از بررسی معاهدات بین المللی و علمی تا چگونگی دستیابی به توسعه پایدار

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از روابط عمومی فرهنگستان علوم، دکتر محمدرضا مخبردزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس فرهنگستان علوم، در این نشست به دستاورد‌های علمی کشور اشاره و بیان کرد که علی‌رغم محدودیت‌ها و تحریم‌های بین‌المللی، حرکت علمی کشور متوقف نشده و ایران توانسته است در بسیاری از زمینه‌های علمی و فناوری به موفقیت‌های چشمگیری دست یابد.

وی افزود که بازسازی و نوسازی زیرساخت‌های علمی مانند دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها از گام‌های نخستین در مسیر پیشرفت علمی کشور بوده است. وی همچنین به نقش مهم تدوین اسناد راهبردی در حوزه علم و فناوری توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و گفت که این اسناد با توجه به مزیت‌ها، منابع و محدودیت‌ها، راهبرد‌ها و راهکار‌های لازم برای توسعه فناوری‌های نوین را مشخص کرده‌اند.

او همچنین به اهمیت مرجعیت علمی در مسیر پیشرفت جوامع اشاره کرد و اظهار کرد که مرجعیت علمی نه تنها مبنای دستیابی به استقلال علمی است، بلکه اساسی‌ترین مؤلفه در توانمندسازی کشور برای حل مسائل کلان اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌رود.

رئیس فرهنگستان علوم بر ضرورت تعاملات علمی بین‌المللی تأکید کرد و گفت: این تعاملات نه تنها به تبادل دانش و تجربیات کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز پیشرفت‌های علمی و فناوری نیز می‌شود. وی افزود که در دنیای امروز، علم و فناوری به سرعت در حال پیشرفت هستند و هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی به تمامی دستاورد‌های علمی دست یابد.

مراحل انعقاد معاهده‌های بین‌المللی: از مذاکره تا تصویب

سید فضل الله موسوی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم در این نشست به بررسی جامع و دقیق معاهدات بین‌المللی پرداخت و اظهار کرد: معاهدات بین‌المللی توافقاتی میان کشور‌ها هستند که باید به صورت کتبی و بر اساس حقوق بین‌الملل تنظیم شوند. برای این تعریف، کنوانسیون ۱۹۶۹ مبنا قرار دارد و مواردی مانند کتبی بودن، بین‌المللی بودن و مرتبط بودن به حقوق بین‌الملل را مطرح می‌کند.

وی درباره تفاوت معاهده و قرارداد عنوان کرد: معاهده‌ها معمولاً میان کشور‌ها یا کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی منعقد می‌شوند، در حالی که قرارداد‌های بین‌المللی میان اشخاص بین‌المللی هم ممکن است انجام شوند.

این عضو فرهنگستان علوم درباره انواع معاهدات گفت: معاهدات بر اساس محتوا و هدف متفاوت‌اند. برخی دو یا چندجانبه‌اند، و برخی بین کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی منعقد می‌شوند. معاهدات از نظر حقوقی به دو دسته معاهدات ساده یا اجرایی و معاهدات رسمی تقسیم می‌شوند که معاهدات رسمی نیاز به تصویب مجلس دارند.

دکتر موسوی درباره مراحل انعقاد معاهده گفت: معاهده طی مراحل مختلفی، از جمله مذاکره، امضا، تصویب و در نهایت الحاق یا مبادله اسناد شکل می‌گیرد. نمایندگان کشور‌ها در مذاکرات باید اختیارنامه داشته باشند، اما برخی مقامات عالی‌رتبه نیازی به این اختیارنامه ندارند.

وی در ادامه درباره زبان و ثبت معاهده، خروج و بطلان معاهده، شرایط خاتمه معاهده، تفسیر معاهده و حق شرط و بازنگری در معاهده مطالبی را بیان کرد.

شیمی سبز: راه‌حلی برای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار

در ادامه دکتر محمدعلی زلفی گل، وزیر سابق علوم درباره برقراری ارتباط بین دنیای مایکروسکوپی و دنیای میکروسکوپی سخنرانی کرد و گفت: شیمی دانشی است که به ما اجازه می‌دهد مولکول‌ها را شناسایی کنیم و حتی مواد جدیدی را از ترکیب‌ها و واکنش‌های شیمیایی سنتز کنیم. شیمی سبز نیز با تأکید بر روش‌هایی که مواد خطرناک تولید نمی‌کند، به ما کمک می‌کند از آسیب رساندن به محیط زیست جلوگیری کنیم و نیاز‌های نسل‌های آینده را نیز مد نظر داشته باشیم.

به عنوان مثالی ملموس، از لیوان‌های پلاستیکی استفاده می‌کنم که در ابتدا برای نوشیدنی‌های سرد ساخته شدند، اما بعد‌ها با تشخیص خطرات آنها، روش‌هایی جایگزین شد. اکنون دانشمندان به دنبال تولید محصولاتی هستند که هم مفید باشند و هم به محیط زیست آسیب نرسانند.

وی گفت: شیمیدان‌ها باید با نگاه دقیقی به کوچک‌ترین جزئیات بپردازند تا بتوانند نتایجی قابل اطمینان و مفید ارائه دهند.

در پایان جلسه اعضای پیوسته به بحث و تبادل نظر درباره موضوعات علمی و همچنین مجمع عمومی پرداخت.