چگونه عربستان قصد دارد به بهشت مُد تبدیل شود؟/ از سن لورن خاورمیانه تا جذب دولچه گابانا و آدیداس به سوی ریاض

اقتصاد ۲۴- نوژن اعتضادالسلطنه- در حالی که عربستان سعودی از طریق سند “چشم‌انداز ۲۰۳۰” خود به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد غنی از نفت خویش تا پایان دهه جاری است، صنعت مُد یکی از صنایعی است که گفته می‌شود می‌تواند به دستیابی ریاض به آن هدف کمک کند.

این صنعت که در حال حاضر ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی پادشاهی سعودی را شامل می‌شود، قرار است به عنوان بخشی از سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ آن کشور، رشد بیشتری داشته باشد. روند‌هایی مانند افزایش جمعیت محلی و مهاجران عربستان سعودی و هم چنین فرصت‌های اقتصادی بیش‌تر برای جوانان آن کشور، می‌توانند به مثابه سوختی باشند که صنعت مُد برای حرکت آن نیاز دارد.

شاهدخت “نورة بنت فیصل آل سعود” تاجر سعودی، عضو خاندان سلطنتی آل سعود و بنیانگذار و مدیرعامل “خانه فرهنگ” یک شرکت مشاوره در صنایع خلاق، در اجلاس بین‌المللی زنان قدرتمند که اخیرا به میزبانی نشریه “فورچون” در ریاض برگزار شده بود اظهار داشت: “وقتی زیرساختی دارید که از افراد خلاق حمایت می‌کند و سیاست‌هایی را وضع می‌کنید که واقعا رشد آنان را ممکن می‌سازد و ساختار تجاری آنان را ایجاد کرده و مورد پشتیبانی قرار می‌دهد، به رشد آن کمک خواهد کرد”.

او اولین هفته مد عربستان سعودی را در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی کرد و به راه‌اندازی کمیسیون مد دولت کمک کرده بود. شاهدخت ” نورة” که نتیجه ملک عبدالعزیز بنیانگذار عربستان سعودی است توضیح داده بود که چگونه طراحان در عربستان سعودی اکنون می‌توانند ثبت برند تجاری خود را انجام دهند که گامی کلیدی برای راه‌اندازی و اداره یک کسب و کار در آن کشور محسوب می‌شود.

سعودی‌ها “دولچه گابانا” و “آدیداس” را به سمت خود می‌کشانند

کمیسیون مُد پادشاهی سعودی ابتکارعمل “۱۰۰ برند سعودی” را برای تشویق برند‌های نوظهور آن کشور راه‌اندازی کرده است. برند‌های بزرگی مانند “دولچه گابانا” و “آدیداس” متوجه تلاش‌های سعودی‌ها برای بهبود جذابیت خود به عنوان یک مقصد مُد شده‌اند. توسعه یک صنعت برای کسب اطمینان از رشد و جذب استعداد‌ها گاهی اوقات می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما شاهدخت “نورة” می‌گوید چابُک بودن کلید اصلی و رمز موفقیت در آن عرصه است.

صنعت مُد یکی از صنایعی است که زنان سعودی اکثریت نیروی کار آن را تشکیل می‌دهند: ۵۲ درصد تا سال ۲۰۲۲ میلادی. شاهدخت “نورة” اشاره کرده بود که در عرصه صنایع خلاق در عربستان سعودی دستمزد مردان و زنان به طور مساوی پرداخت می‌شود. او افزوده بود: “ما زنان زیادی را می‌بینیم که در صنایع خلاق حضور دارند به ویژه در مورد مُد و بسیاری از مردم به من می‌گویند که این در کشور‌های دیگر امری عادی نیست”. 
هم چنین، پادشاهی سعودی موتور محرکه بزرگی برای هزینه‌های مد و کالا‌های لاکچری در میان کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس محسوب می‌شود و ۴۰ درصد از آن بازار ۸۰ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده است.

