همه آنچه باید درباره گروه هشت G۸ بدانیم

اقتصاد۲۴ شیوا سپهری: گروه هشت (G۸) یک مجمع سیاسی بین دولتی است که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۴ فعال بود. این گروه متشکل از هشت کشور صنعتی از جمله فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن، ایالات متحده، کانادا و روسیه بود. این کشور‌ها سالانه برای رسیدگی به مسائل جهانی مانند تروریسم، انرژی و بحران‌ها دور هم جمع می‌شوند. در واقع گروه هشت با پیوستن روسیه به گروه هفت (G۷) گسترش یافت، اما پس از اخراج روسیه در سال ۲۰۱۴، به G۷ بازگشت. در این مقاله کشور‌های این گروه، ساختار و فعالیت‌های گروه هشت (G۸) و برخی از نکات کلیدی را پوشش خواهیم داد.

گروه هشت (G۸) چیست؟

گروه هشت (G۸) در سال ۱۹۷۵ به دلیل مذاکرات غیررسمی سران در میان رهبران کشور‌های صنعتی اصلی تشکیل شد. این گروه قبلاً به عنوان گروه هفت (کشور‌های G۷) شناخته می‌شد. گروه ۸ سابق متشکل از فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن، ایالات متحده آمریکا، کانادا و روسیه بود که سالی یک بار برای ترویج توافق جهانی در مورد موضوعاتی مانند توسعه اقتصادی و مدیریت بحران، امنیت، بحران انرژی و تروریسم گرد هم می‌آمدند.

این مجمع با اجلاس سال ۱۹۷۵ فرانسه آغاز شد که نمایندگانی از شش دولت فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده را گرد هم آورد و اصطلاح گروه شش (G۶) را به وجود آورد. با پذیرش کانادا در سال ۱۹۷۶، این اجلاس به عنوان گروه هفت شناخته شد. روسیه در سال ۱۹۹۷ به کنفرانس سیاسی موسوم به G۸ در سال بعد پیوست.

تاریخچه گروه هشت (G۸)

در اوایل دهه ۱۹۷۰، گروه هشت (G۸) با جلسات غیررسمی رهبران ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان غربی، ایتالیا و ژاپن در پاریس برای رسیدگی به رکود اقتصادی و بحران نفت تأسیس شد. با گذشت زمان، کشور‌های بیشتری به آن ملحق شدند که از کانادا در سال ۱۹۷۶ شروع شد و در سال ۱۹۹۷ به روسیه ختم شد.

بیشتر بخوانید: همه آنچه باید درباره بانک جهانی بدانیم

روسیه در سال ۲۰۱۴ به دلیل موضوع اعتراض به الحاق کریمه به گروه ۸ تعلیق شد و در سال ۲۰۱۷ خروج دائمی خود را اعلام کرد. در اوایل دهه ۱۹۹۰، پس از جنگ سرد، G۷ (G۸ سابق) با چالش‌هایی روبرو شد.

ضعف‌های درک شده سازمان ملل در صلح و امنیت بین المللی به شهرت برجسته G۸ به عنوان یک شبکه قدرتمند سیاست عمومی کمک کرد. اگرچه G۸ فاقد مشارکت چین، آفریقا، آمریکای جنوبی و جنوب آسیا است، اما همچنان تمرکز قابل توجهی از نفوذ سیاسی را دارد و توجه رسانه‌های جهانی را به خود جلب می‌کند.

در عینحال G۸ با چالش‌هایی در زمینه مشروعیت مواجه است، زیرا برخی از کشور‌های غیرعضو و جنبش ضد جهانی شدن آن را به عنوان دولتی نماینده کشور‌های توسعه یافته می‌دانند.

اهداف G۸

هدف اصلی این گروه بحث و توسعه استراتژی‌هایی برای رسیدگی به مسائل عمده اقتصادی و سیاسی بین المللی است.

