همین صحبت‌ها بهانه خوبی بود تا به سراغ او برویم و در مورد روابط دو کشور و به خصوص دو ملت با یکدیگر گفت‌وگو کنیم. «تسوکادا تاماکی» از سفرهای خود به شهرهای مختلف ایران و رفتار محبت آمیز مردم کشورمان گفت. وی علاقه‌مند است تا روابط دو کشور به خصوص در حوزه اقتصادی و همچنین گردشگری توسعه یابد.
نکته جالب توجه آنکه تصویرسازی رسانه‌های دشمن از ایران آنقدر مخرب و تاثیرگذار است که دیپلمات باسابقه‌ای که امروز بر صندلی سفارت ژاپن در تهران تکیه زده هم به صراحت می‌گوید از دیدن ایران مدرن غافلگیر شده است.
متن کامل این گفت‌وگو به شرح زیر است:
آقای سفیر تشکر می‌کنم از اینکه برای این مصاحبه پذیرای دعوت ما بودید.
من هم بسیار خوشحال و سپاسگزارم.
برای شروع می‌خواهم سوال کنم که چه مدت است که به ایران آمده‌اید؟
دسامبر سال گذشته برای اولین بار به ایران آمدم و چیزی حدود ۱۰ ماه است که در اینجا هستم.
چه میزان با ایران و فرهنگ مردم کشورمان آشنا هستید؟
پس از گذشت ۱۰ ماه، توانسته‌ام به چند منطقه در ایران سفر کنم، به مازندران، تبریز، اصفهان و جزیره قشم. بسیار تحت تأثیر تنوع زیبایی‌های طبیعی و همچنین میراث فرهنگی ایران با هزاران سال تاریخ تمدن قرار گرفته‌ام و البته، منابع انسانی غنی و افراد بسیار با استعداد این کشور. بنابراین، این تجربیات دیدگاه من درباره ایران را ۱۸۰ درجه تغییر داد. هرچند نمی‌دانم چند سال دیگر ماموریتم در ایران طول خواهد کشید، اما بسیار مشتاقم که از مدت باقی‌مانده خود در ایران بهره کافی را ببرم.
با توجه به تصورات منفی که از رسانه‌های جمعی در سراسر جهان به وجود آمده است؛ برداشت اولیه شما درباره ایران پیش از سفر چه بود؟ آیا خانواده شما نسبت به سفر شما به ایران نگران نبودند؟
همانطور که اشاره کردید، گزارش‌های زیادی درباره ایران وجود دارد که همه آنها صحت ندارد. اگر به ایران بیایید، به سرعت متوجه خواهید شد که اولاً مردم بسیار مهربان هستند و نسبت به خارجی‌ها و فرهنگ آنها کنجکاوی نشان می‌دهند، به ویژه نسبت به ژاپنی‌ها. من محبت زیادی از مردم ایران نسبت به ژاپن و مردم ژاپن احساس می‌کنم، نه تنها به واسطه جنبه‌های سنتی فرهنگی، بلکه در زمینه فناوری و بسیاری از جنبه‌های دیگر مانند زندگی مدرن.
به عنوان سفیر، احساس می‌کنم بسیار خوش شانس هستم که این سرمایه مثبت و ارزشمند را در اختیار داریم. اما باید بگویم که متأسفانه، روابط اقتصادی ما با ایران به دلیل شرایط بین‌المللی و تحریم‌ها، در سطح بسیار پایینی قرار دارد، اما من بسیار خوش‌بین هستم که می‌توانیم در آینده نزدیک بر این مشکلات غلبه کنیم.