صنعت گردشگری که انتظار می‌رود در فاصله سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰ میلادی رشدی تقریبا سه برابری داشته باشد یک محرک نویدبخش دیگر است، زیرا هزینه‌های سفر مدت‌هاست که به دلیل خرید از خارج از کشور افزایش یافته است. البته داشتن نقشی معنادار در صنایع خلاق لزوما به معنای برخورداری از طراحان مد یا متخصصان توسعه محصول کافی نیست. شاهدخت ” نورة” می‌گوید: “خلاقیت فقط از هنرمند بودن یا خلق چیزی ناشی نمی‌شود. خلاقیت می‌تواند از ایجاد یک استراتژی جدید یا ایجاد یک مدل متفاوت یا ایجاد یک طرح مالی هوشمندانه که از رشد کسب و کار پشتیبانی می‌کند، ناشی شود”.

صنعت مد، شهر “نئوم” عربستان سعودی را زیباتر می‌کند

در سال‌های اخیر، زمانی که به واژه “بلندپروازی” فکر می‌کنیم یک نام برجسته می‌شود: پروژه نئوم” عربستان سعودی. اصلاحات ساختاری و تمایل شدید دولت سعودی در سالیان اخیر، شنیدن اخبار خارق‌العاده از عربستان سعودی را برای مردم منطقه به امری عادی تبدیل کرده است. از رفع حجاب اجباری گرفته تا طرح برگزاری مسابقات المپیک زمستانی در عربستان سعودی، تا ایجاد زمین‌های کشاورزی در صحرای سوزان و ایجاد کلان‌شهر‌هایی که تاکنون صرفا در فیلم‌های هالیوودی دیده‌ایم. پروژه‌های بلندپروازانه عربستان سعودی در فوتبال نشان داد که آن کشور می‌تواند به وعده‌های خود عمل کند و زیرساخت‌های مالی و فکری خوبی در عربستان سعودی برای این تغییرات وجود دارد.

بیشتر بخوانید:  زیر پوست تمرکز بن سلمان بر ورزش در عربستان چه می‌گذرد؟/ زندگی لاکچری رونالدو برای بسیاری از شهروندان سعودی غیرقابل دسترس است

نئوم: آینده زندگی شهری

پروژه بلندپروازانه “نئوم” ساخت شهری شناختی به طول ۱۷۰ کیلومتر، از کوه‌های حماسی نئوم در دره‌های الهام‌بخش بیابانی تا دریای سرخ زیباست. یک شاهکار معماری آینه‌ای که ۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد، اما ۲۰۰ متر عرض دارد و در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کند.

“لاین” احتمالا مهم‌ترین شهر در پروژه “نئوم” است: شهری بدون جاده، خودرو و بدون انتشار گاز‌های گلخانه‌ای که با ۱۰۰ درصد انرژی تجدیدپذیر کار خواهد کرد و ۹۵ درصد زمین را برای طبیعت حفظ خواهد کرد. برخلاف شهر‌های سنتی، در “لاین” سلامت و رفاه شهروندان بر حمل و نقل و زیرساخت‌ها اولویت خواهد داشت.

“لاین” در نهایت ۹ میلیون نفر را در خود جای خواهد داد و در زمینی به مساحت تنها ۳۴ کیلومتر مربع ساخته خواهد شد. این به معنای کاهش فضای زیرساختی است که بهره‌وری بی‌نظیری را در عملکرد‌های شهری ایجاد کرده و آب و هوای ایده‌آل در تمام طول سال تضمین می‌کند به گونه‌ای که ساکنان می‌توانند از طبیعت اطراف لذت ببرند. هم چنین، ساکنان علاوه بر قطار پرسرعت با ۲۰ دقیقه حمل و نقل از ابتدا تا انتهای آن شهر می‌توانند با پنج دقیقه پیاده‌روی به تمام مایحتاج روزانه خود دسترسی داشته باشند.

