کفایت سرمایه، شاخص نشان دهنده وضعیت بانک

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، معاون نظارت بانک مرکزی با حضور در برنامه صف اول، در خصوص برنامه های بانک مرکزی برای اصلاح نظام بانکی به پرسش ها پاسخ داد.

مقدمه: در خصوص سیاست‌های پولی مالی کشور، بالاخص در حوزه نظارت و بانک مرکزی میزبان آقای فرشاد محمد پور معاون نظارت بانک مرکزی هستیم. 

سوال:  در طول برنامه راجع به ترازنامه، کفایت سرمایه برنامه هفتم، سامانه‌ها و شفافیت و در نهایت بنگاهداری صحبت بکنیم. ابتدا سراغ کفایت سرمایه برویم. اردیبهشت ماه امسال قانون هفتم ابلاغ شد طبق قانون بانک‌ها باید تا پایان سال پنجم به کفایت سرمایه هشت درصدی برسند اول برای بینندگان در خصوص این شاخص کفایت سرمایه یک توضیح بفرمایید اصلاً چه اهمیتی دارد در سیستم پولی بانکی ما و در حال حاضر در بین آن بیست و نه بانک، چطور اجرا می‌شود؟ شرایط به چه صورتی است؟

فرشاد محمد پور معاون نظارت بانک مرکزی: به زبان ساده در مورد کفایت سرمایه بخواهیم توضیح بدهیم، شما هر بنگاه اقتصادی حالا بانک‌ها چه بعنوان یک بنگاه اقتصادی چه بعنوان یک واسطه گر مالی دارای شاخص‌هایی هستند که این شاخص‌ها نشان می‌دهند که حال این بنگاه‌ها خوب یا بد است یعنی مثل یک دماسنج عمل می‌کند شاخص‌ها نشان می‌دهد که حال بنگاه چه طور هست؛ شاید یکی از مهمترین شاخص‌هایی که در نظام بانکی در هر بانک نشان بدهد که حال بانک چطور هست شاخص کفایت سرمایه است.

سوال: اعتبارش را برای مشتریانش نشان میدهد؟

محمدپور: بله شاخص کفایت سرمایه نشان دهنده خیلی از متغیر‌ها به ذی‌نفعان مختلف هست چه به مشتریان، چه به دولت، چه به سایر ذینفعانی که هر بنگاه اقتصادی به ویژه بانک با آن مواجه است.

سوال: به زبان عامیانه‌تر، کفایت سرمایه بانکی بالاتر باشد با خیال راحت‌تر در آن سرمایه گذاری می‌کنند؟

محمدپور: بله بانکی که کفایت سرمایه اش بالاتر باشد قدرت وام‌دهی بالاتری دارد، قدرت پذیرش ریسک بالاتری دارد مردم با خیال راحت‌تر می‌توانند سپرده‌هایشان در آنجا سپرده‌گذاری کنند. چرا؟ چون وقتی بانکی سرمایه اش بالا هست یعنی حالا می‌گوییم نسبت کفایت سرمایه که شاخص اندازه سرمایه بانک هست، وقتی بانکی سرمایه اش بالاتر بالا هست یعنی آن در واقع فونداسیون بانک قوی‌تر و قدرتمندتر هست.

سوال: اگر ریسکی هم بیاید به مشتری هایش نمی‌خورد؟

محمدپور: بله اگر ریسکی هم بیاید در وهله اول آن ریسک را همان سرمایه پوشش می‌دهد و ریسک وقتی به نقاط خیلی حساس می‌رسد تازه وارد می‌شود به آن سپرده‌ها، بنابراین ما می‌گوییم یک بانکی که می‌خواهد فعالیت کند در حال فعالیت هست باید دارای یک نسبت کفایت سرمایه مناسبی باشد.

سوال: حالا شرایط بیست و نه بانک مان چطور است؟

محمدپور: ابتدا در مورد قانون برنامه هفتم یک خلاصه عرض کنم، بعد در مورد بانک‌ها توضیح میدهم، قانون برنامه هفتم مواد هفت، هشت و نه به طور ویژه درخصوص سلامت بانکی صحبت کرده و تکالیفی را به نوعی مشخص کرده است. ماده هفت قانون برنامه هفتم آمده چهار تا شاخص را به نوعی به صورت کمی مشخص کرده که باید به آن شاخص‌ها در انتهای انتهای برنامه هفتم یعنی بعد از پنج سال برسیم، از این شاخص‌ها، دو شاخص مربوط به سیاست‌های پولی و تورم هست، دو شاخص به صورت مستقیم مربوط می‌شود به سلامت بانکی که یک شاخص در خصوص بحث اضافه برداشت هست که مشخص کرده که بانک‌ها باید بعد از پنج سال اضافه برداشت شان به چه سمتی برود در واقع باید صفر بشود و شاخص بعدی نسبت کفایت سرمایه هست که مشخص کرده که بعد از پنج سال بانک‌ها به هشت درصد برسند و این در واقع ماده هفت مشخص است، به ماده هشت می‌رسیم اینها جزئی‌تر مشخص کرده یعنی ماده هشت آمده گفته که طی چه مسیری بانک‌ها باید به نسبت کفایت سرمایه به هشت درصد برسند باید افزایش سرمایه بدهند در طول پنج سال باید برنامه بدهند به بانک مرکزی. بانک مرکزی باید چارچوبی بدهد و حالا مسیری که هم زمانی هم کیفی و کمی مشخص کرده که بانک‌ها باید به چه سمتی حرکت کنند چیزی که ما در حال حاضر در نظام بانکی داریم خوب ببینید من نکته ای عرض کنم ما شاید در طول سنوات گذشته بانک‌ها را اگر بعنوان یک ظرفی در نظر بگیریم که توی این ظرف فرصت تامین مالی اعطا تسهیلات اعطای اعتبارات وجود دارد همیشه در طول شاید این پانزده بیست سال گذشته ما از بانک‌ها خیلی کمتر از آن چیزی که استفاده کردیم به بانک‌ها به نوعی به ظرفیت بانک‌ها اضافه کردیم یعنی مثل یک ظرفی هست که دائم کم شده فقط برداشت داشتیم، یعنی به اندازه برداشت نتوانستیم این ضعف را پر کنیم و این باعث شده که ما به نقطه‌ای رسیدیم که نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها در طول ده پانزده سال گذشته دائم روند کاهشی را طی کرده و الان ما از بیست و نه بانکی که داریم ده بانک دارای نسبت بالای هشت درصد هستند یعنی روی استاندارد‌های خوب قرار دارند، ده تا بانک مثبت هستند یعنی بالای صفر هستند ولی زیر هشت درصد هستند، بعضی از این بانک‌ها پنج یا شش بانک نزدیک هشت درصد هستند حالا با اقداماتی به بالای هشت درصد می‌رسند، بعضی از بانک‌ها کمتر هستند.

