درس هایی از زندگی اسطوره فلسطینی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم خوانش و بررسی کتاب «خار و میخک» اثر شهید یحیی سنوار ه مزمان با صد و سی‌امین نشست عصرانه داستان نویسان رضوی در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات به‌نشر به دبیری سید علیرضا مهرداد نویسنده و منتقد ادبی برگزار شد.

این نشست ادبی با خوانش بخش‌هایی از کتاب «خار و میخک» آغاز شد و در ادامه رویا حسینی نویسنده و مهدی قزلی نویسنده و منتقد ادبی به بیان مباحث درخور توجهی از جمله معرفی داستان و شخصیت شهید یحیی ابراهیم سنوار، بررسی ویژگی‌های متن، نقاط قوت و نقاط ضعف در برگردان داستان از عربی به فارسی، تبیین دلایل شهید سنوار، از فراگیری زبان عبری، آموزش آن به سایرین و نگارش داستان «خار و میخک» به زبان عبری و بیان مهم‌ترین ویژگی شخصیتی شهید سنوار و بخش آموختی شخصیت یحیی سنوار پرداختند.

مهد قزلی در این نشست با بیان اینکه قالب اثر «خار و میخک» رمان نیست، اظهار کرد: اولین تجربه شهید سنوار زندان او به زیر سن20 سالگی بر می‌گردد و در فاصله کوتاهی آزاد می‌شود و بعد از آزادی در دانشگاه غزه در رشته ادبیات مشغول به تحصیل می‌شود و دوباره یک حرکت اعتراضی انجام می‌دهد و مجدد به مدت دو سال به زندان می‌رود. بعد از رهایی از زندان تصمیم می‌گیرد واحد امنیت داخلی در حماس را پایه‌ریزی کند و بعد از آن به مدت دو دهه در زندان اسرائیل زندانی می‌شود. 

وی ادامه داد: دوره سوم زندان به سنوار فهماند که در یکی از زندان‌ها کشته یا پیر خواهد شد. طولانی شدن دوره زندان سوم و اراده قوی او بر مبارزه با اسرائیل باعث شد ایده و آرزوی انجام طوفان الاقصی در ذهنش شکل بگیرد که این حماسه در تاریخ روابط اسرائیل و فلسطین ماندگار باشد. حماسه 7 اکتبر مهم‌ترین شکست اسرائیل از زمان شکل‌گیری این رژیم است. بنا به فرموده مقام معظم رهبری اسرائیل با کشتن غیر نظامیان نمی‌توانند این شکست را توجیه کنند.

نویسنده کتاب «پنجره‌های تشنه» ادامه داد: سنوار افق دید گسترده داشت و برنامه‌ریزی برای آینده داشت. از فرصت‌هایش به خوبی استفاده کرد. او در دوره زندانی پایانی خود زبان عبری را فرا می‌گیرد و کتاب «خار و میخک» را به همین زبان می‌نویسد. از این اثر که مدت زیادی از انتشار آن می‌گذرد، استقبال چندانی نشده است؛ چرا که ارزش ادبی به عنوان رمان ندارد. یکبار به زبان عربی ترجمه می‌شود که کتاب توسط اسرائیلی‌ها جمع می‌شود. اخیراً نیز در ماجرای طوفان الاقصی یک مترجمی اثر را از زبان عربی به انگلیسی ترجمه می‌کند و با این ترجمه کتاب «خار ومیخک» شناخته و رسانه‌ها به آن توجه می‌کنند. در کشور ما نیز حداقل چهار ناشر تلاش می‌کنند این اثر را به زبان فارسی به سرعت روانه بازار کنند.

وی با بیان جنبه‌های مختلف اهمیت کتاب «خار ومیخک» تصریح کرد: این اثر از این حیث حائز اهمیت است که طرز تفکر یک انسان مبارز را نشان می‌دهد که مدام در حال مبارزه و فکر براندازی رژیم اسرائیل است. شخصیت‌های داستان به نوعی بازتاب شخصیت خود او هستند و نحوه مرگ شهادت قهرمان داستان به نام احمد، مثل خودش است که صبح از خواب بیدار می‌شود، مبارزه و مقاومت می‌کند و بعد شهید می‌شود.