در پروژه “نئوم” پس از تکمیل شدن، ساکنان آن قطعا باید لباس‌هایی مناسب با آن کلان‌شهر مدرن بپوشند، لباس‌هایی شبیه به فیلم‌های هالیوودی که البته می‌توانند با عناصر سعودی ترکیب شوند. شاید لباس‌های نئوم مانند لباس‌های سنتی محلی در گوشه و کنار جهان به یک برند جهانی تبدیل شوند و منبع درآمدی برای شهر نئوم باشند. علاوه بر این، ساکنان نئوم افراد ثروتمند، تاثیرگذار و احتمالا خوش‌پوش هستند که پول زیادی را صرف خرید اقلام خاص و لاکچری و حتی سفارشی می‌کنند.

مُد پایدار در اولویت نئوم

اکثر لباس‌های مورد استفاده در عربستان سعودی از پارچه‌های پلی‌استر سفید به نام “عبایه” تولید می‌شوند که معمولا پس از استفاده به محل‌های دفن زباله فرستاده شده و به راحتی بازیافت نمی‌شوند. در تولید عبایه‌ها مقدار زیادی پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تولید عبایه از پارچه‌های قابل بازیافت و درصد طبیعی می‌تواند یکی از الزامات شهری پیشرفته مانند نئوم باشد. در دنیای مُد امروز، تولید کالا‌های نساجی قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست بسیار حائز اهمیت است و در نئوم به عنوان یک شهر فوق مدرن باید به آن توجه شود. فروشگاه‌ها و مراکز خرید نئوم توسط بهترین برند‌های لباس و مد جهان اشغال خواهند شد و لباس‌های طبیعی و قابل بازیافت قفسه‌های آن را پر خواهند کرد.

نئوم یک ابرشهر برنامه‌ریزی‌شده در عربستان سعودی است که قلمرو عربستان، مصر و اردن را در بر می‌گیرد. هدف آن تبدیل شدن به مرکزی برای نوآوری، فناوری و توسعه پایدار است. اگرچه نئوم به طور خاص بر صنعت نساجی تمرکز ندارد، اما قصد دارد بخش‌های مختلفی از جمله تولید، گردشگری و انرژی تجدیدپذیر را توسعه بخشد. با این وجود، صنعت نساجی می‌تواند نقش مهمی در توسعه نئوم ایفا کند.

مد “عفیفانه” و نقش مهم آن در نئوم

اگرچه نئوم شهری با تعداد زیادی گردشگر و شهروند غیر سعودی خواهد بود، اما اکثریت جمعیت ساکن آن قطعا لباس‌های سنتی بازطراحی شده و مدرن را ترجیح می‌دهند و به دلیل پیشینه قوی مذهبی و اسلامی در جامعه سعودی، بازار این نوع لباس‌ها رونق بیش تری پیدا خواهد کرد. این بازار برای کشور‌های قدرتمند و صادرکننده اصطلاحا مُد “عفیفانه” مانند ترکیه که می‌توانند لباس‌هایی با طرح‌های مدرن و به‌روز با حفظ عناصر سنتی ارائه دهند، موقعیتی استثنایی خواهد بود.

آشنایی با طراحان مطرح عربستان سعودی در صنعت مُد

عرصه مُد عربستان سعودی شاهد ظهور طراحان محلی بوده که عناصر سنتی را با زیبایی‌شناسی مدرن ترکیب می‌کنند. این طراحان اغلب از میراث فرهنگی غنی عربستان سعودی الهام می‌گیرند و در عین حال سبک‌های معاصر را نیز در آثار خود به کار می‌گیرند.

 از جمله آنان می‌توان به افراد ذیل اشاره کرد:

یحیی البشری

طراح مد سعودی که لباس‌هایی برای “ملک عبدالله” و اعضای خاندان‌های سلطنتی در سراسر جهان مانند پرنسس “دایانا” را طراحی کرده است.

