«زیر نظربودن» چه تأثیری بر مغز ما می‌گذارد؟

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از وبگاه ارث، چه دوربین نظارتی یک فروشگاه این حس را به ما بدهد، چه همکاری که همه حرکاتمان را زیر نظر دارد، در هر صورت این احساس عجیب است.

این احساس مبنای روانشناختی دارد و مغز ما را آماده می‌کند تا وقتی زیر نظر دیگران است هوشیارانه‌تر و آگاهانه‌تر عمل کند. جالب است که این حالت معمولاً بدون اینکه ما متوجه باشیم اتفاق می‌افتد.

گروهی از پژوهشگران دانشگاه فناوری سیدنی در استرالیا به منظور بررسی بیشتر این پدیده پژوهشی انجام دادند. هدف آنها بررسی تأثیر نظارت بر جنبه مهم ادراک حسی انسان، یعنی توانایی تشخیص نگاه دیگران، بود.

کایلی سِیمور (Kiley Seymour)، دانشیار علوم اعصاب رفتاری، ماهیت ذاتی این اثر را توضیح داد: می‌دانیم که دوربین مدار بسته رفتار ما را تغییر می‌دهد و همین، عامل اصلی استفاده خرده‌فروشان و سایرین از چنین فناوری‌هایی برای جلوگیری از برخی رفتار‌ها است.

وی گفت: دریافتیم هنگامی که افراد زیر نظر هستند، فقط رفتار آشکار آنها تغییر نمی‌کند؛ بلکه مغز آنها نحوه پردازش اطلاعات را تغییر می‌دهد. شواهد مستقیمی یافتیم که نشان می‌دهد نظارت آشکار با استفاده از دوربین مداربسته به طور چشمگیری بر عملکرد غیرارادی ادراک حسی انسان تأثیر می‌گذارد.

توانایی تشخیص نگاه خیره دیگران، یک سازوکار بقا است. این غریزه‌ای است که به ما کمک می‌کند تا تهدید‌های احتمالی محیط از جمله شکارچیان را شناسایی کنیم. به نظر می‌رسد هنگامی که زیر نظر دوربین‌های نظارتی هستیم، این حس ذاتی به شدت فعال می‌شود.

مردم از وجود نظارت بر رفتارشان، چه توسط دوربین در فضا‌های عمومی و چه توسط الگوریتم‌هایی که تعاملات برخط آنها را ردیابی می‌کنند، روزبه‌روز آگاه‌تر می‌شوند؛ در نتیجه، هنجار‌های اجتماعی به طور نامحسوس، اما چشمگیری در حال تغییر هستند.

پژوهشگران معتقدند این افزایش آگاهی، احتمالاً به پدیده‌ای به نام نظارت بر عملکرد منجر می‌شود، که در آن، افراد به‌طور ناخودآگاه رفتار خود را تنظیم می‌کنند تا با انتظارات ادراک‌شده اجتماعی همسو شود؛ اما نمی‌توان بار نظارت مداوم بر روان افراد را نادیده گرفت. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نظارت ممکن است استرس افراد را افزایش و اعتماد آنها به دیگران را کاهش دهد.