انقلاب در میراث فرهنگی۲

رویش نیوز_علی دارابی:تعیین حریم برای آثار تاریخی از سال ۱۳۱۶ آغاز شده و در مجموع تا سال ۱۳۵۷، ۱۱۹ حریم در کشور تعیین شده است امروز آثار دارای حریم اختصاصی بالغ بر ۴۸۸۰ اثر است. مقایسه کمی نشان میدهد در دوره ۴۰ ساله قبل از انقلاب ۱۱۹ حریم؛ و ۴۶ سال پس از انقلاب حدود ۴۷۰۰ حریم اختصاصی تعیین شده است.

*پیوستن به کنوانسیون های یونسکو و ثبت های جهانی* :
الحاق ایران به کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی در سال ۱۳۵۳ انجام شده اما ثبت ۱۰۷ اثر در قالب ۲۸ پرونده ثبت جهانی میراث فرهنگی و طبیعی که ایران را در زمره ۱۰ کشور اول جهان قرار داده همگی در جمهوری اسلامی و با حمایت دولت های وقت محقق شده است.
ایران علاوه بر کنوانسیون ۱۹۷۲ در سال ۱۳۸۴ به کنوانسیون حراست از میراث ناملموس ۲۰۰۳ م ملحق شده و امروز با ثبت ۲۶ پرونده در بین ۵ کشور اول دنیا قرار دارد. در سال ۱۳۸۶ نیز ایران به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب ۲۰۰۱ م یونسکو ملحق شده است.

*اتکا به توان تخصصی داخلی و ایجاد رشته ها و گرایش های دانشگاهی حوزه میراث فرهنگی* :
به تعبیر دغدغه مندان فرهنگی کشور در بخش میراث فرهنگی، تحقق واقعی شعار نه شرقی و نه غربی در اتکا به نیروی انسانی متخصص رقم خوره است.
قبل از انقلاب اسلامی، اتکا اصلی حوزه میراث فرهنگی به متخصصان خارجی بوده و معدودی رشته تخصصی مرتبط در حوزه آموزش عالی کشور مرتبط با میراث فرهنگی وجود داشته است.

پس از وقوع انقلاب اسلامی و توقف حضور متخصصان و باستان شناسان خارجی در ایران، و همزمان با توسعه رشته ها و گرایش های دانشگاهی در نظام آموزش عالی کشور که با جریان سازی آموزشی سازمان وقت میراث فرهنگی و تشکیل مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی آغاز شد علاوه توسعه رشته های دانشگاهی و میان دانشی در حوزه میراث فرهنگی در کشور، امروز در حوزه های باستان شناسی؛ حفاظت و مرمت، موزه داری و … نه فقط به خودکفایی رسیده ایم بلکه امکان اعزام متخصصان به کشورهای منطقه را نیز دارا هستیم.
*بافت های تاریخی-فرهنگی* :
دوران پهلوی در عرصه شهرسازی را با تغییرات اصلی و خیابان کشی ها در بطن شهرهای تاریخی کشور می شناسیم.
نقطه عطف توجه ملی و برنامه ای در کشور به شناخت و حفاظت ساختاری از بافت های تاریخی را باید در قانون برنامه سوم توسعه یافت. رسمیت شناسایی، حفاظت و احیاء این بافت ها و ممانعت از خیابان کشی و مداخلات بی رویه، ثمره تحول دیدگاه و توجه به ارزش های میراث شهری و بافت های تاریخی در دوران پس از انقلاب اسلامی است.

*صیانت از آثار تاریخی در برابر طرح ها توسعه:*
موضوع توجه به حفاظت از آثار تاریخی در برابر طرح های توسعه عمران، هرچند ریشه در مواردی نظیر قانون شهرداری ها در دهه ۱۳۴۰ دارد اما تحول اصلی و ملی برای حفاظت از آثار تاریخی در برابر طرح های توسعه ای در قانون برنامه چهارم توسعه رقم می خورد و تمامی دستگاه ها در کشور ملزم به انجام مطالعات فرهنگی و تاریخی برای پروژه های بزرگ کشور می شوند.