داعشیسم مخالف علوم انسانی / هماهنگی فکری میان داعش رشته مهندسی/ تعمیم تک راه حل روش مهندسی به علوم انسانی، به داعشیسم ختم می شود

 گروه اندیشه: علاوه بر فرهنگی عمومی، که می تواند تولید یکدستی و خالص سازی کند، ولی چرا در حوزه دانش امکان این که میان داعش و داعشیسم، و دانشگاه نوعی وحدت نظر به  وجود بیاید وجود دارد؟ وحدت نظر میان داعشیسم و دانشگاه از چه منظری می تواند وجود داشته باشد؟ این امر چه پیامدی به دنبال داشته است؟ به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در این باره دکتر حسین شیخ رضایی عضو هیات علمی موسسه پزوهشی حکمت و فلسفه ایران در سخنرانی خود در سومین دوره همایش «از مهندسی به علوم انسانی و اجتماعی» که توسط موسسه حامی علوم انسانی با همکاری پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران، برگزار شد، به این بحث می پردازد که چرا اغلب داعشیان در رشته ای مهندسی تحصیل کرده اند و رویکرد ایدئولوژیک آنان با رشته مهندسی از این منظر دارای همخوانی و همگرایی است؟  

نزدیکی طرز فکر داعش با طرز فکر آموزش دانشگاهی مهندسی

مدیر نشر کرگدن در ادامه سخنان خود که فایل صوتی آن در یوتیوب منتشر شده است، با طرح این مساله که «طرز فکر یا mindset مهندسی می تواند، در جاهایی هماهنگی با طرز فکر یا mindset داعش داشته باشد» می گوید: «بر  اساس یک تصویر عمومی که در مباحث علمی مهندسی وجود دارد، در mindset مهندسی برای سوال ها، از ابتد ا آموزش می دهند که افراد با یک جواب درست و یک جواب قاطع روبه رو هستند. از این رو وقتی مساله با تعریف درست، معین و مشخصی همراه باشد، بنابراین یک جواب درست دارد. بر این اساس بسته به میزان دقتی که افراد به آن احتیاج دارند یا از آن برخوردارند، جواب ارائه شده می تواند به صورت واضح به حقیقت با تقریب های بهتری نزدیک باشد. در حوزه مهندسی نباید فراموش شود که در نهایت یک جواب درست وجود دارد. از این نظر در باره جواب درست، کسی نمی تواند بگوید این جواب برای شما درست است، و جواب دیگری هم برای من درست است. برای هم من و هم شما یک جواب درست و نهایی وجود دارد.» 

شیخ رضایی در ادامه سخنان خودش به یک عامل بیرونی به عنوان «کارآمدی»، برای سنجش جواب درست از غلط اشاره کرد و گفت: «در حوزه مهندسی، یک عامل بیرونی به نام efficiency  یا کارآمدی مطرح است، که می گوید راه حل من یا شما درست است. در این نوع از پاسخ ها خیلی جای رویکرد و مشرب  یا ابهام در آن معنادار نیست. در تحلیلی که روایت آن را برای شما بازگو می کنم، می گوید در نظم و دیسیپلین مهندسی پرسش گشوده محلی از اعراب نداشته و خیلی در آن مطرح نیست. از این رو  بهترین راه حل ممکنی وجود دارد که عمل به آن بهترین نتیجه را می تواند دربر د اشته باشد.»

تاثیرالگوی کاری مهندسی در حوزه علوم انسانی

عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در پاسخ به این سوال که وقتی مهندسان از حوزه کاری خود  بیرون می آیند، و در حوزه علوم انسانی مشغول به کار می شوند با این رویکرد مسلط برایشان چه پدیده ای رخ می دهد، گفت: «وقتی مهندسان از حوزه خود بیرون می آیند و می خواهند در حوزه های دیگری برای مثال در حوزه سیاسی وارد فعالیت شده، تا مسایل اجتماعی را حل کنند، باز با همان  استعاره و الگوی نظام فکری و روشی مهندسی، وارد کار می شوند. به این معنا که با خود مطرح می کنند با یک مساله مواجه هستند، از این رو یک مدلی برایش می سازند، و یک بهترین راه حل را برایش در نظر می گیرند. این بهترین راه حل، دیگر، بهترین راه حل مطلق است، لذا برای من، برای شما و برای او ندارد. از این رو در این سیستم مورد مطالعه که به مقدار زیادی ، مکانیکی، و کنترل پذیر تصور می شود، برای همه یکسان عمل می کند.»   