پراود انجلز

“پراود انجلز” (“محمد” که با نام “مو” نیز شناخته می‌شود) در سال ۲۰۱۶ فروشگاه مفهومی آنلاین “پراود انجلز” را تاسیس کرد که هنر عربستان سعودی را با سبک خیابانی لس آنجلسی ادغام کرده است. هدف این برند ایجاد جامعه‌ای از ابراز وجود فردگرایانه با الهام از لباس‌های خیابانی و انرژی لس‌آنجلس است.

نورة آل شیخ

این طراح ساکن جده نزدیک به ده سال است که در صنعت مُد فعالیت دارد. طرح‌های او میراث و سنت‌های سعودی را در مواجهه با فرهنگ‌های مختلف با آن فرهنگ‌ها ترکیب می‌کنند. او از منابع مختلفی مانند معماری، چیدمان‌های هنری و افرادی که در خیابان‌ها ملاقات می‌کند، الهام می‌گیرد.

عدنان اکبر

“عدنان اکبر” متولد مکه، یک طراح مد سعودی است که به عنوان “سن لورن خاورمیانه” توصیف می‌شود. او گلدوزی و طراحی را در لبنان و کراچی آموخت. او در سال ۱۹۸۹ میلادی قراردادی برای صدور مجوز پارچه‌های لاکچری گلدوزی‌شده با شرکت نساجی فرانسوی “بیانچینی فریه” امضا کرد.

برند‌های سعودی که صنعت مُد در آن کشور را از نو بازتعریف می‌کنند

از جمله برند‌های مطرح سعودی و طراحان پشت آن در صنعت مُد می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

یوسف اکبر

تنها چند سال از زمانی که “یوسف اکبر” متولد عربستان سعودی برند خود را راه‌اندازی کرد می‌گذرد، اما او در حال حاضر افتخار کسب شهرت و جوایز طراحی را در آستین خود دارد. افرادی مانند “کریسی تیگن” و “کلی رولند” مدل‌های آمریکایی طرفدار پارچه‌های روان و جزئیات با مضمون صنعتی “اکبر” هستند.

محمد آشی

این طراح اهل عربستان سعودی ساکن بیروت با توجه دقیق به جزئیات آثار شگفت‌انگیزی خلق می‌کند.

اروا البناوی

“اروا البناوی” یک برند جوان سعودی است که با الهام از هنر‌های معاصر و طرح‌های مدرن، با گذشت هر فصل قوی‌تر می‌شود. این برند که در ابتدا با مجموعه‌ای از کت و شلوار‌های طرح‌دار و جذاب شروع به کار کرد، اکنون مجموعه خود را با لباس‌های راحت و دخترانه‌ای که می‌توانند به راحتی یک فرد را از محل کار به تفریح ببرند، گسترش داده است.

رزان العزونی

“رزان العزونی” نه تنها یک طراح قوی عربستان سعودی است بلکه یکی از برجسته‌ترین طراحان مد خاورمیانه می‌باشد. برند او طرفداران زیادی پیدا کرده و به برند محبوب ساکنان محلی عربستان سعودی تبدیل شده که به دنبال لباس‌های شب فوق‌العاده زنانه هستند.

 سُترة

“سُترة” که به معنی لباس‌های پوشیده است، زاییده افکار “مریم بن محفوظ” طراح مُد است. این برند با ارائه ظاهری شاد و شهری از لباس‌های سنتی لباس‌هایی را عرضه می‌کند که برای آخر هفته‌ها عالی هستند و با افتخار در عربستان سعودی طراحی و تولید می‌شود.

برند “توبی” راه اندازی شده توسط “حاتم العقیل”

حاتم العقیل طراح اهل عربستان سعودی، با ترکیب خیاطی دقیق با پارچه‌های براق و لاکچری و هم چنین لباس‌های مردانه خوش‌دوخت، لباس‌های کار زنانه با حال و هوای مردانه تولید می‌کند.