همانطور که گفتید، نگاه ایرانی‌ها به ژاپن و مردم آن مثبت است. نسل‌های قدیمی‌تر، وقتی می‌خواستند درباره یک کالای با کیفیت صحبت کنند، می‌گفتند که «تولید ژاپن است»؛ حتی نسل جدید هم علاقه زیادی به انیمه، کتاب، فیلم و موسیقی ژاپنی دارد. حالا شما بگویید که نگاه ژاپنی‌ها به ایران چگونه است؟
فکر می‌کنم اولین چیزی که مردم درباره ایران به ذهنشان می‌رسد، جنبه‌های تمدنی است. امپراتوری بزرگ پارس با بیش از ۲۰۰۰ سال تمدن و پیوندهای تمدنی که میان دو کشور از طریق جاده ابریشم وجود داشته است. اما این موضوع مربوط به قرن‌ها پیش است، تصویر معاصر نسبت به ایران مخصوصا آنها که مرتبط می‌شود به انقلاب اسلامی و مساله جدیدتری که ذهن مردم ژاپن را درگیر کرده ادعاهای مطرح شده درباره برنامه هسته‌ای و یا شک و تردیدها درباره احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته ای است که توسط رسانه‌های غربی ایجاد شده‌اند. اما در عین حال، این تصویر هم در میان مردم ژاپن وجود دارد که ایرانی‌ها افرادی بسیار باهوش و دانشمندان برجسته‌ای هستند که حتی در زمینه هوش مصنوعی و فناوری‌های پیچیده هم پیشرفت کرده‌اند.
ایران و ژاپن می‌توانند روابط بسیار خوبی چه در سطح دولتی و چه در سطح مردمی داشته باشند. چگونه می‌توان دیدگاه اشتباه مردم ژاپن را نسبت به ایران تغییر داد؟ شما که در اینجا زندگی می‌کنید، می‌دانید که حقیقت با آنچه در رسانه‌های جمعی بیان می‌شود، متفاوت است. چگونه می‌توان این دیدگاه را تغییر داد؟
مهم‌ترین مساله گردشگری و سفر بیشتر مردم به ایران است. به عنوان مثال، کره جنوبی و چین، همسایه‌های ما هستند و ما روابط سیاسی دشوار و پرتنشی با هم داریم. اما وقتی مردم ما به کره و چین سفر می‌کنند و به همین ترتیب، چینی‌ها و کره‌ای‌ها به ژاپن می‌آیند، دیدگاه آنها به طور کامل تغییر می‌کند. آنها متوجه می‌شوند که ژاپنی‌ها چه افراد مهربانی هستند؛ این اولین واکنشی است که گردشگران چینی و کره‌ای هنگام سفر به ژاپن احساس می‌کنند.
بنابراین فکر می‌کنم این موضوع در مورد هر کشور دیگری نیز صدق می‌کند. هنگامی که فاصله و عدم آگاهی وجود داشته باشد، باعث ایجاد سوء‌ظن و تصورات نادرست می‌شود. بنابراین، مهم‌ترین مساله این است که تبادل بیشتری در سطح مردم با مردم انجام شود و بهترین راه برای این کار گردشگری است. علاقه‌مند هستم که گردشگران بیشتری به ایران سفر کنند زیرا کشور شما دارای میراث‌های تاریخی ارزشمند زیادی است. تصورم این است ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین تعداد میراث فرهنگی ثبت شده در یونسکو را دارد.
شاید مهم‌تر از میراث فرهنگی، اصلاح برداشت نادرست مردم ژاپن درباره ایران باشد. اگر مردم در سرتاسر جهان دور هم جمع شوند و با هم ارتباط برقرار کنند، بسیاری از مشکلات و سختی‌ها حل خواهد شد. به نظرم این مهم‌تر از مشاهده صرف میراث‌های فرهنگی است. شما می‌توانید میراث‌های فرهنگی را از طریق ویدئو و عکس هم ببینید، اما احساس دیدار مردم یک کشور که اتفاقا تصور اشتباهی از آنها وجود دارد می‌تواند به مراتب مفیدتر باشد. آیا سفارت ژاپن برنامه‌ای برای اینکه افراد بیشتری از کشورتان به ایران سفر کنند دارد؟
اول از همه باید گردشگری را توسعه دهیم و بعد به سراغ تبادل آموزشی و دانشگاهی برویم. ما برنامه‌ای دولتی به نام بورس تحصیلی «مونبوکاگاکوشو» داریم که می‌تواند جوانان ایرانی را برای تحصیل در ژاپن بورسیه کند. این می‌تواند یک گام خوب باشد. جوانان ایرانی با سفر به ژاپن می‌توانند ارتباط خوبی با هم سن‌های خود در این کشور برقرار کنند افراد در سنین حدود ۲۰ سالگی بیشترین تأثیر را در نسل آینده روابط میان دو کشور خواهند داشت.
