صفر تا صد قرارداد ۱۰ ساله ایران و هند؛ آیا هند این بار در برابر تحریم‌های آمریکا مقاومت می‌کند؟

اقتصاد۲۴- مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و ساربانادا سونووال وزیر کشتیرانی هند یک قرارداد ده ساله برای تجهیز و بهره‌برداری از پایانه‌های کانتینری و کالا‌های عمومی بندر شهید بهشتی چابهار امضا کردند. این قرارداد ۱۰ ساله جایگزین قرارداد اولیه ۲۰۱۶ می‌شود که هر ساله تمدید می‌شد و دقیقا بر عملیات تجهیز و توسعه بندر شهید بهشتی چابهار توسط هندی‌ها متمرکز بود.

ساربانادا سونووال، وزیر کشتیرانی هند با انتشار عکس‌هایی از مراسم امضای این قرارداد در حساب کاربری خود در شبکه ایکس آن را «لحظه‌ای تاریخی» در روابط دو کشور دانست: «این توافق نه تنها پیوند‌های بین دو کشور بزرگ را تقویت می‌کند، بلکه گامی استوار برای هند در زنجیره تامین جهانی و بخش دریایی است. این قرارداد بخشی از برنامه‌های تجاری نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در ایجاد یک مسیر تجاری جایگزین برای دسترسی به ایران، افغانستان، اوراسیا و کشور‌های آسیای میانه است.»

براساس این توافق امضا شده، هند به منظور تجهیز و توسعه بندر چابهار، «۱۲۰ میلیون دلار در تأمین تجهیزات راهبردی بندر و همچنین بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در زیر ساخت‌های حمل ونقلی» آن سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران هم امضای این قرارداد را «جرقه‌ای برای شروع توسعه روابط تجاری بین دو کشور» خوانده و گفت: «قراردادی که امروز به امضا رسید گواه این اهتمام است که چابهار نقطه کانونی توسعه ترانزیت ایران خواهد بود و بهره برداری از قطعه ریلی چابهار – زاهدان که تا پایان امسال انجام می‌شود به ارزش این قرارداد اضافه خواهد کرد.

بذرپاش با اشاره به اینکه «نقشه پروژه ایران -راه» سال گذشته در نشست سه جانبه در تهران به هند و روسیه ارائه شد، افزود: دسترسی هند به افغانستان و آسیای میانه، ترکیه، آذربایجان، گرجستان و سوریه از چابهار و از طریق شبکه ریلی جاده‌ای ایران از مزیت‌های این پروژه است.

پیشتر وزیر امور خارجه هند گفته بود که کشورش می‌خواهد با ایران در مورد مدیریت بندر چابهار به «توافق طولانی‌مدت» دست یابد. اس. جایشانکار روز دوشنبه، ۲۴ اردیبهشت به خبرنگاران در بمبئی گفت: «همین که یک توافق بلندمدت منعقد شود، راه برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگتر در بندر “چابهار” باز خواهد شد.»

رودرا گاوراو شرست، سفیر هند در ایران نیز روز یکشنبه با معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران دیدار کرد و در جریان بازدید از بندر چابهار گفت که هند به تعهدات خود برای توسعه چابهار پایبند است. او تاکید کرد که «فصل جدید همکاری‌های دهلی نو و تهران» با استقرار «تجهیزات پیشرفته» در چابهار به‌زودی آغاز خواهد شد.

هند چابهار را به‌عنوان یک قطب مواصلاتی حیاتی می‌بیند

همزمان با امضای این توافق سرمایه گذاری میان ایران و هند، آنچه در رسانه‌ها درباره انگیزه هند به اختصار گفته شد، به چند جمله محدود بود: هند در حال توسعه دادن بخشی از بندر چابهار در سواحل جنوب شرقی ایران است تا بندر کراچی و گوادر کشور رقیب خود پاکستان را دور بزند و از طریق چابهار کالا‌های تجاری خود را به ایران، کشور‌های آسیای میانه و افغانستان صادر کند.