ریم الکنهل

“ریم الکنهل” متولد و بزرگ شده در عربستان سعودی، از سنین جوانی شروع به طراحی مُد کرد. درک شهودی “ریم” از پارچه‌ها و طرح‌ها، او را برای حرفه مد آماده کرد. این طراح از زمان راه‌اندازی برند همنام خود در سال ۲۰۱۰ میلادی برند خود را به عنوان برندی که ساختار‌های تمیز، ظرافت جاودانه و آزادی برای کشف فردیت را ارائه می‌دهد، تثبیت کرده است.

زیاد البوعینین

برند “زیاد البوعینین” که در دوران پاندمی کووید – ۱۹ متولد شد، با الهام از هنر، فرهنگ و احساسات انسانی، برندی سازگار با محیط زیست را معرفی می‌کند. لباس‌های طراحی شده توسط “بوعینین” که از ترکیبی از پارچه‌های جدید و بازیافتی ساخته شده‌اند، در پی ایجاد یک برند اخلاقی و سفارشی برای به حداقل رساندن مصرف بیش از حد و ضایعات است.

أبــــادیــــا‎

این برند لاکچری اخلاقی به حفظ هنر و صنایع دستی سنتی عربی اختصاص دارد دستاوردی که این برند تلاش می‌کند از طریق همکاری‌های مداوم با جامعه صنعتگران به آن دست یابد. مجموعه (کالکشن)‌های “أبادیا‎” با پر کردن شکاف بین سیالیت زنانه و ساختار مردانه، برای زن مدرنی طراحی شده‌اند که از بازتاب شخصیت خود از طریق مُد نمی‌ترسد.

آنچه چشم انداز روشنی پیش روی صنعت مُد در عربستان سعودی قرار می‌دهد

از جمله عواملی که چشم انداز روشنی را پیش روی توسعه صنعت مُد در عربستان سعودی قرار می‌دهند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

برگزاری رویداد‌ها و هفته‌های مد

رویدادها، نمایش‌ها و هفته‌های مُد در عربستان سعودی در سالیان اخیر رو به افزایش بوده‌اند. هفته مُد ریاض و سایر رویداد‌های مشابه، بستری را برای طراحان محلی و بین‌المللی فراهم کرده‌اند تا مجموعه‌های خود را به نمایش بگذارند.

تجارت الکترونیک و خرید آنلاین

 رشد تجارت الکترونیک، علاقمندان به مُد در عربستان سعودی را قادر ساخته تا به طیف گسترده‌ای از لباس‌ها و محصولات نساجی از سراسر جهان دسترسی داشته باشند. پلتفرم‌های خرید آنلاین، کشف سبک‌های مختلف مُد را برای مصرف‌کنندگان آسان‌تر کرده‌اند.

تاثیرات فرهنگی

 فرهنگ، تاریخ و سنت‌های متنوع عربستان سعودی نقش مهمی در تاثیرگذاری بر روند‌های مُد ایفا می‌کنند. بسیاری از طراحان، عناصر سنتی مانند گلدوزی و الگو‌ها را در طرح‌های مدرن خود ادغام کرده‌اند.

اصلاحات اجتماعی

 با ابتکارعمل “چشم‌انداز ۲۰۳۰”، عربستان سعودی در حال تلاش برای کاهش برخی از هنجار‌های اجتماعی است که منجر به تغییراتی در انتخاب لباس شده است. برای مثال، زنان آزادی عمل بیش تری در انتخاب لباس خود به دست آورده‌اند.

زیرساخت‌های خرده‌فروشی و مُد

عربستان سعودی در حال سرمایه‌گذاری در گسترش زیرساخت‌های خرده‌فروشی و مُد خود بوده است. مراکز خرید، بوتیک‌ها و فروشگاه‌های مفهومی جدیدی برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد محصولات مُد در حال ظهور هستند.

