یادداشت| نقش و تاثیر هنرهای تجسمی در ساخت سبک زندگی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حسین عصمتی، هنرمند و پژوهشگر عرصه هنرهای تجسمی در یادداشتی به بررسی جایگاه و تاثیر تولیدات این عرصه بر سبک زندگی پرداخته است. 

در ادامه، نخستین بخش از این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته است را از نظر می‌گذرانید:

روایت هنری و بازخوانیِ سرمشق‌­های سبک زندگی 

جامعه و افراد آن برای تأمین نیازهای مادی و معنوی، مجموعه­‌ای از عملکردها را گزینش می­‌کنند که به وسیله آن­ها تصویر و روایت خاصی از هویت را در برابر دیگران به نمایش می­‌گذارند. این روایت خاص و هویت شخصی، سبک زندگی فرد را شکل می­‌دهد. سبک زندگی از مباحثی است که در دورۀ معاصر به صورت یک مبحث علمی و دانشگاهی مورد توجه قرار گرفته است و جامعه شناسان بدان پرداخته­‌اند. سبک زندگی، هویت‌ساز و شکل دهندۀ کیفیت و کمیت زندگی انسان است. به همین دلیل، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان محلی و جهانی، تلاش در همسان‌سازی و یا همراه سازی آن با اهداف خود دارند.

جامعه و فرد در برنامه‌ریزی برای سبک زندگی، نیاز به سرمشق یا به تعبیری مرجع دارد و آن را تحت تأثیر و متناسب با شرایط، گزینش می­‌کند. در دوره‌های پیشین، این سرمشق‌ها و مرجع‌ها توسط نخبگان واقعی مانند: عالمان، دانشمندان، ادیبان، عرفا و هنرمندان در اختیار جامعۀ ایرانی قرار می‌گرفت. قرن‌هاست که سرمشق­‌ها و مرجع‌­های این سبک زندگی توسط عالمان علوم مختلف ایرانی، ارائه و معرفی شده و همواره متناسب با امکانات و شرایط روزگار، مورد بازتولید و نوسازی قرار گرفته است. لذا به جهت صیانت از سبک زندگی ایرانی اسلامی، نیاز به معرفی مرجع­‌های مناسب و بازخوانی آنها با متناسب با رسانه‌­های جدید وجود دارد.

یکی از رسانه­ های مؤثر در معرفی، تولید و بازتولید نوعِ سبکِ زندگی همچنین گسترش آن، هنر است. هنر و شیوه­‌های مختلف آن، بخش مهم و اثرگذار از فرهنگ جامعه است. هنر به عنوان یک ابزار مهم و کارآمد در پیدایش و ماندگاری و همچنین دگرگونی سبک زندگی، قابل توجه است.

با یک بررسی مختصر می‌توان ادعا کرد که برخی از عرصه‌­های رفتاری جامعه و فرد تحت تأثیر شیوه‌­های گوناگون هنر است. شیوه­‌های هنری، با تولید محتوایی خاص، مخاطب را متأثر می­‌کنند. تأثیر محتوا و کیفیت اجرایی اثر هنری، می‌­تواند در انتخاب فرد و رفتار اجتماعی او تغییر ایجاد کند. این گزینش و تغییر رفتاری به مرور زمان و با تکرار، بخشی از سبک زندگی و هویت جامعه و فرد را تشکیل می­‌دهد. به جهت بیان اهمیت این موضوع باید گفت که محققین در بررسی تمدن­‌های باستانی و تاریخی از طریق بررسی آثار هنری، به بخش عمده‌­ای از سبک زندگی و گرایشات آنان پی می­‌برند.  

هنرهای تجسمی با تاریخ دیرینه و باستانی، در زمره شیوه‌هایی هستند که می­‌توانند از جامعه اثر بپذیرند و بر دیدگاه و شیوه زندگی فرد و جامعه اثر بگذارند. رشته­‌های گوناگون هنر تجسمی، قابلیت‌­های متعدد و متنوعی را برای تولید محتوا و اثرگذاری بر مخاطب دارند. گوناگونی و قابلیت‌های متنوع هنرهای تجسمی سبب می‌شود که زوایای متعدد زندگی انسان از دسترس این هنرها دور نماند.

هنرهای تجسمی امکان ورود به تمام وجوه زندگی را دارد و می‌­تواند سرمشق­‌ها و مرجع‌­های سبک زندگی ایرانی اسلامی را با یک روش و محتوای فاخر، روایت و بازتولید کند و در مقابل چشم جامعه قرار دهد. به دلیل اهمیت این مطلب،  لازم به تکرار است که: «یک روش فاخر و محتوایی برگرفته از سرمشق‌­های ایرانی اسلامی».

این مبحث در یادداشت‌های آتی تکمیل خواهد شد. 

انتهای پیام/