روایتی عجیب از ساخت کوچک ترین بالگرد جهان برای جاسوسان شوروی/ کاموف 56 بالگرد جنگی که از نیمکت پارک هم کوچک تر است!

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بالگرد کاموف Ka-56 یکی از خاص‌ترین و نوآورانه‌ترین پروژه‌های طراحی و توسعه در تاریخ هوانوردی نظامی محسوب می‌شود. این بالگرد در سال 1971 توسط دفتر طراحی کاموف در اتحاد جماهیر شوروی سابق توسعه یافت و هدف اصلی آن رفع نیاز نیروهای نظامی به یک ابزار سبک، قابل حمل و قابل مونتاژ در مدت زمان کوتاه بود. پروژه Ka-56 که تحت عنوان «زنبور» نیز شناخته می‌شد، نمایانگر تلاش مهندسی شوروی برای تطبیق تکنولوژی با الزامات خاص عملیاتی بود.  

پیش‌زمینه طراحی و اهداف پروژه  
طرح اولیه این بالگرد بر اساس الزامات امنیتی و نظامی خاص تعریف شد که هدف نظامی آن، طراحی یک بالگرد فوق سبک با قابلیت حمل و نقل در فضای محدود زیردریایی‌ها بود. نیروی دریایی شوروی برنامه‌ای برای انتقال این بالگرد از طریق لوله اژدر زیردریایی با قطر حداکثر 500 میلی‌متر داشت. در بعد امنیتی هم کاربر دیگر این بالگرد جاسوس ها و مامورین اطلاعاتی کا گ ب بودند تا بتوانند سریع در مکان های مختلف جا به جا شوند.

یکی دیگر از موارد کلیدی در طراحی، آماده‌سازی سریع بالگرد برای پرواز بود. دفتر کاموف موظف بود محصولی ارائه دهد که بتواند ظرف مدت 15 دقیقه پس از خارج شدن از محفظه استوانه‌ای، مونتاژ شده و آماده پرواز شود. همچنین، استفاده از موتوری قابل اعتماد و ساده که توان خروجی 40 اسب بخار داشته و از سوخت خودرو استفاده کند، یکی دیگر از الزامات این پروژه بود.  

فرآیند طراحی و مهندسی

این پروژه تحت مدیریت سرگئی فومین، معاون ارشد طراحی در دفتر کاموف، آغاز شد. طراحی Ka-56 بر اساس نوآوری در قالب‌گیری قطعات و کاربردهای عملیاتی انجام گرفت.  

1. ساختار و طراحی جمع‌وجور:
بدنه این بالگرد به گونه‌ای طراحی شد که تمامی قطعات آن، به‌جز تیغه‌های اصلی روتور، قابلیت تا شدن داشته باشند. این ویژگی امکان ذخیره‌سازی بالگرد در یک محفظه استوانه‌ای را فراهم می‌کرد.  

2. فرآیند مونتاژ سریع:
برای رفع نیاز عملیاتی ارتش، تیم طراحی پروسه‌ای ایجاد کرد تا بالگرد ظرف **10 دقیقه** آماده پرواز شود. این ویژگی، Ka-56 را به یکی از سریع‌ترین ابزارهای قابل مونتاژ برای مأموریت‌های نظامی تبدیل می‌کرد.  

3. مراحل آزمایش:  
پس از ساخت ماکت اولیه، آزمایش‌های متنوعی روی قطعات اصلی از جمله موتور، سیستم‌های روتور و کنترل‌ها انجام شد. این فرآیند برای ارزیابی عملکرد و بررسی مشخصات فنی بالگرد طراحی شده بود.  

4. موتور و مصرف سوخت:  
موتور دوار انتخاب‌شده با توان خروجی 40 اسب بخار به‌کار گرفته شد تا نیاز ارتش به یک موتور سبک، کم‌مصرف و قابل اعتماد برآورده شود. استفاده از سوخت خودرو برای این بالگرد، یکی از ویژگی‌های اقتصادی و کارآمد آن بود.  

