دولت چهاردهم و مشکلات پيش رو

رویش نیوز_علی یوسف پور*: دولت چهاردهم با مشکلات زیادی روبرو  است.از کسری بودجه  تا هزینه های جاری که ۹۵ بودجه کشور صرف امور جاری میشود.بيش از سه دهه گذشته شعار انتخاباتی حداقل چهار ریئس جمهور و اکثر نمایندگان منتخب مجلس؛ حل مشکلات اقتصادی کشور بوده است. در اين نوشتار به برخی از چالش‌ها و راهکارها پرداخته می شود
بخش اول

🔹️یکم؛ مشکلات اقتصادی رو به تشدید است، کسري بودجه، داشتن ده میلیون کارکنان دولت و شرکتهای دولتی، قريب به ۹۵ درصد بودجه صرف امور جاري کشور می شود. تورم دو رقمی، کم شدن قدرت خرید مردم، رشد کم سرمایه گذاری در کشور، ناکارآمدی بانک ها و بنگاه داری گسترده آنان، زمانبر بودن صدور مجوز ها، نابسامانی در امورات گمرکات و امورمالیاتی و در نهایت قريب به ۸۰ درصد اقتصادی که در در دست دولت است.

🔹️دوم؛ فهرست فوق ازمهمترین مشکلات اقتصادی کشور است که بيش از سه دهه گذشته شعار انتخاباتی حداقل چهار ریئس جمهور و اکثر نمایندگان منتخب مجلس؛ حل مشکلات اقتصادی کشور بوده است.و
شعارهاي سال که توسط مقام معظم رهبری اعلام نموده اند در ۱۵ سال اخیر موضوعات اقتصادی بوده، سئوال اصلي اينجاست که چرا مشکلات اساسی اقتصاد که در سطور فوق الذکر عمده آنان یادآوری شده‌ است هنوز پابرجاست و ملت و دولت با آنان دست بگیربان هستند.
🔹️سوم؛ به عقیده نویسنده این سطور علت اصلی عدم موفقیت دولت های گذشته در حل‌ ریشه ای مشکلات اقتصادی کشور؛ عدم توجه به دو چالش اساسی و ثابت در ساختار دولت و روش‌های غلط در انتخاب مدیران ارشد دولت بوده‌ است.
درعلوم سیاسی نظریه ای بنام ساختار، کارگزار وجود دارد که عمدتا برای حل مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع به کاربرده می شود، در ایران ساختار دولت در انجام وظایف حاکمیتی خود با بازدهی بسیار کمی عمل مي کند، بزرگترین مانع پیشرفت اقتصادی کشور ساختار ناکارآمد دولت است.
روسای جمهور منتخب برنامه‌های خود را با این ساختار ناکارآمد می خواهند اجرا نمایند که در بخش اقتصادی برنامه‌های ۵ ساله وسند چشم با درصد پایین اجرایی شدند. بنابراین بدون اصلاح ساختار دولت موفقیت شایان توجهی به دست نخواهد آمد.
موضوع دیگر؛ انتخاب مدیران ارشد دولت ها است. متاسفانه در کشور ما سنت سیئه ای وجود دارد که با تغییر دولت، مدیران از وزیر تا آبدارچی عوض می شوند که خسارت‌های بزرگی به کشور و مردم وارد مي شود.
در کشور های پیشرفته در تغییر کابینه تنها وزیر عوض می شود و سازمان‌ ها دارای معاون ثابت بوده و تغییرات خیلی کمی اتفاق می افتد.
مطلب مهم دیگر انتخاب وزرا و استانداران وشرکتهای بزرگ دولت است، در کشور های گه نظام حزبی حاکم است، به طور معمول حزبی که در قدرت نیست دولت در سایه تشکیل می دهد؛ یعنی دولت در سایه دارای یک برنامه منسجم براي اداره کشور بوده؛ کادرهای مجرب تربیت کرده که تصدی وزارت خانه ها را عهده دار خواهد شد.
درسال ۱۳۵۸، شهید بهشتی حزب جمهوری اسلامی را تاسیس نمود، یکی از اقدامات جالب شهید بهشتی این بود که نخبگان جوان و تحصیل کرده را از سراسر کشور شناسایی می نمود و با دعوت از آنان در رده‌های مختلف از توانایی‌های آنان استفاده مي کرد، شایسته سالاری به معني واقعی بود.
با انحلال حزب ابتدا جناح بندی های مختلف ایجاد شد، در مرحله بعد منافع باندهاي فامیلی، منافع شخصی و گروهی جایگزین منافع ملي شد، شایسته سالاری جای خود را به روابط براساس منافع شخصی، باندی و گروهی و فامیلی داد، سفیرانی انتخاب و به کشورها اعزام شدند بدون اینکه حتی یک روز سابقه خدمت در وزارت امورخارجه داشته باشند، یا با زبان کشور هدف سابقه کوچکترین آشنای پیدا کرده باشند و یا حتی قبلا سفری کوتاه به آن کشور رفته باشند و یا
فردی بعنوان وزیر انتخاب شده که سابقه مدیریت یک کارگاه تیرچه بلوکی را در کار نامه خود نداشته است.
فردی بعنوان ريس بانک مرکزی منصوب مي شود بدون داشتن هرگونه سابقه کار در بانک. این روش خسارت بار انتخاب مدیران اضافه می شود به ساختار ناکارآمد دولت.