نشست سالانه G۸

پس از پیوستن روسیه به گروه G۷، اولین اجلاس G۸ در سال ۱۹۹۷ و فینال آن در سال ۲۰۱۳ برگزار شد. اجلاس سال ۲۰۱۴ قرار بود در روسیه برگزار شود. با این حال، به دلیل درگیری کریمه، هفت کشور دیگر تصمیم گرفتند به طور جداگانه در بروکسل، بلژیک، به عنوان نشست سران G۷ را بدون روسیه تشکیل جلسه دهند. چهل و هشتمین اجلاس سران G۷ در سال ۲۰۲۲ از ۲۶ تا ۲۸ ژوئن ۲۰۲۲ در آلپ باواریا، آلمان برگزار شد.

ساختار و دستور کار کشور‌های G۸

گروه ۸ متشکل از ۸ کشور عضو است و هر عضو به نوبت ریاست یک سال تقویمی کامل را بر عهده دارد.
کشور مسئول تعیین دستور کار اجلاس سران G۸ و میزبانی جلسات مقدماتی را بر عهده دارد. در سال ۲۰۲۲، آلمان در طول سال میزبان اجلاس G۷ بود.

هدف G۸ ایجاد استانداردها، انعقاد توافقنامه و اقدام برای ارتقاء پیشرفت و شکوفایی اقتصاد جهانی است. رهبران گروه هشت یکدیگر را مسئول می‌دانند تا اطمینان حاصل شود که اهداف به اقدامات ملموس برای توسعه جهانی منجر می‌شود. به عنوان یک پلتفرم برای رهبران جهانی، G۸ بحث در مورد مسائل بین المللی را تسهیل می‌کند و به بحران‌های جهانی فوری می‌پردازد.

شرکت کنندگان در انجمن G۸ می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند و راه حل‌هایی برای چالش‌های جهانی بیابند.

نشست سران کشور‌های گروه ۸

فهرست اجلاس سران کشور‌های G۸ در جدول زیر آمده است:

-دومین اجلاس G۷ در سال ۱۹۷۶ در دورادو، پورتوریکو در کشور ایالات متحده تشکیل شد.

-هفتمین اجلاس G۷ در سال ۱۹۸۱ در محل Montebello، کبک کشور کانادا تشکیل شد.

-بیست و هشتمین اجلاس G۸ در سال ۲۰۰۲ در محل کاناناسکیس، آلبرتا در کشور کانادا برگزار شد.

-سی و ششمین اجلاس G۸ در سال ۲۰۱۰ در محل هانتسویل، انتاریو در کشور کانادا میزبانی شد.

-سی و سومین اجلاس G۸ در سال ۲۰۰۷ در محل Heiligendamm در مکلنبورگ کشور آلمان برگزار شد.

-سی و چهارمین اجلاس G۸ در سال ۲۰۰۸ در محل تویاکو به میزبانی ژاپن برگزار شد.

-سی و یکمین اجلاس G۸ در سال ۲۰۰۵ در اسکاتلند میزبانی شد.

-سی امین اجلاس G۸ در سال ۲۰۰۴ در جورجیا به میزبانی کشور ایالات متحده برگزار شد.

-سی و نهمین اجلاس G۸ در سال ۲۰۱۳ در محل لاف ارن، شهرستان فرمانا، ایرلند شمالی در بریتانیا برگزار شد.

روسیه به دلیل بحران اوکراین از گروه ۸ تعلیق شد گروه بانفوذ ۸، روسیه را به دلیل الحاق کریمه به خاک خود اخراج کردند. کشور‌های پیشرو اقتصادی G۷ تهدید کردند که در صورت ادامه اقدامات روسیه در اوکراین، تحریم‌های گسترده‌ای اعمال خواهند کرد. ایالات متحده و شش ابرقدرت اقتصادی دیگر کنفرانس G۸ را که در ژوئن ۲۰۱۴ برای آنگسان سوچی برنامه ریزی شده بود، لغو کردند تا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را در مورد مداخله نظامی در اوکراین تحت فشار قرار دهند.