آموزه های رشته های فنی خلاف آموزه های رشته های مهندسی

این استاد فلسفه در ادامه با ذکر این که «این آموزه ها، برخلاف چیزهایی است که در رشته های علوم انسانی به دانشجویان آموزش می دهند» گفت: «در رشته جامعه شناسی یا فلسفه، متن و یا کتاب درسی text book به  آن معنایی که در مهندسی و فیزیک داریم، در این جا نداریم. دانشجو در رشته فیزیک با text book متن و کتاب درسی روبه رو است که به او می گوید بهترین نظریه موجود در حال حاضر این نظریه است. قبلا چی بوده، و چی شده که ما به این نظریه رسیده ایم؟ اگر شما دارید در حوزه اشیاء عادی کار می کنید، از فیزیک نیوتنی استفاده می کنید، خارج از آن، از فیزیک نسبیت استفاده می کنید. این text book است. ولی در رشته های علوم انسانی، text book به این معنا وجود ندارد که به دانشجو بگوید بهترین نظریه  چیست؟ در رشته های علوم انسانی شما دارای anthology یعنی مجموعه مقالات هستید. کسی که دانشجوی رشته جامعه شناسی و به طریق اولی دانشجوی رشته فلسفه است، در طرح مساله خود، مشرب های فلسفی مختلف را مطرح می کند ضمن این که هر یک از مشرب های فلسفی قادر نبوده اند یکدیگر را حذف بکنند.»

شیخ رضایی در حوزه فلسفی با تاکید بر این که «ما فلسفه های کلی تجربه گرایانه و طبیعت گرایانه ، فلسفه تاملی ، و فلسفه قاره ای داریم» گفت: « همه این فلسفه ها به رسمیت شناخته شده و اشخاص می توانند از منظرها و پرسپکتیوهای مختلف، مساله را بررسی بکنند؛ این ها قابل تقلیل به یکدیگر نیستند. ضمن این که همزمان باید قبول کنید همه مشرب های فلسفی همزمان می توانند حضور  داشته و محل اثر باشند. شما ممکنه در یک حوزه کار کنید و علیه سایر رقبای خود، مقاله های آکادمیک بنویسید، ولی جهان فلسفه آن همگرایی را ندارد که جهان مهندسی و جهان پزشکی دارد. جهان علوم انسانی دارای جهان همگرایی به تمامه نیست. پرسش و پرسش های گشوده در آن معنا دارد.» 

او با تاکید بر این که «برخلاف تصور ما که گمان می کنیم دشوارترین مسایل در فیزیک و مهندسی بهش می پردازند» گفت: «اتفاقا دشوار ترین مسایل آن جایی است که شما با عامل های انسانی سروکار دارید مبنی بر این که این ها تاریخ  و فکر دارند، ممکن است فریب بخورند، تعصب داشته و بخواهند خودکشی و یا انتحار بکنند. و هزار مسایل پیچیده دیگر. در حوزه مهندسی شما ممکن است بگویید با این ملاک 50 عدد صندلی در این جا وجود دارد. و کسی دیگر ممکن است بگوید اگر صندلی ها دارای این ابعاد باشند،  70 صندلی این جا وجود دارد.  زمانی که این محاسبه به مسایل اجتماعی کشیده شود، آن زمان مشاهده می کنید که جهان انسانی که در آن agant ها و عامل های انسانی وجود دارد بسیار پیچیده تر از جهان طبیعی است.» 

بیشتر بخوانید: 
شاه به مقدم رئیس سازمان برنامه و بودجه: باز مطالب مزخرف می گویید / حاکمیت ترس بر مباحث تخصصی / تحقیر نتیجه بگومگو با شاه درباره اولویت های کشور
هشدار فراستخواه، رحمانیان، و میرزایی درباره تهدیدهای متوجه…
محمدی: بدون حضور اقوام در قدرت وفاق شکل نمی گیرد / پزشکیان از کره جنوبی و تایوان برای توسعه ایران درس بگیرد / اسلام سیاسی نیازمند نوسازی همه جانبه
چرا در حوادث سال ۹۸ به ۷۳۱ بانک حمله شد؟
روایت میدری از اقتضائات امنیت در ایران / بدون توانمندسازی..
درگیری با نسل دختر قصاب، امیدهای انتخابات ۱۴۰۳ را می سوزاند / درگیری نسلی طرحی صهیونیستی/ راه حل؛ ائتلاف و توافق‌سازی برسر مساله‌های مشترک

216216