انقلاب در حمل‌ونقل عربستان؛ از مترو ریاض تا تاکسی‌های پرنده/ درباره طولانی‌ترین شبکه مترو بدون راننده در جهان چه می‌دانیم؟

اقتصاد۲۴- به گفته کارشناسان حمل و نقل، پایتخت عربستان سعودی با راه اندازی اولین سیستم متروی خود در تاریخ یکم دسامبر، نقطه عطف تحرک شهری را رقم زد و به مسئله مهم حمل و نقل در جایی پرداخت که در آن یک سفر ۵ کیلومتری گاهی اوقات یک ساعت به طول می‌انجامد.
پروژه چند میلیارد دلاری مترو در ریاض نشان دهنده تغییری اساسی در حمل و نقل عمومی در شهری است که ساکنان آن در طول تاریخ تقریباً به طور کامل به وسایل نقلیه شخصی متکی بوده‌اند.

افتتاح مرحله‌ای مترو ریاض

مترو ریاض در سه فاز افتتاح می‌شود؛ خط آبی که ۳۸ کیلومتر طول دارد و یکی از اولین خطوطی بود که تا حدی در کنار خطوط زرد و بنفش باز شد و از شمال به جنوب از مرکز شهر ریاض می‌گذرد. خطوط قرمز و سبز نیز در تاریخ ۱۵ دسامبر راه اندازی شدند در حالی که خط نارنجی قرار است تا ۵ ژانویه ۲۰۲۵ افتتاح شود. کل پروژه دارای شش خط رنگی به طول ۱۷۶ کیلومتر با ۸۵ ایستگاه است که آن را به یکی از بزرگترین پروژه‌های حمل و نقل شهری در حال حاضر در جهان تبدیل می‌کند. چهل درصد از مسیر‌ها در زیر زمین اجرا می‌شوند و زمان سفر راحت تری را در سراسر عربستان سعودی تسهیل می‌کنند.

این سیستم دارای ۱۸۳ ریل قطار است که توسط زیمنس، بمباردیه و آلستوم ساخته شده است و خود را به عنوان طولانی‌ترین شبکه مترو بدون راننده در جهان معرفی می‌کند. عملیات کاملا خودکار نشان دهنده جهش قابل توجه فناوری برای زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی منطقه است. هدف شبکه حمل و نقل مترو ریاض همگامی با جمعیت رو به رشد آن شهر است که بر اساس گزارش آژانس املاک، مسکونی و مشاور مایملک تجاری نایت فرانک، پیش بینی می‌شود از ۷ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ به ۹.۳ میلیون نفر تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد.

بیشتر بخوانید:  جاه طلبی‌های بن سلمان تمامی ندارد؛ ساخت مترویی برای پوشش ۴ رویداد مهم بین‌المللی/ چرا این خطوط مترو الهام‌بخش هنرمندان شده‌اند؟

توسعه سریع شهری در عربستان

این شبکه نقش مهمی در تسهیل برنامه‌های توسعه ریاض خواهد داشت. پروژه متحول کننده مترو ریاض با ایجاد شغل، تقویت مشاغل محلی و جذب سرمایه گذاری خارجی به تنوع بخشیدن به ریاض به عنوان یک مرکز تجاری و گردشگری جهانی کمک می‌کند. ادغام فناوری‌های پیشرفته، مانند قطار‌های بدون راننده، شبکه مترو ریاض را با دیگر سیستم‌های پیشرو با فناوری پیشرفته هم، چون‌ام تی آر هنگ کنگ همطراز می‌سازد.

پیش از احداث مترو، ریاض فاقد سیستم حمل‌ونقل عمومی بود در نتیجه راه اندازی اخیر خط مترو یک جهش بزرگ برای آن محسوب می‌شود. این مترو برای جابجایی ۱.۲ میلیون مسافر در روز طراحی شده است و برنامه‌هایی برای افزایش جابجایی ۳.۶ میلیون مسافر دارد که به کاهش ترافیک و کاهش وابستگی مسافران به خودرو‌های شخصی کمک می‌کند. این تغییر نه تنها مصرف سوخت و آلودگی را کاهش می‌دهد، بلکه از شهری پایدارتر نیز حمایت می‌کند. فراتر از حمل و نقل، مترو ارتباطات بین مناطق کلیدی را تقویت می‌کند، رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد و زندگی روزمره را برای ساکنان بهبود می‌بخشد. انتظار می‌رود که یک بلیط سه روزه معمولی برای مترو ریاض حدود ۵ دلار هزینه داشته باشد، در حالی که یک تاکسی ۲۰ دقیقه‌ای ممکن است ۱۳-۱۶ دلار هزینه برای مسافر به همراه داشته باشد.