آگاهی و تبادل فرهنگی

 طراحان و علاقمندان به مُد در عربستان سعودی ضمن حفظ هویت فرهنگی خود، به طور فزاینده‌ای با روند‌های بین‌المللی مُد درگیر شده‌اند. این تبادل منجر به تلفیق سبک‌ها و ایده‌ها شده است.

گزارش اخیر “وضعیت اقتصاد اسلامی جهانی” نشان داد که انتظار می‌رود صنعت مُد جهانی تا سال ۲۰۲۵ سالانه ۶ درصد رشد کند و به ۳۷۵ میلیارد دلار برسد و احتمالا عربستان سعودی، ایران و ترکیه بر بازار منطقه‌ای آن تسلط خواهند داشت.

مصرف‌کنندگان خاورمیانه‌ای واقعا از مُد چه می‌خواهند؟

خریداران کالا‌های لاکچری خاورمیانه به خاطر سبک بی‌عیب و نقص و توجهشان به جزئیات شناخته می‌شوند. برای جلب توجه این خریداران پیچیده، برند‌ها باید مجموعه‌هایی را خلق کنند که بازتاب دهنده زیبایی‌شناسی منحصر‌به‌فرد منطقه باشند، طرح‌های الهام گرفته از مُد روز که از پارچه‌های لاکچری مانند ابریشم و کتان ساخته شده‌اند، با گلدوزی‌های پیچیده تزئین شده‌اند یا با جواهرات ماهرانه ساخته شده‌اند. طرح‌های گلدار و رنگارنگ در سایه‌های سیاه، سفید، سبز و خاکستری بر این مجموعه‌ها (کالکشن) غالب هستند. در حالی که لباس شیک صرفا یک انتخاب شخصی نیست، بلکه یک ضرورت فرهنگی است که نشان دهنده احترام و جایگاه است.

بازار کالا‌های لاکچری در خلیج فارس در سال ۲۰۲۴ میلادی عمدتا تحت سلطه برند‌های قدرتمند اروپایی مانند “هرمس”، “شنل”، “دیور”، “ولنتینو”، “پرادا”، “ورساچه”، “سن لورن”، “گوچی” و “الکساندر مک‌کوئین” بود و برند “رولکس” در صدر دسته‌بندی برند‌های حوزه جواهرات قرار داشت. با این وجود، این باور دیرینه که لاکچری مترادف با پاریس یا میلان می‌باشد، به سرعت در حال به چالش کشیده شدن است.

مصرف‌کنندگان جوان در کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس به طور فزاینده‌ای بر این موضوع تمرکز می‌کنند که چگونه لباس‌ها و اکسسوری‌هایشان چهره‌های شان را برجسته می‌سازند. طلا یک انتخاب مورد علاقه است، زیرا رنگ چهره را برجسته‌تر می‌کند. تمایل زیادی برای ابراز فردیت وجود دارد، به طوری که زنان اغلب کیف‌های ساخته شده از چرم‌های عجیب و غریب یا جواهرات ساخته شده از فلزات گرانبها را انتخاب می‌کنند. پولک، پَر و سایر جزئیات چشم‌نواز نیز فوق‌العاده محبوب هستند و حس زنانگی شاد را منتقل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: معماری آسمان‌خراش‌ها؛ نمادی از بلندپروازی‌های تجاری پادشاهی سعودی/ شتاب «توسعه عمودی»، ریاض را با نیویورک قابل مقایسه کرده است

برگزاری هفته مُد عربستان سعودی؛ نقطه عطفی در تاریخ معاصر آن کشور

پس از آن برگزاری هفته مُد عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ میلادی در ریاض برگزار شد رویدادی که کمیسیون مد عربستان سعودی (SFC) ابراز امیدواری کرده بود به یک رویداد برجسته سالانه در صنعت مُد همانند رویداد‌های پاریس، لندن یا نیویورک تبدیل شود، نقطه عطفی در تاریخ عربستان سعودی بود. ۳۰ برند محلی برای شرکت در این رویداد چهار روزه انتخاب شده بودند جایی که از خریداران ویژه، طراحان مد جهانی و ذینفعان کلیدی صنعت دعوت بعمل آمده بود.