اگر به یک برنامه تلویزیونی پربیننده در ژاپن دعوت شوید و از شما دو سوال بپرسند. یکی این که برداشت شما پیش از سفر به ایران چه بود و سوال دوم اینکه اکنون برداشت شما چیست؟ چگونه ایران و ایرانی را برای مردم کشورتان توصیف می‌کنید؟
صادقانه باید بگویم، فکر می‌کنم بسیاری از ژاپنی‌ها تصور خوبی نسبت به ایران ندارند و به اشتباه ایرانی ها را مردمی متعصب می‌دانند. این برداشت مردم ژاپن است که شامل خود من هم می‌شد. اما حالا که به ایران آمده‌ام وقتی در تهران تردد می‌کنم، احساس این را دارم که در یک کشور مدرن راه می‌روم. من تصوری متفاوت از جمهوری اسلامی ایران داشتم و ایران برای من یک شگفتی بزرگ بود.
فکر می‌کنید چرا رسانه‌های جمعی دوست دارند تصویری متفاوت از ایران نشان دهند، با وجود اینکه برخی از خبرنگارهای این رسانه‌ها یا ایرانی هستند و یا سال‌هاست در ایران زندگی می‌کنند؟ آنها ایران را بسیار خوب می‌شناسند، اما تصویری که ایران به مردم در سراسر جهان نشان می‌دهند، تصویری متفاوت است.
خوب، فکر می‌کنم تعمیم دادن این موضوع کمی خطرناک است.
شما مختارید که به این سوال جواب ندهید.
با وجود تمام اختلاف‌های سیاسی که ممکن است وجود داشته باشد، شما جامعه و مردم ایران را دیده‌اید، آنها حتما مردمی تهاجمی و خشن نیستند. چرا رسانه‌های جمعی دنیا، ایرانی‌ها را به عنوان افرادی تهاجمی نشان می‌دهند؟ البته باز هم تاکید می‌کنم اگر نمی‌خواهید به این سؤال پاسخ دهید هیچ اشکالی ندارد، اما اگر پاسخ می‌دهید دوست دارم جواب صادقانه شما را بشنوم.
فکر می‌کنم این اقدام بر اساس ماهیت روابط بین ایران و سایر کشورها پس از انقلاب اسلامی تعریف می‌شود و این رفتار طی ۴۵ سال گذشته شکل گرفته است.
اما این به این معنا نیست که حقیقت دارد.
البته که به این معنی نیست که حقیقت دارد. این تصویری است که آنها خودشان می‌خواهند به نمایش بگذارند. این تصاویر واقعیت ندارد.
از رسانه به عنوان ابزار سیاسی استفاده می‌کنند.
بله، البته، این موضوع بسیار سیاسی است و این انگیزه سیاسی چیزی نیست یکباره ایجاد شده باشد. یک تمایل در سیاست وجود دارد که سعی کند با ایجاد دشمن، موقعیت خود را تقویت کنید و این یک روش بسیار آسان برای انتقال یک پیام سیاسی است که از ایران سال‌هاست بدین منظور استفاده شده است. البته با وجود همه این مشکلات ژاپن دارای یک رابطه دوجانبه بسیار خاص با ایران هستیم و با وجود روابط خود ایالات متحده یا اسرائیل یا کشورهای اروپایی، توانسته‌ایم اعتبار خوبی را در رابطه با دوستان عزیزمان در ایران ایجاد کنیم که متمایز از رابطه ایران با سایر کشورهای غربی است.
به عنوان سوال آخر؛ زمانی که کلمه «ایران» را می‌شنوید اولین کلمه‌ای که به ذهنتان می‌رسد چیست؟
باهوش
خیلی ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
من هم از صحبت با شما خوشحال شدم.