بیشتر بخوانید:قرارداد ۱۰ ساله با هندی‌ها برای توسعه بندر چابهار

از منظر اهمیت استراتژیک باید گفت که بندر چابهار که در استان سیستان و بلوچستان در سواحل جنوب غربی ایران است، در نقطه مهمی با دسترسی آسان از سواحل غربی هند قرار دارد. بندر کاندلا در گجرات نزدیکترین بندر به آن با ۵۵۰ مایل فاصله دریایی است، در حالی که فاصله بین چابهار و بمبئی ۷۸۶ مایل دریایی است و از سال ۲۰۱۹، این بندر بیش از ۸۰هزار واحد معادل ۲۰ فوت (TEU) ترافیک کانتینری و بیش از هشت میلیون تن محموله فله و عمومی را جابجا کرده است. وزارت امور خارجه هند ۱۰۰ کرور روپیه برای بندر چابهار برای سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ اختصاص داده است که بر تمرکز هند بر پروژه‌های ارتباطی با ایران تاکید دارد.

سارباناندا سونوال وزیر بنادر کشتیرانی و آبراهه‌های جمهوری هند همزمان با حضور در ایران برای امضای این توافق در یادداشتی برای روزنامه دولتی ایران درباره انگیزه‌های هند از پیگیری این توافق بلندمدت با ایران نوشت: هند همواره تجارت دریایی قوی با کشور‌های حوزه خلیج فارس از جمله ایران داشته است. در عصر جدید، این راه گذر‌های راهبردی دریایی منبع امنیت انرژی هند نیز بوده‌اند و ایران نقش حیاتی ایفا نموده است. تقسیم هند، تجارت زمینی ما با ایران و کشور‌های محصور در خشکی آسیای میانه، قفقاز و افغانستان را مختل نمود. برای بازیابی این پیوند‌های تجاری باستانی، اتصال دریایی بین هند و ایران تنها گزینه قابل اجرا و نتیجه بخش می‌باشد. ایران با موقعیت راهبردی خود گزینه‌ای مناسب برای تسهیل تجارت هند با بسیاری از کشور‌های اروپایی و آسیایی است. همه این‌ها اهمیت پروژه بندر چابهار را برای هند نشان می‌دهد.

با امضای این قرارداد بلند مدت چابهار، ما پایه‌های مشارکت بلندمدت هند در تجهیز و بهره‌برداری از چابهار را بنا نهاده‌ایم. هدف این پروژه که در حال حاضر در فاز ابتدایی خود است، توسعه بندر به یک قطب ترانزیت منطقه‌ای است. پروژه شامل ساخت پایانه‌های جدید، نصب تجهیزات مدرن و بهبود زیرساخت‌های بندری است. ما اطمینان داریم که قرارداد بلند مدتی که دیروز بین هند و ایران امضا شد تأثیری فزاینده بر قابلیت کارکرد موفق و دیده شدن بندر چابهار خواهد داشت. ما امیدواریم در سال‌های آینده شاهد افزایش چند برابری میزان ترافیک عبوری از چابهار، بویژه تجارت ترانزیتی بین هند و کشور‌های محصور در خشکی مانند افغانستان و کشور‌های آسیای میانه باشیم.

چابهار نه تنها نزدیک‌ترین بندر ایرانی به هند است، بلکه از نظر دریایی نیز یک بندر ممتاز است و ظرفیت پذیرش کشتی‌های بسیار بزرگ را دارد. این بندر از دریا‌های آزاد قابل دسترسی است و از ازدحام آبراه شلوغ تنگه هرمز به دور است. همچنین، دارای موقعیت ایده‌آلی برای اتصال هند به افغانستان و آسیای میانه است. به همه این دلایل، هند چابهار را به‌عنوان یک قطب مواصلاتی حیاتی می‌بیند. پروژه بندر چابهار علاوه بر پتانسیل اقتصادی، نوید بخش گردشگری و تبادل فرهنگی بین کشور‌های ما و تقویت بیشتر روابط تاریخی و فرهنگی ماست.