همچنین رهبران گروه ۷ همچنین از حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال اوکراین حمایت کردند. آن‌ها برای برقراری مجدد ثبات سیاسی، دموکراسی و وحدت بر اساس دستور کار اصلاحات دولت موقت قول مساعدت دادند. همه پرسی کریمه در مورد وضعیت آینده آن و همچنین الحاق منطقه خودمختار اوکراین توسط رهبران G۷ به عنوان اقداماتی “غیرقانونی و نقض قوانین بین المللی” محکوم شدند.

نفوذ کشور‌های G۸ چقدر است؟

از نظر حکمرانی جهانی، G۸ بسیار مهم است. G۸ شامل هشت قدرت برتر اقتصادی و سیاسی در جهان است. این کشور‌ها ممکن است با همکاری یکدیگر بر سیاست‌ها و برنامه‌های سازمان‌های رسمی بین المللی تأثیر بگذارند. اجلاس سران G۸ به دلیل تأثیر و اقتدار آن‌ها به عنوان فرصتی برای بحث در مورد نگرانی‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در نظر گرفته شده است. اگرچه کشور‌های G۸ اغلب بر سر سیاست‌های خاص اختلاف نظر دارند، اما اهداف کلی، تصمیمات و توافق‌نامه‌های نهایی آن‌ها مستقیماً بر اکثر مناطق دیگر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.

انتقادها از گروه G۸

به دلیل سیاست‌های سختگیرانه و سایر مشکلات مرتبط با جهانی شدن، یک انتقاد این است که اعضای G۸ به اندازه کافی برای کمک به چالش‌های جهانی اقدامی انجام نمی‌دهند و این بعد از گروه هشت عملاً بعدی نمایشی است. همچنین در نقد‌ها مطرح می‌شود که قدتر‌های برتر جهان از طریق این نهاد تنها براساس منافع خودشان تصمیم می‌گیرند و تصمیمات این گروه مبتنی بر بلوک‌بندی‌های جهانی است.

تیتوس الکساندر، تحلیلگر سیاسی، در کتاب خود به نام «کشیدن آپارتاید جهانی» از G۷ به عنوان «کابینه» کنترل اقلیت‌های جهانی با نقش هماهنگ کننده در امور بین المللی یاد کرد. باید اعتراف کرد که G۷ در سال ۱۹۹۶ اینگونه عمل کرد. ضمناً اقدامات دیگری نیز برای مخالفت با این گروه انجام شده است. مثلاً بنیاد هریتیج در سال ۲۰۱۲ به G۸ به دلیل تاکید بر امنیت غذایی و در عین حال نادیده گرفتن آزادی اقتصادی حمله کرد.

همچنین در برخی نقد‌ها نسبت به ساختار گروه هشت مطرح می‌شود که اقتصاد‌های رو به رشد مانند مکزیک، کره جنوبی، چین، برزیل و هند که برخی از آن‌ها قبلاً از کشور‌های G۸ در تولید ناخالص داخلی پیشی گرفته اند، باید به اندازه کافی در G۸ حضور داشته باشند. لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل در سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که وجود G۸ هیچ توجیه قانونی ندارد. سردبیر ارشد مجله تایم و سردبیر تایم ورلد نیز ادعا می‌کنند که گروه هشت و شورای امنیت سازمان ملل درک قدیمی و اروپایی محور از پویایی قدرت جهانی دارند.

هرچه هست در حالی که برخی ادعا می‌کنند که عضویت محدود و همگن G۷ (G۸ سابق) تصمیم گیری مشارکتی را تشویق می‌کند، برخی دیگر مخالف این دیدگاه هستند و معتقدند که این گروه باعث حذف کشور‌های مهم و اقتصاد‌های در حال ظهور می‌شود. همه اعضای G۷ نگرانی‌های مشترکی دارند، مانند واکنش پوپولیستی علیه اثرات نابرابر جهانی‌سازی، که تضمین می‌کند G۷ مرتبط باقی بماند.