پولشویی چیست؟/ تراکنش‌های پولشویی جهانی، ۸۰۰ میلیارد تا ۲ تریلیون دلار در سال

اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: پولشویی یک فعالیت غیرقانونی است. این پول اغلب از فعالیت‌های مجرمانه، مانند قاچاق مواد مخدر یا تأمین مالی تروریسم به دست آمده است. پول ناشی از فعالیت مجرمانه تحت عنوان پول “کثیف” نیز خوانده می‌شود و نکته این است که فرآیند پولشویی به گونه‌ای است که غیرقانونی بودن منبع این درآمدها مشخص نیست. معمولاً مؤسسات مالی در جهان سیاست‌های ضد پولشویی (AML) را برای شناسایی و جلوگیری از این فعالیت‌ها به کار می‌برند.

تعریف پولشویی

پولشویی برای سازمان‌های مجرمانه یک امر حیاتی است. مجرمان پول را به حساب مؤسسات مالی قانونی واریز می‌کنند تا به گونه‌ای نشان دهند که گویی این پول‌ها از منابع قانونی به‌دست آمده است. پولشویی معمولاً شامل سه مرحله است که ممکن است برخی از مراحل با هم ترکیب یا تکرار شوند:

جایگذاری: پول “کثیف” را وارد سیستم مالی قانونی می‌کنند.

لایه‌بندی: منبع پول را از طریق یک سری معاملات و ترفندهای حسابداری پنهان می‌کنند.

ادغام: پول کثیف از حساب قانونی برداشت می‌شود.

قانون اسرار بانکی (BSA) از مؤسسات مالی می‌خواهد که سوابق خریدهای نقدی را نگه دارند و حتما گزارش معاملات نقدی بالای ۱۰,۰۰۰ دلار را ثبت کنند، و فعالیت‌های مشکوکی که ممکن است نشانه‌ای از پولشویی باشد را گزارش دهند.

انواع معاملات پولشویی

• ساختاردهی یا اسمورفینگ: مقدار زیادی پول غیرقانونی به چندین واریز کوچک تقسیم شده و در حساب‌های مختلف پخش می‌شود.
• حمل‌کنندگان پول یا قاچاقچیان پول نقد: پول به صورت قاچاق از مرزها عبور داده شده و به حساب‌های خارجی واریز می‌شود.
• سرمایه‌گذاری در کالاها: استفاده از جواهرات و طلا که به‌راحتی به حوزه‌های جغرافیایی دیگر منتقل می‌شوند.
• خرید و فروش: استفاده از پول نقد برای سرمایه‌گذاری سریع بر دارایی‌هایی مانند املاک، اتومبیل‌ها و … .
• قمار: استفاده از تراکنش‌های کازینویی برای پولشویی.
• شرکت‌های کاغذی: تأسیس شرکت‌ها یا شرکت‌های غیرفعال که فقط بر روی کاغذ وجود دارند.

پولشویی الکترونیکی چیست؟

در دنیای مدرن گسترش بانکداری آنلاین، خدمات پرداخت ناشناس آنلاین و انتقال‌های همتا به همتا (P2P) با استفاده از تلفن‌های همراه، شناسایی انتقال‌های غیرقانونی پول را دشوارتر کرده است. سرورهای پراکسی و نرم‌افزارهای ناشناس، بخش سوم پولشویی، یعنی ادغام، را دشوار می‌کنند، زیرا پول می‌تواند با کمترین ردیابی یا بدون ردیابی آدرس IP منتقل یا برداشت شود.

پولشویی می‌تواند از طریق حراج‌ها و فروش‌های آنلاین، سایت‌های قمار و سایت‌های بازی مجازی اتفاق بیفتد. مثلاً پول به‌دست‌آمده از طریق فعالیت‌های غیرقانونی به ارز در بازی و سپس به پول واقعی، قابل استفاده و غیرقابل ردیابی تبدیل می‌شود.

