واگویه های سانسور شده از خانواده تئاتر + فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ «یک نامه عاشقانه سانسورشده» از جمله آثار امیر دژاکام است که توسط انتشارات نیستان منتشر و روانه بازار نشر شده است.

امیر دژاکام در میان نمایشنامه‌­نویسان و کارگردانان تئاتر در ایران به نوعی یک معترض است. کارگردانی که همواره اعتراضش به نظام فکری جامعه و نظام فکری مدیریتی به سبک و سیاقی منحصر به فرد ارائه شده است و شاید از همین منظر است که مدت­ها فعالیت خود را از صحنه‌های اجرا به دانشگاه محدود کرده است؛ هرچند که همزمان با انتشار این دفتر از نمایشنامه‌هایش بود که اعلام کرد دوباره تصمیم دارد به صحنه‌های اجرای نمایش باز گردد.

«یک نامه عاشقانه سانسورشده» که مجموعه نمایشنامه­‌های مونودرام است را نیز باید صدای بلند شده اعتراض دژاکام بر سر ساختارهای فکری جامعه‌ پیرامونش دانست که این بار بدون رتوش پیش چشم مخاطب قرار گرفته و آنچنان بی‌­پروا با او صحبت می‌‌کند که حتی گاه نویسنده ترجیح داده تا بخشی از آنها را به صورت نیمه تمام باقی بگذارد و شاید انتخاب پسوند سانسورشده برای عنوان کتابش را نیز بتوان به همین مساله مرتبط دانست.

مجموعه نمایشنامه‌‌های دژاکام در این کتاب با واگویه‌های مردی به نام پرویز در یک نامه عاشقانه سانسورشده شروع می‌شود. پرویز در یک مونولوگ بلند و در قالب یک نامه خطاب به فردی که در واقع روان و حافظه اجتماعی و عاطفی مخاطبانش است، ساختار زیستی آنها را به چالش کشیده و در قالب یک سیر تاریخی پیش چشم آنها به تحرک واداشته و آنها را به قضاوت می‌نشاند.‌

نمایشنامه آنتی‌­تئاتر از این مجموعه را می­‌توان عصاره نگاه انتقادی دژاکام به ساختارهای فکری حاکم بر هنر تئاتر دانست که در آن نیز یک روایت تک‌صدایی و چند وجهی از زبان زنی به نام پوران به مخاطب عرضه می‌شود. این نمایشنامه با بهره­‌گیری هوشمندانه نویسنده از نوستالژی‌های فکری مخاطب در قالب عبور نمادین تصویر برخی هنرمندان از صحنه نمایش و یا بازسازی توام با کنایه برخی از دیالوگ‌‌های خاطره‌­انگیز آثار سینمایی قدیمی به نوعی مانیفست انتقادی دژاکام درباره هنر نمایش را در خود جا می‌دهد.

نمایشنامه نیمه تمام دیجیتال دراگ از این مجموعه نیز واگویه‌ای است، نیمه سیاسی و نیمه احساسی درباره جنگ دانست که در آن نویسنده در قالب دیالوگی دو نفره میان یک مادر و فرزند به نظام جنگی حاکم بر جهان به ویژه خاورمیانه و سوریه می­‌پردازد.

نمایشنامه شنگرف به رنگ سیاه هم در این مجموعه نمایشنامه­‌ای است بدون راوی ویژه. دژاکام این نمایشنامه نیمه تمام را در قالب یک واگویه بلند بدون انتخاب و معرفی شخصیت و موقعیت اجرا تألیف کرده است. گویی این منولوگ بلند برای هر فردی در هر موقعیتی نوشته شده و نویسنده او را در مقام اجرای آن مختار قرار داده است. این الگو در نمایشنامه پنج بندی طلسم نیلوفر نیز تکرار شده و پنج بند آن به شیوه‌ای طراحی شده که بیش از هر چیز به یک دلنوشته بلند می‌ماند اما به نظر می‌رسد نویسنده تصمیم داشته دست را برای اجرا و انتخاب کاراکتر اجراکننده باز بگذارد.

«یک نامه عاشقانه سانسورشده» در یک نگاه کلی مجموعه‌ای از آثار نمایشی را در خود جای داده که بیشتر از دارا بودن موقعیتی برای اجرا به خواننده ایده‌هایی برای اجرا، نوشتن متن و نیز پردازش آن می‌دهد. شاید به همین بهانه بتوان این کتاب را دربرگیرنده متن‌های نمایش­‌زایایی دانست که دانشجویان و علاقه‌‌‌مندان به متون چند وجهی نمایشی را می­‌تواند به خود جلب کند.

سیروس همتی که در سال‌های اخیر در حوزه نمایشنامه‌نویسی فعال‌تر شده است،‌ درباره این اثر دژاکام می‌گوید:‌  دژاکام دغدغه خاص خود را دارد، یک تئاتری است، میزان مخاطب این کتاب اگر مخاطب تئاتری باشد، خیلی بالاتر و فراتر از افراد عادی است. این کتاب دغدغه یک تئاتری برای اهل تئاتر است،‌ 9 اپیزود است و هر اپیزود داستان خود را دارد، اما هر داستان مثل یک تسبیح به هم پیوسته است و نخ تسبیح دردمندی خانواده تئاتر است. قیاس خانواده تئاتر با خانواده سینما،‌ با دردهای متن‌، با دردهای اطرافیان و قیاس خانواده تئاتر با هزار خانواده دیگر و در نهایت این نکته را اشاره می‌کند که تئاتر به مفهوم مطلق کلمه مظلوم است و خانواده تئاتر مظلوم‌تر و چه مصائب و مشکلاتی برای اجرای یک تئاتر وجود دارد،‌ چه رویدادهایی برای یک تئاتر اتفاق می‌افتدو…

.

انتشارات نیستان این کتاب را در 120 صفحه به قیمت 70 هزار تومان منتشر و روانه بازار نشر کرده است.

انتهای پیام/