد.
رئیس گروه کشاورزی و محیط زیست در سازمان ملی بهره وری گفت: دراین زمینه سیستم‌های آبیاری حرف اول را می‌زند، با تغییر سیستم‌های آبیاری کارایی مصرف آب بالاتر می‌رود و میزان بهره وری تولید افزایش خواهد داشت. مصرف آب یعنی اینکه من به ازای تولیدی که انجام می‌دهیم، آب کمتری مصرف کنم.
کشوری خاطر نشان کرد: برای تغییر سیستم‌های آبیاری، نیازمند تامین منابع مالی هستیم. متوسط سرمایه گذاری از حدود ۱۰ سال پیش در بخش کشاورزی چهاردرصد است و عملا سرمایه‌ای وارد بخش کشاورزی نشده است.
وی گفت: موضوع دیگر ضعف دانش فنی در بین کشاورزان کشور است. هنوز ما کشاورزانی داریم که از بذر خود مصرفی استفاده می‌کند در صورتی که استفاده از فناوری‌های نوین در بذر ارقام اصلاح شده که متحمل به استرس‌های گیاه و مقاوم به خشکی و کم آبی هستند در کشاورزی به افزایش تولید بهره وری کمک شایانی می‌کند. نمونه‌ای دیگر در نبود دانش فنی در کشاورزی میتوان به آبیاری زمین‌های کشاروزی بعد از بارندگی اشاره کرد، این نشان میدهد که در واقع ضریب نفوذ دانش در بین جامعه کشاورزی ماپایین است.
رئیس گروه کشاورزی و محیط زیست در سازمان ملی بهره وری گفت: با افزایش متوسط سن کشاورزان در کشور، سخت میتوان کشاورز را به تغییر استفاده از سیستم سوق داد.
وی اظهار کرد: ارتقای بهره وری آب در کشاورزی به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله میتوان به بذر اصلاح شده، تغییر سیستم‌های آبیاری و افزایش ضریب نفوذ نوآوری، دانش و فناوری میان بهره وران و کشاورزان اشاره کرد و اگر این اتفاق‌ها بیفتد ما می‌توانیم در مصرف آب صرفه جویی کنیم و می‌توانیم در واقع رابطه بهره وری آب را داشته باشیم.
آتنا کشوری، کشاورزی را یکی از زیر بخش‌های مهم اقتصادی در کشور عنوان کرد و گفت: بررسی‌ها نشان میدهد؛ سهم بخش کشاورزی از رشد اقتصادی در کشوردر سال ۱۴۰۲ حدود سه صدم درصد بوده و رشد ارزش افزوده، حدود دو دهم درصد برای این بخش اقتصادی است.