وزارت فرهنگ عربستان سعودی، به عنوان بخشی از هدف “چشم‌انداز ۲۰۳۰” تعیین شده از سوی “محمد بن سلمان” ولیعهد عربستان سعودی، برای تقویت و تنوع‌بخشی به تولید ناخالص داخلی غیرنفتی آن کشور، سه سال پیش از آن رخداد یک کمیسیون ویژه مُد تشکیل داد تا رشد استعداد‌های محلی و تولید داخلی در حوزه پوشاک، کفش، کالا‌های چرمی و جواهرات را تقویت کند. یک سال بعد، آن کمیسیون یک برنامه “۱۰۰ برند سعودی” را راه‌اندازی کرد که در آن به مجموعه‌ای از برند‌های محلی، فرصت‌های تجاری جهانی و نمایش آثارشان در نمایشگاه‌های موقت و رویداد‌های جانبی که در مکان‌های کلیدی در داغ‌ترین مراکز مُد جهان از جمله لندن، پاریس و میلان در طول هفته‌های مد فصلی برگزار می‌شود، ارائه داده شده بود. طرح‌های مدرن و مواد با بالاترین کیفیت از برند‌های سعودی، آن برند‌ها را برای خریداران برتر بین‌المللی جذاب می‌سازند. علاوه بر این، این مجموعه‌ها (کالکشن) نسبت کیفیت به قیمت فوق‌العاده‌ای دارند.

تغییرات در حال ایجاد در اکوسیستم مُد خلیج فارس

شورای همکاری خلیج فارس بازار بزرگی برای مُد است و شکاف قابل توجهی در تقاضا برای طرح‌های فرهنگی وجود دارد که برند‌های خارجی نمی‌توانند آن را پر کنند، اما طراحان محلی از این قابلیت برخوردارند. اکوسیستم مُد در پادشاهی خلیج فارس در حال تغییر است. پیش از این، دانشجویان طراحی مجبور بودند برای یافتن کالج‌های خوب مُد از عربستان سعودی به خارج از کشور سفر کنند، اکنون، اما به دلیل حضور موسسات آموزشی قوی در عرصه مُد آنان می‌توانند در کشورشان باقی بمانند. برنامه‌های آموزشی زیادی از جمله برنامه‌هایی که توسط “کمیسیون مُد عربستان سعودی” و “العلا” راه اندازی شده‌اند وجود دارند تا به استعداد‌های محلی کمک کند تا ظرافت‌های اداره یک کسب و کار را درک کرده و برای خریداران بالقوه آماده شوند. مناطق تولید جدید و مقررات جدید برای حمایت از استعداد‌های محلی نیز در راه هستند.

چرا تولید داخلی مُد برای اقتصاد عربستان سعودی امری حیاتی است؟

اگر عربستان سعودی واقعا می‌خواهد اقتصاد آینده خود را با بخش‌های غیرنفتی تقویت کند، رشد تولید مُد محلی باید یک حوزه تمرکز اصلی برای آن کشور باشد. تاکنون این کشور تا حد زیادی به واردات کالا‌های مُد تکمیل‌شده برای تامین تقاضای رو به افزایش محلی وابسته بوده است و در نتیجه کسری تجاری قابل توجهی ایجاد کرده است. عربستان سعودی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ شاهد افزایش ۴۲ درصدی واردات پوشاک بوده است، در حالی که صادرات آن کشور در این عرصه تنها ۱۱ درصد افزایش یافته است. طبق گزارش وضعیت مُد عربستان سعودی که در سال ۲۰۲۳ میلادی منتشر شد، سیستم تجارت آزاد پادشاهی سعودی، اتصال جهانی بازار و چالش‌های هزینه و مهارت محلی دلایل اصلی این کسری تجاری هستند. به نظر می‌رسد دولت محلی مشتاق است که این کسری تجاری را در اولویت قرار دهد، زیرا انتظار می‌رود فروش کلی مُد خرده‌فروشی در آن کشور تا سال ۲۰۲۵ به ۳۲ میلیارد دلار افزایش یابد.