پولشویی از طریق امکانات ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین نیز یکی از روش‌های رایج است. اگرچه  ارزهای دیجیتال کاملاً ناشناس نیستند، اما به دلیل ناشناس‌بودن نسبی آن‌ها در مقایسه با ارزهای سنتی، می‌توانند در فعالیت‌های مجرمانه مورد استفاده قرار گیرند.

پیشگیری از پولشویی

بر اساس گزارش دفتر مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، تراکنش‌های پولشویی جهانی حدود ۸۰۰ میلیارد تا ۲ تریلیون دلار در سال است که ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد.

بیشتر بخوانید: مدل مالیاتی نوردیک چیست و طرفداران و مخالفان آن چه می‌گویند؟

در سال ۱۹۸۹، گروه هفت (G-7) یک کمیته بین‌المللی به نام گروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای مبارزه با پولشویی در مقیاس جهانی تشکیل داد. در اوایل دهه ۲۰۰۰، محدوده فعالیت آن با شمولیت فعالیت‌های تروریستی گسترش یافت.

ایالات متحده در سال ۱۹۷۰ قانون اسرار بانکی را تصویب کرد، که از مؤسسات مالی می‌خواهد معاملات نقدی بالای ۱۰,۰۰۰ دلار یا فعالیت غیرعادی را در یک گزارش فعالیت مشکوک (SAR) به وزارت خزانه‌داری اطلاع دهند. این اطلاعات توسط شبکه مبارزه با جرایم مالی (FinCEN) برای اشتراک‌گذاری با محققان داخلی، نهادهای بین‌المللی یا واحدهای اطلاعات مالی خارجی استفاده می‌شود.

پولشویی در ایالات متحده در سال ۱۹۸۶ با تصویب قانون کنترل پولشویی غیرقانونینیز پیگیری شد. پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، ایالات متحده تلاش‌های ضد پولشویی را گسترش داد. به طوریکه انجمن ضد پولشویی (ACAMS) گواهینامه‌ای حرفه‌ای به نام (CAMS) ارائه می‌دهد. افرادی که این گواهینامه را دارند به عنوان مدیران نظارتی، افسران قانون اسرار بانکی آمریکاریما، مدیران واحد اطلاعات مالی و تحلیل‌گران بررسی جرایم مالی کار می‌کنند.

نشانه‌های پولشویی چیست؟

نشانه‌های پولشویی شامل رفتارهای مشکوک یا پنهان‌کارانه فرد در امور مالی، انجام معاملات بزرگ نقدی، داشتن یک شرکت که به‌نظر نمی‌رسد، هدف واقعی داشته باشد، انجام معاملات بیش‌ازحد پیچیده یا انجام چندین تراکنش که درست زیر آستانه گزارش‌دهی هستند، است.

املاک چگونه برای پولشویی استفاده می‌شود؟

مجرمان از معاملات املاک، از جمله ‌ارزش‌گذاری کم یا بیش‌ازحد املاک، خرید و فروش سریع املاک، استفاده از اشخاص ثالث یا شرکت‌هایی که معامله را از منبع مجرمانه پول دور می‌کنند، برای پولشویی استفاده می‌کنند.

ارزهای دیجیتال چگونه در پولشویی استفاده می‌شوند؟

شبکه جرایم مالی آمریکا (FinCEN) در گزارشی در ژوئن ۲۰۲۱ اشاره کرد که ارزهای دیجیتال تبدیل‌پذیر (CVC)، یا ارزهای دیجیتال، ارز مورد علاقه در فعالیت‌های غیرقانونی آنلاین مختلف هستند. CVC‌ها می‌توانند معاملات را لایه‌بندی کرده و منبع پول ناشی از فعالیت مجرمانه را پنهان کنند. مجرمان از چندین تکنیک پولشویی که شامل ارزهای دیجیتال می‌شود که ارتباط بین آدرس یا کیف‌پول ارسال‌کننده ارز دیجیتال و آدرس دریافت‌کننده را می‌شکنند، استفاده می‌کنند.