افزایش تجارت ترانزیتی از طریق چابهار برای ایران مزایای اقتصادی چشمگیری خواهد داشت. در دهه‌های پیش‌رو، اوج‌گیری سریع تجارت خارجی هند به‌عنوان یک اقتصاد بزرگ جهانی که سریع‌ترین رشد را دارد، محتمل است. بندر چابهار با تبدیل شدن به قطب اصلی تجارت ترانزیتی هند به اوراسیا و آسیای میانه، می‌تواند درآمد سرشاری را تولید کرده و اشتغالزایی بیشتری داشته باشد. این توسعه بویژه برای منطقه سیستان و بلوچستان ایران مفید خواهد بود و باعث رشد اقتصادی و تبادل فرهنگی با هند خواهد شد. ما می‌دانیم که برای بهره‌مندی کامل از ظرفیت بالقوه بندر چابهار به عنوان یک قطب ترانزیتی، سرمایه‌گذاری بیشتری برای اتصال چابهار به همسایگان زمینی ایران لازم است. هند خوشحال خواهد شد که به ایجاد چنین زیرساخت‌های مواصلاتی کمک کند که این خود تأکیدی مجدد بر تعهد ما به شراکت هند و ایران و اعتقاد ما به ظرفیت بالقوه آن است.

تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال – جنوب

رسانه‌های دولتی در ایران درباره اهمیت این توافق میان تهران و دهلی نو نوشتند: از اهداف کلان انعقاد این قرارداد می‌توان به تشریک مساعی دو کشور در عملیاتی کردن اهداف موافقت نامه بین‌المللی حمل و نقل در کریدور شمال – جنوب، موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه ایران، هند و افغانستان با محوریت بندر چابهار و توسعه همکاری‌های ترانزیتی و حمل و نقل چند وجهی بین ایران و هند در منطقه آسیای مرکزی در چارچوب اهداف همکاری‌های راهبردی هند و آسیای میانه اشاره کرد. تقویت و تسهیل همکاری‌های ترانزیتی هند و افغانستان از طریق ایران، توسعه محور شرق و سواحل مکران، توسعه همکاری‌های منطقه‌ای ایران، هند و روسیه برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک در تکمیل زیربنا‌های منطقه‌ای حمل و نقل و ترانزیت، از اهداف دیگر این قرارداد است. بر اساس این قرارداد، طرفین متعهد به ایفای تعهدات خود در تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال_ جنوب بوده و به توسعه خطوط کشتیرانی بین بنادر دو کشور و جذب بار‌های ترانزیتی کانتینری اقدام خواهند کرد.

واکنش‌های رسانه‌ای به توافق ایران و هند؛ گام بلند تهران و دهلی نو

امضای این توافق میان ایران و هند با واکنش‌های بسیاری در رسانه‌ها روبه رو شده است. رویترز در این باره نوشت: وزیر کشتیرانی هند، «قرارداد حیاتی» را با ایران امضا کرد که اجاره طولانی مدت بندر چابهار را به هند می‌دهد. وزیر خارجه هند نیز در این باره گفته است که دهلی نو بندر چابهار را به‌صورت موقت اداره می‌کند. در حالی‌که توسعه بندر به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ایران کند شده، هند در نظر دارد بندر چابهار را به یک مرکز ترانزیتی تحت کریدور بین‌المللی حمل و نقل شمال – جنوب (INSTC) برای دسترسی به کشور‌های CIS تبدیل کند. هند خواهان صرفه جویی در جابجایی بار با آسیای مرکزی است و بندر چابهار به عنوان یک مرکز ترانزیت تجاری برای منطقه عمل می‌کند.

