قطار شهری ملی جایگزین قطار‌های چینی می‌شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین افشین در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: بهبود کیفیت حمل‌ونقل شهری و جابه‌جایی ایمن مسافران، یکی از دغدغه‌های جدی در کشور است. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در قالب همکاری با شهرداری، در این مسیر گام گذاشته است.

با توجه به اجرایی نشدن قرارداد تأمین ۶۳۰ دستگاه قطار شهری با طرف چینی، پروژه «قطار شهری ملی» حسب وظیفه قانونی مشخص شده در ماده ۵۴ و ۵۸ قانون برنامه ششم توسعه، با عقد تفاهم‌نامه همکاری مشترک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با شهرداری تهران و مجموعه بیش از ۴۰ شرکت توانمند داخلی به ثمر رسید.

در فرآیند اجرای پروژه تولید انبوه قطار شهری ملی، با رونمایی از خط تولید انبوه این قطار و براساس اعلام مسئولان شرکت‌های واگن‌سازی و شهرداری تهران، تا پایان سال یک رام قطار تحویل خواهد شد. از این رو تخصیص منابع و اعتبارات تعیین شده برای انجام کامل قرارداد تولید ۱۵ رام قطار شهری ضروری است. به منظور تأمین ایمنی در جابه‌جایی مسافران و اخذ استاندارد بین‌المللی قطار شهری ملی، ازطریق عقد قرارداد با مشاور بین‌المللی شرکت ECE، فرآیند تست‌های قطار زیر نظر مشاور و ناظر بین‌المللی آغاز شد و در شهریور ۱۴۰۲ تأیید بین المللی ایمنی این قطار‌ها اخذ شد.

تاکنون قطار شهری ملی در مسیر شاهد به پرند، بیش از ۵۰ هزار کیلومتر مسیر آزمایشی مورد نیاز برای اخذ تأیید نهایی از مشاور بین‌المللی را با موفقیت پیموده است. در راستای تحقق تولید انبوه ۱۱۳ دستگاه قطار شهری، این پروژه در چهار مرحله اصلی شامل «عقد قرارداد‌های تولید انبوه»، «تخصیص منابع»، «تشکیل کنسرسیوم مشترک» و «دریافت ضمانت‌نامه‌های پیمانکاران» به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته است.

در بخش عقد قرارداد‌های تولید انبوه، با پیگیری‌های انجام شده، قرارداد همه زیرمجموعه‌سازان اعم از شرکت واگن‌سازی تهران، مپنا/ واگن پارس، جهاد دانشگاهی و تیوان ترمز ریلی آذرخش در چند ماه اخیر امضا شده است. تخصیص منابع در پروژه قطار شهری ملی نیز از دو محل «منابع مصوبه ۴۰/۵ شعام» و «منابع شهرداری تهران» تأمین شده است. در بخش منابع مصوبه ۴۰/۵ شعام (شورای عالی امنیت ملی) با تلاش‌های صورت گرفته، معادل ریالی مبلغ ۲۷ میلیون دلار از ۷۷ میلیون دلار منابع اختصاص یافته به حساب شهرداری تهران واریز و سپس هفته دوم دی ۱۴۰۳ به حساب پیمانکاران پروژه واریز شده است.

همچنین، مطابق با قرارداد مشترک با شهرداری تهران و بند ۳ مصوبه ۴۰/۵ شعام، شهرداری تهران باید مابقی اعتبار مورد نیاز پروژه را تأمین کند. اما تاکنون اختصاص منابع مالی (۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال) شهرداری تهران به پروژه مبهم است. کنسرسیوم مشترک (شرکت MC)، سومین اقدامی است که در پروژه تولید انبوه قطار شهری ملی انجام شده است. شهرداری تهران در انتظار دریافت مجوز از شورای شهر تهران برای سهامداری در این کنسرسیوم مشترک است. در این راستا، دعوت‌نامه سهامداران شرکت برای جلسه به تاریخ ۱۵ دی ۱۴۰۳ به تمام ذی‌نفعان ارسال شد.

دریافت ضمانت‌نامه‌های پیمانکاران پروژه، آخرین و چهارمین اقدام در این پروژه ملی است که در این بخش، تمام ضمانت‌نامه‌ها بر اساس نرخ ارز اصلاح شده سامانه سنا (دلار ۵۵ هزار تومان) دریافت شده و به تأیید کارفرما رسیده است. با اخذ تضامین لازم از پیمانکاران، ۲۷ میلیون دلار منابع پروژه به حساب شرکت واگن‌سازی تهران (پیمانکار اصلی پروژه) واریز شد و این شرکت ۲۵ درصد از قرارداد (به ارزش هزار میلیارد تومان) به عنوان پیش‌پرداخت به حساب سازندگان جهت شروع پروژه واریز کرده است.

همچنین در ادامه ثبت سفارش اقلام مورد نیاز از سوی شرکت‌های پیمانکار انجام شده و برخی از شرکت‌ها که توانمندی مالی مناسبی داشته‌اند، فرآیند ساخت زیرسیستم خود را بدون دریافت پیش‌پرداخت شروع کرده‌اند. با توجه به رونمایی از خط تولید انبوه قطار ملی مترویی و اعلام مسئولان شرکت واگن‌سازی تهران و شهرداری تهران، یک رام قطار تا پایان سال تحویل خواهد شد. از این رو، با توجه به قرارداد، برای تولید ۱۵ رام قطار باید منابع مورد نیاز برای تولید مابقی قطارها، از محل تهاتر نفت و منابع مالی شهرداری تأمین شود.

از سوی دیگر با توجه به اعلام شعام مبنی بر تمدید نشدن مصوبه ۴۰/۵ در سال ۱۴۰۳ و نیاز پروژه به مابقی منابع این مصوبه و همچنین منابع شهرداری تهران، اقدامات لازم برای تخصیص مانده اعتبارات تا سقف مبلغ مندرج در مصوبه مذکور تا پیش از تاریخ انقضای آن و همچنین تخصیص منابع مالی شهرداری تهران (معادل ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال) به پروژه، امری حیاتی است تا در ادامه، شاهد تحقق اهداف این پروژه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن به منظور بهبود کیفیت حمل‌ونقل شهری و جابه‌جایی ایمن مسافران باشیم.