به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، اندیشکده «شورای آتلانتیک» در تحلیلی عنوان داشت که «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین، هنگام بازدید چند هفته ماه قبل خود از مسکو به «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه گفت که کشورش دلیلی برای تاخیر در عادی سازی روابط با ایران نمیبیند. وی همچنین اظهار داشت که منامه دیگر با تهران مشکل ندارد. هشت روز بعد نیز یک مقام ارشد دیگر بحرینی در پکن همین پیام را به «لی کیانگ» نخست وزیر چین منتقل و اظهار کرد «ما در تلاش هستیم تا روابط عادی دیپلماتیک، تجاری و فرهنگی را با ایران برقرار کنیم.»
«جورجیو کافایرو» کارشناس این اتاق فکر آمریکایی، درخواست رسمی بحرین از روسیه برای میانجیگری در زمینه عادیسازی مجدد روابط با ایران را قابل توجه دانست و چند اقدام دولت بحرین را در این مسیر مهم ارزیابی کرد: منامه مدتی قبل تعداد زیادی زندانی سیاسی را عفو کرد و سپس «عبداللطیف بن راشد آل زیانی» وزیر امور خارجه این کشور در مراسم یادبود «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور فقید ایران شرکت کرد.
کارشناس شورای آتلانتیک این تحرکات را نشانهای از حسن نیت پادشاهی عربی بحرین در قبال تهران توصیف کرد و افزود: کاهش تنش ها در روابط دوکشور و به ویژه تمایل برای تعامل با یکدیگر، به طور کامل در چارچوب تحولات چند سال گذشته در منطقه قابل درک است. این کاهش تنش در خلیج فارس – به ویژه، بهبود روابط عربستان سعودی و امارات متحده عربی با ایران – محیط مناسبی را برای برقراری روابط بین منامه و تهران ایجاد کرده است.
این گزارش آورده است که عربستان سعودی و ایران در مارس ۲۰۲۳، پس از هفت سال، روابط دیپلماتیک خود را با کمک عمان و عراق و با میانجیگری چین از سر گرفتند. امارات و ایران نیز روابط دیپلماتیک کامل خود را در سال ۲۰۲۲ احیا کردند، روابط این دو کشور هم از سال ۲۰۱۶ شاهد کاهش سطح بود. پس از آن دوره تنش عربستان سعودی و امارات گفتوگوی بیشتر با ایران را عاملی برای پیشبرد منافع امنیتی و اقتصادی خود و منطقه ارزیابی کردند و به همین دلیل تنشزدایی را در دستور کار خود قرار دادند. مولفه هایی همچون توسعه داخلی و تنوع اقتصادی برای ایران نیز در زمینه داشتن روابط بهتر با اعضای شورای همکاری خلیج فارس در استراتژی دولت رئیسی «اول همسایگان» نقش داشت. وی این رویکرد را به عنوان ابزاری برای مقابله با تأثیر تحریمهای غرب به کار بسته بود.
شورای آتلانتیک مدعی شد: برای بحرین که دستورات سیاست خارجی خود را از عربستان سعودی و امارات دریافت می کند، پیروی از ریاض و ابوظبی در قبال جمهوری اسلامی منطقی است. با این وجود، حتی اگر روابط بحرین و ایران عادی شود، احتمال دارد نوعی بیاعتمادی و سوء ظن در شکل گیری روابط آنها دخیل باشد.
این اتاق فکر آمریکایی در بخش دیگر گزارش خود مسائلی همچون وقوع کودتا در بحرین در دهههای گذشته، اتفاقات مربوط به بهار عربی و تکرار اظهارات در مورد ادعاهای ارضی تهران بر بحرین به عنوان استان چهاردهم ایران را در بروز این بیاعتمادی موثر میداند. با این وجود، از زمان احیای روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و ایران در مارس ۲۰۲۳، فشار عربستان بر بحرین برای اتخاذ مواضع تند علیه تهران به طور چشمگیری کاهش یافته است. این امر در مورد سودان نیز صدق می کند ضمن آنکه تنش زدایی تهران و ریاض درها را به روی بهبود روابط بین مصر و ایران هم باز کرده است.
در پایان این گزارش آمده است در حالیکه سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تمایل دارند تهدید ایران را در چارچوب توازن قدرت منطقهای درک کنند، اما نگاه بحرین تاحدودی متفاوت بوده است. علاوه بر این روابط بحرین با ایالات متحده و اسرائیل نیز در این فرایند موثر خواهد بود.