جدید‌ترین آمار آموزش عالی + جزییات

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علی باقر طاهری نیا رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در نشست خبری با اصحاب رسانه که صبح امروز (سه‌شنبه، ۲۲ خرداد ۱۴۰۳) در موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی برگزار شد، به جدیدترین آمار آموزش عالی ایران پرداخت.

طاهری نیا در این نشست، اظهار کرد: مفتخر هستیم در دولت مردمی وزارت علوم رویکرد جامعی به وظایف خود داشت، کسب مرجعیت علمی و تولید علم نافع ۲ بالی است که در این حوزه پیگیری می‌شود.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ادامه داد: در راستای کسب مرجعیت علمی حمایت از پژوهشگران، اصلاح برخی آیین نامه ها، انتشار مجلات بین المللی به زبان فارسی از جمله دغدغه‌های وزارت علوم است.

طاهری نیا بیان کرد: مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی به عنوان اتاق فکر وزارت علوم در سال گذشته و سال کنونی پیشنهاد احکام بخش آموزش، علم و فناوری وزارت علوم را ایفای نقش کرد، احکام تحولی در این دوره پیشنهاد شده و امیدوار هستیم دولت بعدی برنامه‌های خود را در این راستا پیش ببرد.

معاون وزیر علوم گفت: یکی از احکام و مواد اصلی برنامه هفتم پیشرفت در بخش آموزش ماده ۹۵ است، اساس این ماده تاکید بر استقرار آموزش عالی متناسب با سند آمایش عالی است که به وزارت علوم و وزارت بهداشت اختیار توزیع دانشجویان در منطقه داده شده است و ظرفیت جدیدی است.

طاهری نیا تاکید کرد: یکی از اشکالات موجود در توزیع دانشجو وجود رشته‌های تکراری در دو دستگاه وزارت علوم و وزارت بهداشت است و هم پوشانی رشته‌ها به خصوص در علوم پایه باید رعایت شود.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی افزود: در ماده ۹۵ ظرفیت دیگری با عنوان افزایش اشتغال پذیری در دانشگاه‌ها درج شده است، دانشجویان موظف هستند دروس عملی و مهارتی را در مقابل دروس نظری آموزش ببینند. در این زمینه هر دانشجو باید حداقل یک مهارت تخصصی کسب کند.

معاون وزیر علوم تصریح کرد: تقسیم کار ملی بین دستگاه‌های مختلف برای کمک و اشتغال پذیری دانشجویان موضوع دیگر ماده ۹۵ این قانون است. مثلا صنایع باید دانشجوی رشته برق را پذیرش کرده و برای او گواهی صادر کنند، آیین نامه اجرایی این تبصره پس از ۶ ماه باید از سوی وزارت علوم تنظیم شود که هم اکنون وزارت علوم این کار را کرده است و برنامه‌های آموزشی وزارت علوم با صنایع را در نظر گرفته است، در این راستا دستگاه‌های اجرایی موظف به همکاری شده اند.  

طاهری نیا بیان کرد: ظرفیت ماده ۹۶ این قانون فوق العاده است و با عنوان ناظر به تنظیم مناسبت بین دولت و دانشگاه‌ها شناخته می‌شود، در این راستا اگر دانشگاهی دانشجوی بیکار تربیت کند باید پاسخگوی دولت باشد. رشته‌های غیر ضروری باید حذف شوند، تامین مالی دانشگاه‌ها یکی از مسائلی است که روی میز دانشگاه هاست، پایش کیفیت آموزش عالی مسئله دیگر است.  

وی افزود: یکی از تضمین‌های تحقق ماده ۹۶ قانون این است که بر اساس تبصره الف نظام بودجه ریزی دانشگاه‌ها به شاخص‌های عملکردی گره خورده است.   با اجرایی شدن تبصره الف ماده ۹۶، آموزش کیفیت لازم را پیدا می‌کند.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: رئیس جمهور بعدی هر که می‌خواهد باشد، مجری برنامه هفتم پیشرفت خواهد بود و بداند که بی اطلاع از آن نمی‌توان وعده داد؛ چرا که قانون مصوب کشور است، پس نامزد‌های انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری با اشراف بر آن راهکار موثری داشته باشند.