سوال: یعنی چقدر؟ الان کدام هایشان منفی هستند؟

محمدپور: ما الان نه تا بانک داریم که منفی هستند هم بانک دولتی و هم بانک‌های خصوصی هستند.

سوال: چند تا را نام ببرید ممنون می‌شویم؟

محمدپور: ما الان در خصوص بانک‌های دولتی دو بانک بزرگ مان که حالا منفی هستند البته در قانون پیش‌بینی‌های خوبی در موردشان صورت گرفته اقدامات خوبی شروع شده حالا انشاءالله به نتیجه منجر بشود بانک سپه و بانک ملی هستند که بالاخره دوتا بانک بزرگ ما هستند و خوب این بانک‌ها در برنامه هفتم ماده هشت تکالیفی مشخص شده برای دولت که در واقع در خصوص افزایش سرمایه اتفاق بیفتد و مثبت بشوند مصاحبه‌ای داشتیم در هیئت وزیران در دو ماه گذشته که یک برنامه‌ای برای کل بانک‌های دولتی پیش بینی شده است.

سوال: الان مثلا در 1404 چقدر در نظر گرفتید؟

محمدپور: در طول پنج سال برنامه هفتم، دویست همت افزایش سرمایه در نظر گرفته شده است.

سوال: الان در لایحه چقدر فرمودید؟

محمدپور: در مصوبه هیئت وزیران که براساس تکلیف برنامه هفتم هست در طول پنج سال حدود نهصد و سی و پنج همت افزایش سرمایه برای بانک‌های دولتی در نظر گرفته شد که برای سال اول دویست همت در نظر گرفته شده و در طول سال‌های بعدی هم اعدادش بالاتر از دویست همت هست که سرجمع می‌شود نهصد و سی و پنج همت.

سوال: از چه محلی هست آقای دکتر؟ نقدی هست یا اوراق هست؟

محمدپور: هفت، هشت تا پیش بینی شده از محل سود انباشته، از محل آورده نقدی.

سوال: سال بعدی را مشخص کردید؟

محمدپور: بله.

سوال: محلش را اگر بگویید ممنون می‌شویم؟

محمدپور: در لایحه نه در مصوبه هیئت وزیران هفت تا هشت تا در واقع محل پیش بینی شده افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سود انباشته، تجدید ارزیابی دارایی‌ها و ظرفیت مشخص است.

سوال: یعنی اختیار بانک داده شده است؟

محمدپور: به مجمع اختیار داده شده، چون میدانیم که اصلا اختیار تصمیم‌گیری در مورد سهام مجمع است، به مجمع اختیار داده شد که از این محل‌ها شما می‌توانید سرمایه خودت را بیشتر کنید.

سوال: ولی مشخص نیست چقدرش نقدی است چقدرش اوراق؟

محمدپور: نه در مصوبه مشخص نشده آن چیزی هست که ما در بانک مرکزی که در واقع باید کنترل کنیم، چون استحضار دارید افزایش سرمایه از محل نقدی یا سود انباشته اینها هستند که افزایش سرمایه باکیفیت هستند؛ اینها هستند که قدرت تسهیلات دهی و یا قدرت پذیرش ریسک بانک را افزایش می‌دهند و بنابراین ما یکی از خط قرمزهایمان این هست که بانک‌ها را و مجامع بانک‌ها را به سمتی هدایت کنیم که افزایش سرمایه شان را از محل سرمایه‌ها با کیفیت باشد یعنی بیشتر به سمت و سوی افزایش سرمایه نقدی به نوعی حرکت کند در حالی که بالاخره بانک‌ها اجازه هم دارند در کنار این افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و تبدیل مطالبات شان به نوعی داشته باشند خوب این شرایطی هست که ما الان در حال حاضر در مورد نظام بانکی داریم.

این خبر متعاقبا تکمیل خواهد شد.