بیشتر بخوانید:فیلم/ پدیده جذاب آبفشان‌ ساحل چابهار

بلومبرگ نیز در گزارشی کوتاه به انعکاس خبر امضای این توافق میان ایران و هند اشاره کرده و نوشت: امضای قرارداد ۱۰ساله هند با ایران برای توسعه بندر چابهار موجب هموار شدن زمینه سرمایه‌گذاری‌های مهم‌تر خواهد شد. انتظار می‌رود که توافق جدید راه را برای سرمایه‌گذاری‌های مهم‌تر در بندر هموار کند چیزی که سوبرامانیام جایشانکار وزیر امور خارجه هند نیز در کنفرانسی که در بمبئی برگزار شد، از آن سخن گفته است.

وبسایت هندی دی‌ان‌ای، با انعکاس بخش‌هایی از سخنان وزیر کشتیرانی هند در مراسم امضای این توافق در چابهار به نقل از او نوشت: «با امضای این قرارداد، پایه‌های مشارکت بلندمدت هند را در چابهار گذاشته‌ایم. امضای این قرارداد تاثیر چند برابری بر جایگاه بندر چابهار خواهد داشت. چابهار نه تنها نزدیکترین بندر ایران به هند است، بلکه از نظر دریایی نیز یک بندر عالی است.» این اولین بار است که هند مدیریت یک بندر خارج از کشور را بر عهده می‌گیرد. هند و ایران، چابهار را به عنوان یک مرکز کلیدی برای کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال – جنوب پیش‌بینی کرده‌اند. کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال و جنوب یک پروژه حمل و نقل چندجانبه به طول ۷۲۰۰ کیلومتر برای جابجایی کالا بین هند، ایران، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا است.

تایمز هند در گزارشی در این باره با اشاره به وجود تحریم‌های ایران از سوی آمریکا نوشت: روابط هند و ایالات متحده در شرایط “دوستانه” قرار دارد و مقامات هر دو طرف به تعمیق روابط بین هند و ایالات متحده اذعان دارند. این رابطه نه تنها بر اساس منافع مشترک و جاه طلبی‌های مشترک شکل می‌گیرد، بلکه به واسطه پیوند شخصی بین رهبران آنها، نخست وزیر نارندرا مودی و رئیس جمهور جو بایدن، شکل گرفته است. البته وزیر امور خارجه هند از این توافق استقبال و تاکید کرده است که ایالات متحده هیچ نگرانی در این زمینه ندارد. او در جمع خبرنگاران در بمبئی گفت: «ایالات متحده هیچ مشکلی با چابهار ندارد؛ و صادقانه بگویم، اگر چیزی بین من و ایران باشد، بین من و ایران است. هند سال‌ها در تلاش بود تا ایران را در مورد نیاز به یک توافق بلندمدت متقاعد کند و اکنون این اتفاق رخ داده است.»

The Cradle نیز در گزارشی در این باره می‌نویسد: پیش بینی می‌شود صادرات کالا از طریق از طریق بندر چابهار زمان ترانزیت بین هند و اروپا را در مقایسه با مسیر کانال سوئز ۱۵ روز کاهش دهد. توسعه چابهار همچنین به ایران اجازه می‌دهد تا تحریم‌های ایالات متحده را دور بزند و به افغانستان امکان دسترسی بهتر به اقیانوس هند را بدهد. البته در میان سد تحریم‌های امریکا هم وجود دارد. این تحریم‌ها پروژه ساخت خط لوله‌ای را برای انتقال گاز طبیعی ایران به پاکستان را هم به تاخیر انداخته است. این قرارداد متوقف شده خط لوله که در سال ۲۰۱۰ امضا شد، تامین روزانه ۷۵۰ تا یک میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی ایران به پاکستان را به مدت ۲۵ سال پیش بینی کرده بود. ماه گذشته، اسلام آباد گفت که به دنبال معافیت از تحریم‌های آمریکا برای ادامه خط لوله است. با این حال، مقامات آمریکایی علنا اعلام کردند که از این پروژه حمایت نمی‌کنند و به پاکستان در مورد خطر تحریم در تجارت با تهران هشدار دادند.

