سینمای مستند “بو”دار می شود؟/چشمک به سیمرغ فجر از قلب روستا

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دبیرخانه جشنواره فیلم فجر در شرایطی اسامی 11 فیلم مستند راه یافته به بخش مستند جشنواره فیلم فجر را اعلام کرد که در میان این آثار، یک فیلم مستند برای دوستداران این شاخه از سینما غریب و ناشناخته بود؛ از این جهت که این فیلم مستند برخلاف دیگر آثار این بخش، در هجدهمین جشنواره سینما حقیقت حضور نداشت و تاکنون هیچ خبری نیز از آن منتشر نشده بود؛ فیلم مستند “شاهین لیل” ساخته نصرالله محمدی ایازی.

فیلم مستند “شاهین لیل” با موضوع حیات وحش ساخته شده و به گفته کارگردان این اثر، 6 سال برای تولید آن زمان صرف شده است.

در زیر گفت‌وگو با نصرالله محمدی ایازی را می‌خوانید:

تسنیم: از خودتان بگویید و اینکه از کجا کار فیلمسازی را آغاز کردید؟

8 سال است که به‌طور جدی فعالیت فیلمسازی خود را در رشته مستندسازی حیات وحش آغاز کرده‌ام. قبل از آن به این گونه مستندها بسیار علاقه‌مند بودم و به همین لحاظ مطالعات زیادی را در این خصوص به انجام رساندم. البته متاسفانه منابع داخلی به سهولت در اختیار نبود و ارتباط برقرار کردن با مستندسازان شاخصی نظیر آقایان افشین‌پور، فتح اله امیری و یا دیگر مستندسازان هم میسر نبود. تنها می‌شد به منابع خارجی اکتفا کرد. فیلم‌های خارجی زیادی را بررسی کردم و مطالعات زیادی را انجام دادم، اما صادقانه بگویم به نتیجه خاصی نرسیدم و کمی ناامید شدم. متاسفانه فیلم‌ها و منابع خارجی با شرایط و امکانات ما هماهنگ نبود و بومی‌سازی آنها، کار بسیار سختی بود.

همچنان به دنبال راهی برای حل این مشکلات و ورود به سینما می‌گشتم که اتفاق جالبی برایم رخ داد؛ یک روز برادرم که چوپان بود به خانه آمد و گفت: شخصی به اسم افشین پور را در طبیعت و در اطراف روستای‌مان دیده است و در خصوص حیات وحش منطقه و خاصه در مورد گرگ‌ها از او سوالاتی کرده است! خوشبختانه برادرم شماره او را گرفته بود و بلافاصله با ایشان تماس گرفتیم و قرار ملاقات برای روز بعد هماهنگ شد.

به یاد دارم که غذایی را برای نهار درست کردیم و با خودمان بردیم، اما او گفت: “در طول روز و به هنگام کار تصویربرداری غذای مفصل و سنگین نمی‌خوریم و ممنوع است” و من همانجا اولین درس تصویرداری را یاد گرفتم. در ادامه به عنوان راهنما به ایشان کمک کردم و توانستم در کنار ایشان تجربیات مهمی را کسب کنم. حتی در پایان و اواخر پروژه هم انجام بخش‌هایی از تصویربرداری‌های فیلم در دست ساخت ایشان را به عهده گرفتم.

– ایده ساخت فیلم شاهین لیل از کجا آمد؟

6 سال پیش در هنگام مطالعه و بررسی فون جانوری استان همدان به موردی برخوردم که برایم بسیار شگفت‌انگیز بود. شاهین لیل یکی از پرندگان شکاری نادر و حمایت شده دنیاست که اهمیت خاصی دارد و در مناطق اطراف ما نیز دیده می‌شود و جوجه‌آوری هم دارد. بلافاصله کار در این زمینه را شروع و ثبت تصاویر از این پرنده را آغاز کردم. ابتدا کار را از اطراف روستای خودمان آغاز کردم، اما برای بررسی‌های بیشتر و ثبت تصاویر و تحقیقات بیشتر به استان‌های همجوار نظیر زنجان، کردستان و کرمانشاه رفتم. در طول 6 سال لانه‌های بسیاری را مورد مطالعه قرار دادم و تصاویر خوبی را به ثبت رساندم که هم اکنون در قالب مستند “شاهین لیل” ارائه شده است.