قزلی از شهید سنوار به عنوان یک الگوی خوب برای نوجوانان و جوانان یاد کرد و ادامه داد: شهید سنوار آنچه فکر کرده زندگی کرده است و همین امر، از او یک الگو برای بچه‌های فسطینی می‌سازد. سنوار اگرچه سنی مذهبی بود، اما در دشمن‌شناسی، شیعه سیاسی حساب می‌شد. آنچه ما از سنوار می‌توانیم درس بگیریم، وقت‌شناسی و ظرفیت‌شناسی، آینده‌نگری، استفاده از موقعیت‌ها، ناامید نشدن در روزهای سخت اوست. اینکه او حتی در زندان زبان عبری را به عنوان ابزار مبارزه یاد گرفت تا بتواند رمان بنویسد از نکته‌های عبرت‌آموز زندگی اوست. نتیجه مبارزاتش را هم در 7 اکتبر حمله حماس به اسرائیل گرفت که در تاریخ ماندگار شد.

 رویا حسینی نویسنده نیز در این نشست از شهید سنوار به عنوان نمادی از شجاعت و صلابت و مقاومت و استقامت، یک رزمنده مجاهد و فرمانده ارشد جبهه مقاومت یاد کرد که از او جز پایداری انتظار نمی‌رفت، اظهار کرد: با خوانش این کتاب خواننده فصل به فصل با کودکی همراه می‌شود که در اردوگاه خان یونس متولد شده است. نویسنده با دقت صحنه پردازی می‌کند آنچنان که وقتی از شب سرد زمستان و چک‌چک قطرات آبی که از سقف در کاسه بشقاب‌هایی که مادر در گوشه و کنار خانه گذاشته است می‌گوید، سرما تا مغز استخوان خواننده پیش می‌رود.

او با صداقت به تمام جزییات تلخ و شیرین و سخت زندگی در اردوگاه، گعده‌های روزانه پیرمردها، بگومگوهای زنان اردوگاه، وحشت منع رفت و آمد و حضور سربازان اسرائییلی در اردوگاه… و بسیاری دیگر از لحظات زندگی روزمره پناهندگان اشاره می‌کند. 

وی افزود: نویسنده جمع کوچک خانواده با بستگانی مهربان و درد آشنا، پدر مبارز که سال‌هاست خانواده از او بی‌خبر است. عمویی که خبر شهادتش را می‌آورند اما جسدش را نه !، دایی که حامی مطمئنی برای مادر و خاله و بچه‌های مقاومت است و خیلی شخصیت‌های مقاوم مهربان دیگر داستان را تک به تک شخصیت‌پردزای می‌کند و از همه مهم‌تر شخصیت‌پردازی پرصلابتی است که یحیی سنوار از مادر به عنوان همسر یک رزمنده، عروس یک رزمنده و مربی رزمندگان آینده ترسیم می‌کند. 

وی با تاکید بر اینکه شخصیت مادر، معمای ذهنی همه ما درباره چگونگی تربیت کودکان مقاوم فلسطینی را که این روزها در خبرها شاهد هستیم، پاسخ می‌دهد، تصریح کرد: یحیی سنوار از کودکانی می‌نویسد که بازی‌هایشان نیز رنگ مبارزه دارد؛ بازی یهود و عرب که سنوار از آن یاد می‌کند و آرزوی غلبه بر یهود که در عمق جان کودکان عرب جاخوش کرده است.

حسینی با اشاره به اینکه در این رمان فضای زیست اجتماعی اردوگاه توسط نویسنده به خوبی ترسیم شده است، افزود: این رمان اگرچه به قلم یحیی سنوار است، اما اولاً خودش می‌گوید «این داستان نه داستان شخص من است و نه داستان شخصی خاص، هرچند که تمام رویدادهای آن واقعی هستند» و از آنجایی که این رمان به صورت دست نوشته توسط هم‌بندان، نگهداری می‌شده، نشان‌دهنده یک عزم جمعی برای تدوین رمان بوده و این احتمال را قوت می‌بخشد که شخصیت‌ها و داستان‌های این رمان، در واقع داستان زندگی و تاریخ شفاهی هم‌بندان سنوار در طول سال‌های زندان است. 

به گفته او؛ عنوان رمان با هوشمندی و براساس منطق مبارزه و پیروزی نهایی حق بر باطل انتخاب شده است. به این ترتیب یحیی سنوار با انتخاب نام خار و میخک، همان ابتدا در پیشانی رمانش قداست و اصالت فلسطین و فلسطینیان، که گل میخک نماد آنان است را در برابر خار که نمادی برای اشغالگران تا بن دندان مسلح یهودی است اعلام کرده و بدیهی است که نتیجه تقابل حق و باطل جز به پیروزی جبهه حق منجر نمی‌شود.

انتهای پیام/