🔹️چهارم؛ نگاه غالب برخی سیاسیون و اساتید اقتصادی اینست که تامشکل ارتباط با غرب حل‌ نشود مشکلات اقتصادی کشور قابل حل نخواهد شد که عمده مدیران دولت آقای روحانی اینگونه بود و تقریبا تمام انرزی خود را صرف مذاکرات برجام نمودند، این دولت ارتباطات با همسایگان، کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین، چین و روسیه را در حاشیه قرار داد، در دولت آقای روحانی مدت زیادی ایران در کشور چین سفیر نداشت و این درحالی بود که کشور چین اولین شریک اقتصادی ایران بود و هست.

🔻 ادامه در بخش دوم………

دولت چهاردهم و مشکلات پیش رو
🔺️بخش دوم
🔹️پنجم؛ آقای پزشکیان با شعار وفاق ملی موفق به کسب‌ ارا اکثریت شد، برنامه وفاق ملي ريس جمهور منتخب در پهنه کوچکی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی اجرایی شد در بیشتر سازمان ها همچنان تغییرات گسترده در رده‌های مختلف در حال اجرا است، این درحالی است که ریس جمهور محترم به کرات در سخنرانی هاي خود در استفاده از نخبگان شایسته تاکید می نماید، کارگروه های برای انتخاب وزرا ،استانداران، و مدیران سازمان های بزرگ تشکیل گردید، اما متاسفانه برخی از انتصابات خارج از روال مورد تصویب، توسط افراد ذینفوذ بدون جایگاه قانونی انجام گرفت که نمونه بارز آن وزیر صمت مي باشد. عملکرد
وزرای دولت چهاردهم نشان داده که می خواهند بدون تغییر در ساختارها برنامه های دولت را اجرايي نمایند که تجربه نشان داده است که این مسیر بن بست است، نکته اصلی اينجاست که اکثریت مدیران ارشد دولت چهاردهم توانایی تغییر و تحول در ساختارهای معيوب و ویرایش‌ فرایندهای ناکارآمد را ندارند، با وجود کسری ۹۵ درصدی بودجه جاری، ناترازی های گوناگون و سایر مشکلات اقتصادی؛ با کمال تاسف روند افزایش مشکلات در پیش است.
🔹️ششم پیشنهادات؛
ريئس جمهور محترم باید با جدیت و با بررسی عملکرد وزرا خودشان دست به اصلاح کابینه بزنند. وزرای ناکارآمد را با افراد با تجربه، کاردان و تحول گرا جابجا نمایند.
مطلب مهم دیگر واگذاری امور اقتصادی به مردم است، کارهای بزرگ اقتصادی اگر در دست مردم باشد موفقیت صد درصدی را در پی خواهد داشت.
دولت باشجاعت و درایت می تواند بانک ها را از بنگاه داری منع نماید.
در صورتی که دولت چهاردهم در روش‌های خود تغییرات گسترده ای ندهد، با مدیران ارشد کنونی که بعضا ماشین امضا هستند؛ تورم ۵۰ درصدی در راه است.
مدیران وزارت نیرو در چه خواب گرانی هستند که ۱۵۰ هزار ماینر غير قانوني در کشور فعالیت مي کنند. آیا شائبه شراکت در این کارهای خلاف گسترده وجود ندارد!؟ و یا
به گفته ريئس جمهور محترم روزانه بيش از بيست میلیون لیتر فرآورده هاي نفتی سرقت مي شود! مدیران وزارت نفت کجا هستند!؟
🔹️هفتم؛ نمایندگان مجلس دوازدهم که در حال حاضر بیشتر بعنوان تماشاگر عمل مي کنند چرا پیگیر اجرای قوانین مصوبه مجلس نیستند، بیانات مکرر مقام معظم رهبری ومراجع اعظام در مورد بنگاه‌داری بانک‌ها و ربوی بودن عملکرد آنان سالهاست که بر زمین مانده است، دولت مردان و نمایندگان مجلس؛ تاب آوری مردم‌ هم حدي دارد، عواقب آن را جدی بگیرید.
*علي یوسف پور، عالر نویسنده و پژوهشگر نماینده ادوار مجلس،