– آیا فیلم دیگری را هم در دست تولید دارید؟

بله. در حال حاضر دو فیلم دیگر با نام‌های “زندگی در کی2” و “عقاب سلطان آسمان ایران” را در دست تولید دارم. مراحل تحقیق و پیش تولید آنها ظرف سالیان گذشته و توامان با فیلم شاهین لیل به انجام رسیده و در مراحل پایانی ساخت خود قرار دارند. تصور می‌کنم برای سال آینده یکی از این فیلم‌ها آماده نمایش بشود.

سینما در حال حاضر دو بُعد «تصویر» و «صدا» را به مخاطب ارائه می‌کند؛ تلاش‌هایی صورت گرفته تا عناصر دیگر هم به آن اضافه شود، اما این اقدامات در مراحل اولیه قرار دارد. یکی از ابعادی که بسیار می‌تواند مهم و مورد توجه باشد عنصر «بو» است. تلاش می‌کنیم روشی را برای انتقال بوی پلان‌ها به بیننده ابداع کنیم

فیلم‌های مستند “بو” دار می‌شوند؟!

در اینجا لازم می‌دانم به موردی اشاره کنم که شاید برای مخاطبان سینما جالب و جذاب باشد. ما هم اکنون در تیم آقای افشین‌پور در حال کار بر روی پروژه‌ای هستیم که بتوانیم برای اولین بار عنصر «بو» را به ابعاد دوگانه سینما اضافه کنیم. مطالعات آن توسط ایشان انجام شده و احتمالا در جشنواره سینماحقیقت سال آتی و به هنگام نمایش فیلم جدید ایشان از این موضوع رونمایی می‌شود.

همانطور که می‌دانید سینما در حال حاضر دو بُعد «تصویر» و «صدا» را به مخاطب ارائه می‌کند و به این دو بُعد خلاصه شده است. البته در سالیان اخیر تلاش‌هایی صورت گرفته تا عناصر دیگر هم به آن اضافه شود، اما این اقدامات در مراحل اولیه قرار دارد و در دست بررسی است. یکی از ابعادی که بسیار می‌تواند مهم و مورد توجه باشد عنصر «بو» است. تلاش می‌کنیم روشی را برای انتقال بوی پلان‌ها به بیننده ابداع کنیم و در این زمینه موفقیت‌هایی به‌دست آمده است. قرار است شرکت‌های دانش بنیان به این امر کمک کنند و در جریان پخش فیلم بعدی آقای افشین پور که “البرز وحشی” نام دارد، این موضوع اجرایی شود.

– به نظر شما تا چه اندازه امکان تحقق این موضوع وجود دارد؟

آقای افشین‌پور در حال انجام کارهای مقدماتی و گفت‌وگو با مرکز گسترش به عنوان متولی و برگزار کننده جشنواره سینماحقیقت  است و در صورت انجام کارهای فنی، به اجرا خواهد رسید. اگر این کار انجام شود اهمیتی زیاد خواهد داشت و نخستین کشور در جهان و نیز نخستین جشنواره در جهان خواهیم بود که دست به این کار زده‌ایم.

– در پایان اگر سخنی دارید بفرمایید.

از آقای افشین پور که به عنوان مشاور و برنامه‌ریز در کنار من بودند تشکر می‌کنم؛ همین طور از سایر عوامل فیلم به ویژه گوینده اثر، جناب آقای داوود نماینده تشکر می‌کنم. حضور ایشان وزن خاصی به فیلم داده است. از محققان و پژوهشگران عزیز از جمله آقایان محمد سفرنگ و پرویز بختیاری نیز که در کنار ما بودند، تشکر می‌کنم.

انتهای پیام/