پادشاهی سعودی علاوه بر بازپس‌گیری بازار داخلی خود می‌خواهد نقش خویش را در زنجیره تامین جهانی نیز تقویت کند. سوئیس، فرانسه و امارات متحده عربی بزرگترین واردکنندگان مُد از عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱ میلادی بودند. سوئیس و فرانسه در مجموع حدود ۴۴۷ میلیون دلار کالای مُد وارد کردند. تقریبا ۹۸ درصد آن کالا‌ها جواهرات بود و سهم پوشاک بسیار کم یا هیچ بوده است. این کمبودی است که کمیسیون مُد عربستان سعودی امیدوار است با مجموعه‌ای از ابتکارعمل‌ها که اخیرا راه‌اندازی شده است، آن را جبران کند.

علاوه بر برنامه ریزی سالیان اخیر برای راه اندازی یک استراتژی توسعه محصول در ریاض برای ارائه طراحی‌های اولیه طراحان به منظور تسریع ورود به بازار، یک کالج پیشرو در عربستان سعودی نیز یک مرکز تحقیقات مواد پایدار را برای طراحی پارچه‌های پلیمری پایدار راه‌اندازی کرده است. برند‌های محلی سعودی نیز در حال سرمایه‌گذاری بر روی ماشین‌آلات به ویژه در زمینه چاپ بر روی لباس و گلدوزی هستند.

سخن پایانی 

صنعت مُد از ۲۳۰ هزار شغل در عربستان سعودی پشتیبانی می‌کند و زنان ۵۲ درصد از نیروی کار آن را تشکیل می‌دهند که نشان‌دهنده تلاش دولت آن کشور برای “سعودی سازی” نیروی کار است.

پیش‌بینی می‌شود فروش خرده‌فروشی داخلی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵ به ۳۲ میلیارد دلار برسد و صنعت مُد لاکچری نقش مهمی در آن ایفا خواهد کرد. بازیگران خارجی مانند گروه “شلهوب” در حال سرمایه‌گذاری در بازار عربستان سعودی هستند و خود را با سلیقه‌های محلی وفق می‌دهند. با رشد بخش گردشگری عربستان سعودی، انتظار می‌رود هزینه‌های مُد افزایش یابند. سند “چشم‌انداز ۲۰۳۰” با هدف افزایش تولید لباس محلی، کاهش واردات، ایجاد شغل و تحریک رشد اقتصادی تدوین شده است. آموزش در این زمینه بسیار مهم است و نیاز به برنامه‌های درسی به‌روز، دوره‌های تخصصی و مهارت‌های عملی برای صنعت مُد در حال تحول وجود دارد. این امر می‌تواند منجر به فرصت‌های شغلی بی‌شماری شود. تشویق جوانان سعودی به خلاقیت و تجارت می‌تواند موقعیت ریاض را به عنوان یک قطب جهانی مُد دائمی تثبیت کند.

منابع: 

Dhamija, Shilpa (۲۰۲۳) , Why Saudi Arabia is pushing its fashion brands to assert themselves on a global scale, Luxury Tribune

Istitutomarangoni (۲۰۲۵) , Why Dubai and Riyadh are the fashion capitals of ۲۰۲۵

Kebbe, Natalie, Saudi Arabia To Become The Next Global Fashion Power, About Her

Kohan Textile Journal (۲۰۲۳) , The Fashion Industry Makes NEOM City (Saudi Arabia) More Beautiful

Prakash, Prarthana (۲۰۲۵) , How Saudi Arabia plans to become a fashion haven, Fortune