Mint نیز در گزارشی در این باره می‌نویسد: مذاکرات در مورد قرارداد بلند مدت میان ایران و هند به دلیل اختلاف نظر در مورد بند‌های داوری متوقف شده بود. در نهایت دو طرف به توافقی دست یافته اند که اجازه داوری را بر اساس قوانین تعیین شده توسط کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل (UNCITRAL) می‌دهد. این توافق از آنجایی که در بحبوحه اختلالات ژئوپلیتیکی در غرب آسیا انجام می‌شود، بسیار مهم است. در هفته‌های اخیر، پس از آن که تهران تل‌آویو را به حمله هوایی علیه ساختمان دیپلماتیک ایران در سوریه در اوایل ماه آوریل متهم کرد، ایران و اسرائیل با هم درگیر شدند. ایران همچنین رگبار حملات موشکی و پهپادی را به اسرائیل انجام داد. هند با افزایش تنش‌ها در منطقه ابراز نگرانی کرده است. منابع مطلع می‌گویند که هند گفتگو‌های خود با تهران درباره مسائل نگران کننده منطقه‌ای از جمله حمله نیرو‌های حوثی مورد حمایت ایران به برخی کشتی‌های مرتبط با هند را با مقام‌های ایرانی در میان گذاشته است.

به گزارش جماران، اخیرا وزیر خارجه هند در یک گفتگو جزئیات دستور نخست وزیر این کشور به او برای کمک به مهار تنش میان ایران و اسرائیل را افشا کرده است. جایشانکار افشا کرده که ساعاتی پس از حمله مستقیم ایران به اسرائیل (سرزمین‌های اشغالی) نارندرا مودی از او خواسته که با هر دو طرف این تخاصم تماس گرفته و از آن‌ها بخواهد که خویشتن داری به خرج دهند. وزیر خارجه هند تاکید کرده که در این گفتگو به مقام‌های ایرانی و اسرائیلی گفته است که از تشدید تنش تمام بازیگران منطقه متضرر خواهند شد.

پروژه‌ای که در دولت اصلاحات کلید خورد

Indianexpress در گزارشی تفصیلی به تاریخچه تلاش ایران و هند برای توسعه بندر چابهار اشاره کرده و می‌نویسد: در سال ۲۰۰۲، حسن روحانی که در آن زمان مشاور امنیت ملی ایران در زمان رئیس جمهور سید محمد خاتمی بود، با همتای هندی خود در مورد توسعه بندر واقع در ۷۲ کیلومتری غرب بندر گوادر پاکستان گفتگو کرد.

در ژانویه ۲۰۰۳، رئیس جمهور خاتمی و نخست وزیر وقت هند نقشه راه بلندپروازانه همکاری استراتژیک را امضا کردند. از جمله پروژه‌های کلیدی که دو کشور روی آن توافق کردند، چابهار بود که پتانسیل پیوند آسیای جنوبی با خلیج فارس، افغانستان، آسیای مرکزی و اروپا را داشت.

بیانیه دهلی نو که توسط دو مقام ایرانی و هندی امضا شد، اذعان داشت که “همگرایی استراتژیک رو به رشد کشور‌ها باید با یک رابطه اقتصادی قوی تقویت شود”. برای هند، چابهار اهمیت استراتژیک و اقتصادی زیادی داشت، زیرا مسیری را برای رسیدن به افغانستان – که دسترسی زمینی به آن توسط پاکستان متخاصم مسدود شده بود – فراهم کرد.