ویژگی‌ها و توانمندی‌ها

این بالگرد علی‌رغم طراحی منحصر به فرد خود، برخی دستاوردهای قابل توجهی داشت. Ka-56 توانایی حمل یک نفر را داشت و می‌توانست با سرعتی معادل 110 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. سقف پروازی این بالگرد 1700 متر بود و برد عملیاتی آن به 120 کیلومتر می‌رسید.  

ویژگی‌هایی نظیر وزن سبک 220 کیلوگرم و ظرفیت حمل حدود 110 کیلوگرم، این بالگرد را به گزینه‌ای مناسب برای عملیات نظامی کوتاه‌مدت تبدیل کرده بود.  

مزایای طراحی Ka-56

1. قابلیت حمل آسان: 
طراحی فشرده این بالگرد امکان ذخیره و حمل آن در زیردریایی‌ها یا وسایل نقلیه کوچک را ساده کرده بود. این ویژگی باعث افزایش انعطاف‌پذیری عملیات می‌شد.در عملیات های جاسوسی هم کپسول آن قابلیت اختفا در مناطق مختلق کوهستانی، جنگلی و حتی شهری را داشت و این مسله به جاسوسان کمک میکرد بدون جلب توجه آن را مخفی کنند.

2. آماده‌سازی سریع:
توانایی مونتاژ و آماده‌سازی پرواز در کمتر از 15 دقیقه، Ka-56 را برای مأموریت‌های حساس و سریع مناسب می‌کرد.  

3. مصرف سوخت اقتصادی:  
استفاده از سوخت خودرو و موتور کم‌مصرف، این پروژه را هم از لحاظ عملی و هم اقتصادی ایده‌آل می‌کرد.همچنین تامین سوخت آن هم بدون مشکل انجام میشد.

4. عملکرد در محیط‌های محدود:  
Ka-56 به دلیل طراحی جمع و جور خود توانایی عملکرد در فضای‌های محدود و سخت‌دسترس را داشت، امری که به عملیات‌های هوایی در مناطق دورافتاده یا زیرساخت‌های محدود کمک می‌کرد.  

دلایل عدم تولید انبوه Ka-56
با وجود نوآوری‌ها و طراحی ظاهراً مناسبی که این بالگرد ارائه می‌داد، هرگز وارد تولید انبوه نشد و از مراحل آزمایشی فراتر نرفت.  

1. فقدان موتور مناسب:
مهم‌ترین چالش این پروژه، عدم دسترسی به موتور مناسب و قابل اعتماد بود. موتور دوار 40 اسب بخاری نتوانست توان کافی برای پرواز بالگرد نسبت به طراحی اولیه ارائه دهد.  

2. محدودیت‌های فناوری در دهه 1970: 
در آن زمان، فناوری‌های مرتبط با موتورهای سبک و ساختار بدنه به حد کافی پیشرفته نبودند. این مسئله باعث بروز مشکلات فنی و عدم قابلیت اجرایی پروژه شد.  

3. هزینه بالا و پیچیدگی تولید: 
با وجود عملکرد چشمگیر در برخی موارد، هزینه‌های تولید و پیچیدگی مونتاژ باعث شد تا این پروژه جایگاه خود را برای توسعه بیشتر از دست دهد.  

بالگرد کاموف Ka-56 نمونه‌ای بی‌نظیر از تلاش‌های مهندسی خلاقانه در صنعت هوانوردی نظامی است. اگرچه این پروژه هرگز به مرحله اجرایی نرسید، نشان‌دهنده توانایی‌های خلاقانه دفتر طراحی کاموف در پاسخ به نیازهای خاص نظامی بود.  

Ka-56 به‌عنوان یک طرح نوآورانه و پیش‌شرط برای تکنولوژی‌های آینده در حوزه بالگردسازی شناخته می‌شود. این پروژه، علی‌رغم محدودیت‌های فناورانه و شکست در تولید، همچنان در تاریخ هوانوردی به‌عنوان یک دستاورد مهندسی قابل توجه به یاد می‌آید. این پروژه را میتوان به نوعی کوچک ترین بالگرد جاسوسی نظامی جهان دانست که فارغ از ابعاد کوچک پیچیدگی فنی بسیار بالایی داشته است.