معاون وزیر علوم ادامه داد: موسسه مرجع رسمی آمار آموزش عالی است، جدیدترین آمار آموزش عالی به تفکیک حوزه‌های مختلف در پایان سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ اعلام می‌شود: تعداد تمام دانشجویان دانشگاه‌های کشور ۳ میلیون ۲۴۹ هزار و ۶۰۱ نفر است که ۶۴ درصد در کارشناسی، ۱۳ درصد در کاردانی، ۱۶ درصد در کارشناسی ارشد و ۴ درصد در دکتری تخصصی تحصیل کرده اند که۵۲ درصد در علوم انسانی، ۶ درصد در علوم پایه، ۲۲ درصد در فنی و مهندسی، ۷ درصد در هنر و ۹ درصد در علوم پزشکی و ۴ درصد در کشاورزی بوده اند.

وی افزود: ۵۶ درصد از دانشجویان کارشناسی علوم انسانی و ۲۱ درصد فنی و مهندسی هستند. سهم علوم انسانی در  مقطع دکتری به ۴۰ درصد رسیده است. توزیع رشته‌ها در مقطع دکتری نرمال‌تر است.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: دو سوم از دانشجویان علوم انسانی در کارشناسی و ۱۰ درصد در کاردانی و ۱۷ درصد در ارشد و ۴ درصد در دکتری فعالیت کرده اند.

طاهری نیا اضافه کرد: سهم دانشجوی دختر و پسر در آخرین آمار ۵۰ به ۵۰ بوده است، اما در سال ۹۱ تا ۹۵ آمار زنان به آقایان کاهش و پس از آن تاکنون آمار افزایشی بوده است و در سال آینده اختلاف بیش از این خواهد بود.

وی بیان کرد: سهم دانشجویان دکتری تا سال ۹۹_۱۴۰۰ افزایشی بوده، اما از آن سال تاکنون با شیب بسیار کم نزولی شده است.  

معاون وزیر علوم ادامه داد: یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش رتبه تولید علمی ایران در رنکینگ‌های بین المللی در بخش تولید علم مربوط به نزولی شدن تعداد دانشجویان دکتری است.  

طاهری نیا اضافه کرد: رشته‌های مرتبط با استخدام آموزش و پرورش بیشترین رشد دانشجو را داشته است. به جز دانشگاه آزاد اسلامی رشته‌های مهندسی عمران، امور اداری و الکترونیک و اتوماسیون در مقطع کاردانی از جمله رشته‌هایی بودند که کمترین تعداد دانشجو را داشته اند. مهندسی پزشکی نسبت به سال‌های گذشته رشد حدود ۵۰ درصدی داشته است.

وی با بیان اینکه آموزش مهارتی به معنای کسب تخصص در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای و علمی کاربردی است، بیان کرد: سهم آموزش مهارتی در برنامه هفتم پیشرفت باید به ۵۰ درصد برسد، اما هم اکنون ۱۲ درصد است.   

معاون وزیر علوم اضافه کرد: دانشجویانی از دانشگاه فرهنگیان که معلم می‌شوند، مهارت معلمی را فرا می‌گیرند، پس آن‌ها آموزش مهارتی کسب می‌کنند و از سایر جنبه‌های آموزش مهارتی این سهم ۴۰ درصد است.

طاهری نیا افزود: در مهر گذشته تعداد داوطلبان خانم مقطع دکتری از مرز ۶۰ درصد گذشت و در سال ۱۴۰۱ این رقم ۵۸ درصد بوده است.

وی بیان کرد: ملاک موسسه هیئت علمی تمام وقت شاغل است که این رقم ۷۹ هزار نفر هستند و اعداد بیشتر از آن شامل اعضای هیئت علمی نیمه وقت، بازنشسته یا تایید شده در فرایند جذب است و در دانشگاه‌های غیردولتی ۳۱ درصد هیئت علمی داریم و  سهم بانوان هیئت علمی ۳۰ درصد است

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: ۵۴ درصد استادیار، ۲۰ درصد دانشیار و ۱۰ درصد استاد تمام در دانشگاه‌ها فعالیت دارند.

طاهری نیا اضافه کرد: سالانه ۵۰۰ هزار دانشجو از میان دانشجویان کشور فارغ التحصیلان و وارد بازار کار می‌شوند که آقایان ۵۲ درصد و بانوان ۴۸ درصد است و با این روند اگر پیش برویم سهم بانوان تا چند سال آتی افزایش می‌یابد.   

وی گفت: از تعداد فارغ التحصیلان کشوری که وارد بازار کار می‌شوند ۵۹ درصد لیسانس، ۱۸ درصد تکنسین و فنی مهارتی و ۳ درصد پژوهشگر و هیئت علمی، ۲۳ درصد فنی و مهندسی و ۱۸ درصد بینابین هستند، یعنی به ادامه تحصیل فکر می‌کنند.