اما جدول زمانی بلندپروازانه این پروژه به دلیل روابط رو به رشد هند با ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش لغو شد. آمریکا که ایران را در کنار عراق و کره شمالی به عنوان یکی از «محور شرارت» اعلام کرد، دهلی نو را مجبور کرد تا روابط استراتژیک خود با تهران را کنار بگذارد و پروژه چابهار به یک قربانی تبدیل شد.

در حالی که هند حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای ساخت جاده‌ای به طول ۲۱۸ کیلومتر از دلارام در غرب افغانستان به زرنج در مرز ایران و افغانستان برای اتصال به چابهار هزینه کرد، پروژه بندر داخلی هند عملا متوقف شده بود. اما اوضاع در سال ۲۰۱۵ پس از به ثمر نشستن مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ شروع به تغییر کرد. حدود سه هفته پس از آن که ایران و قدرت‌های جهانی در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۱۵ چارچوب توافق خود را اعلام کردند و متعهد شدند تا پایان ماه ژوئن یک توافق جامع را نهایی کنند، اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان از هند بازدید کرد و بر اهمیت توسعه بندر چابهار تاکید کرد. در سفر غنی ۲۷ تا ۲۹ آوریل ۲۰۱۵، او و نارندرا مودی، نخست وزیر، توافق کردند که از نزدیک با ایران همکاری کنند تا پروژه بندر را به واقعیت تبدیل کنند و آن را به عنوان دروازه‌ای مناسب به افغانستان و آسیای مرکزی توسعه دهند. آن‌ها توافق کردند که مسیر‌های اضافی به مسیر‌های موجود، انگیزه بزرگی برای تلاش‌های بازسازی اقتصادی افغانستان ایجاد خواهد کرد. طی یک سال پس از این تاریخ، هماهنگی بین سه کشور منجر به امضای توافقنامه سه جانبه برای ایجاد کریدور حمل و نقل و ترانزیتی بین‌المللی در می ۲۰۱۶، زمانی که نخست‌وزیر مودی از ایران بازدید کرد، شد. پس از آن، وزارت کشتیرانی هند با سرعتی سریع برای توسعه این پروژه کار کرد. نگرش دولت دونالد ترامپ نسبت به ایران بعد از سال ۲۰۱۷ مسائل را پیچیده کرد، اما بلوک جنوبی مصمم به ادامه مسیر بود. دهلی نو موفق شد از آمریکا برای پروژه چابهار معافیت بگیرد و دلیل آن را دسترسی به افغانستان عنوان کرد. رویکرد هند همچنین از این واقعیت ناشی می‌شود که چین به‌طور تهاجمی طرح بلندپروازانه «کمربند و جاده» رئیس‌جمهور شی جین پینگ را برای توسعه زیرساخت‌های عظیم در بخش‌های بزرگی از آسیا و آفریقا دنبال می‌کرد.

بیشتر بخوانید:بندر چابهار نبض تجارت خارجی ایران/ افزایش ۱۸۱ برابری ترانزیت کالا‌ها از طریق بندر شهید بهشتی

اکنون با عملیاتی شدن این سرمایه گذاری بلندمدت، چابهار به طور بالقوه می‌تواند به قطب مهمی برای ارتباط هند با کشور‌های محصور در خشکی آسیای مرکزی و افغانستان تبدیل شود. با این حال، برای درک بهتر پتانسیل تجاری و استراتژیک آن، توسعه بندر باید با پروژه اتصال بزرگتر کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب (INSTC) ادغام شود. این کریدور که توسط روسیه، هند و ایران راه اندازی شد، یک مسیر حمل و نقل چند وجهی است که در نظر گرفته شده است تا اقیانوس هند و خلیج فارس را از طریق ایران به دریای خزر و از طریق سنت پترزبورگ در روسیه به شمال اروپا متصل کند. این کریدور، انتقال کالا از بمبئی به بندرعباس در ایران را از طریق دریا، از بندرعباس به بندر انزلی از طریق جاده، از بندر انزلی تا آستاراخان با کشتی از طریق دریای خزر؛ و به سایر نقاط فدراسیون روسیه و اروپا با راه آهن پیش بینی می‌کند.

فنچوک استوبدان، کارشناس ارشد موسسه مطالعات و تحلیل‌های دفاعی (IDSA) و سفیر سابق هند در قرقیزستان، در ژوئن ۲۰۱۷ نوشت که «این کریدور و بندر چابهار مکمل یکدیگر برای بهینه‌سازی ارتباط هند با روسیه و اوراسیا خواهد بود.» با این حال، جنگ در اوکراین و تخریب روابط اروپا با روسیه، آینده این پروژه را پیچیده کرده است.

بگومگوی غیرمستقیم وزرای خارجه ایران و آمریکا درباره مانعی به نام تحریم

از نخستین ساعات اعلام حصول توافق ده ساله میان ایران و هند، مهمترین پرسش این بود که با توجه به تحریم‌های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران، دهلی چگونه می‌تواند به تعهدات داده شده در این توافق عمل کند.

ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به این توافق میان ایران و هند گفت: هیچ معافیتی برای هند وجود ندارد و تحریم‌ها به طور بالقوه برای همه کشور‌هایی که با ایران معامله می‌کنند، قابل اعمال است.

او در مورد تحریم‌های آمریکا علیه ایران پس از توافق چابهار گفت: «ما به اجرای آن‌ها ادامه خواهیم داد.»

پاتل در پاسخ به سوالی درباره توافقنامه چابهار که روز دوشنبه امضا شد، گفت دولت هند باید در این مورد صحبت کند، نه دولت بایدن. او در ادامه افزود: «به دولت هند اجازه می‌دهیم در مورد اهداف سیاست خارجی خودش در قبال بندر چابهار و همچنین روابط دوجانبه خود با ایران صحبت کند. من فقط می‌گویم، از آنجایی که به ایالات متحده مربوط می‌شود، تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران همچنان پابرجاست و ما به اجرای آن‌ها ادامه خواهیم داد. همه نهاد‌هایی که قرارداد‌های تجاری با ایران را در نظر می‌گیرند «باید از خطر بالقوه‌ای که خود را در برابر آن قرار می‌دهند و خطر بالقوه تحریم‌ها آگاه باشند.»

این واکنش آمریکا در حالی مطرح شده که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در پاسخ به سوالی در ارتباط با اینکه چقدر تضمین وجود دارد در قرارداد جدید اتخاذ شده بین ایران و هند با توجه به تحریم‌های آمریکا، هندی‌ها به مفاد این توافق پایبند باشند و در واقع تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا مانع اجرای این توافق از سوی هند نشود، گفت: «تجربه نشان داده است که کشور‌هایی مایل هستند که با نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا علیه کشور‌های مستقل در چارچوب منافع مشترک همکاری خود را با این کشور‌ها از جمله ایران در ابعاد تجاری، اقتصادی و … گسترش دهند و توافق ایران و هند در توسعه بندر چابهار با درک کشور هند از ماهیت تحریم‌های غیرقانونی آمریکا انجام شده است و این موضوع محدود به هند نیست. گسترش همکاری‌های ما با کشور‌های مختلف در جهان نشان می‌دهد تحریم‌های آمریکا به‌رغم محدودیت‌هایی که ایجاد می‌کند در مسیر همکاری‌های سازنده، امر بازدارنده‌ای برای کشور‌هایی که با حفظ استقلال سیاسی خود مسیر همکاری‌ها را با ایران دنبال می‌کنند، نیست. هند یکی از شرکای تجاری ماست که در چارچوب منافع مشترک بدون توجه به این تحریم‌های یک‌جانبه در مسیر گسترش همکاری‌ها با ایران در حال تلاش و پیگیری است.»

منبع: جماران