سند چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی

مترو ریاض رکن مهمی از برنامه سند چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی است که هدف آن تنوع بخشیدن به اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی ساکنان است. ریاض تنها یک نمونه است که نشان می‌دهد چگونه شهر سیستم‌های حمل و نقل را برای بهبود مدیریت ترافیک، جابجایی و جمعیت در حال رشد یکپارچه می‌کند. پیش از این شبکه اتوبوسرانی تکمیلی ریاض در سال ۲۰۱۸ راه اندازی شد و یک سیستم حمل و نقل عمومی یکپارچه برای شهر ایجاد کرد. تحول حمل و نقل ریاض بازتاب دهنده ابتکار عمل موفق جابجایی شهری در سایر شهر‌های جهان است. سیستم حمل و نقل یکپارچه سنگاپور، که ترکیبی از مترو، اتوبوس و وسایل نقلیه خودکار است، وابستگی به وسایل نقلیه خصوصی را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. به طور مشابه، زیرساخت‌های جامع برای دوچرخه سواری و شبکه حمل و نقل عمومی کارآمد کپنهاگ، پایتخت دانمارک را به یکی از پایدارترین شهر‌های جهان تبدیل کرده است.

جابجایی در آینده از طریق تاکسی‌های پرنده

با نگاهی به آینده، چشم انداز حمل و نقل عربستان سعودی فراتر از راه حل‌های متعارف زمینی است. عربستان سعودی در حال بررسی ظرفیت بالقوه تاکسی‌های هوایی برای انجام وظایف مختلف است، از حمل و نقل تجهیزات پزشکی و تسهیل سفر‌های اضطراری گرفته تا جابجایی زائران بین اماکن مقدس و پشتیبانی از عملیات لجستیکی.

شرکت هواپیمایی ملی عربستان سعودی قصد دارد سفارش خود برای ۵۰ وسیله نقلیه هوایی برقی را در سال ۲۰۲۶ دریافت کند. در ماه ژوئن، EH۲۱۶-S اولین تاکسی هوایی کاملا خودران دارای مجوز در جهان متعلق به EHang Holdings، اولین پرواز خود را در مکه انجام داد. این وسیله نقلیه بدون خلبان eVTOL (برخاست و فرود عمودی الکتریکی) زائران حج را جابجا می‌کرد و نقطه عطف مهمی در پیشرفت جابجایی هوایی در عربستان سعودی بود. این تاکسی‌های هوایی در محیط شهری عربستان کار خواهند کرد و برای سفر‌های بسیار خاص بین چند مکان مهم و در وهله نخست برای تجربه‌های گردشگری آینده نگر ارائه می‌شوند.

ادغام شهر هوشمند

انقلاب حمل و نقل فراتر از زیرساخت‌های فیزیکی است. گسترش انواع حمل و نقل، چه سنتی و چه با استفاده از فناوری شهر هوشمند، ازدحام را کاهش می‌دهد و جریان ترافیک از طریق زمین، دریا و آسمان را بهبود می‌بخشد. ابتکار عمل‌های دیگر شامل شبکه‌های اتوبوس جدید در جده و دمام است. وزارت حمل و نقل عربستان سعودی از سال ۲۰۲۱ تاکنون ۴۰ درصد افزایش اشتراک سواری را گزارش کرده است. اشتراک سواری یا به اشتراک گذاری خودرو به امری گفته می‌شود که طی آن مالکین خودرو، صندلی‌های خالی خودروی خود را با مسافران هم مسیرشان به اشتراک می‌گذارند تا از حجم ترافیک، آلودگی هوا و هزینه‌ها بکاهند. این فرایند، یک عمل اجتماعی محسوب می‌شود و افرادی که اقدام به استفاده از سامانه‌های هم پیمایی می‌کنند بیش از آن که هدفی مالی را دنبال کنند درصدد کاهش ترافیک و آلودگی هوا هستند. پروژه مترو با تعهدات زیست محیطی گسترده‌تر عربستان سعودی و تعهد این کشور برای دستیابی به هدف به صفر رساندن انتشار آلاینده‌های کربنی تا سال ۲۰۶۰ همسو می‌باشد.

بیشتر بخوانید: عربستان به دنبال تبدیل صحرا به یک واحه سرسبز؛ ریاض اینگونه خنک خواهد شد/ همه آنچه باید درباره طرح بلندپروازانه سعودی ها بدانید

داستان‌های موفقیت متروی جهانی

شهر‌های سراسر جهان بینش‌های ارزشمندی را در مورد تحولات حمل و نقل شهری موفق ارائه می‌دهند. سیستم‌ ام تی آر هنگ کنگ که روزانه بیش از ۴.۵ میلیون مسافر را جابجا می‌کند، نشان می‌دهد که چگونه حمل و نقل عمومی کارآمد می‌تواند به بخش مهمی از زندگی شهری تبدیل شود. مترو دبی که از سال ۲۰۰۹ عملیاتی شده، نمونه‌ای منطقه‌ای از اجرای موفق در محیطی مشابه از نظر فرهنگی با شهری، چون ریاض است.

اهمیت برنامه ریزی در مورد زیرساخت‌های حمل و نقل آینده به طور فزاینده‌ای در دستور کار تمام کشور‌های به سرعت در حال توسعه خلیج فارس قرار گرفته است. مترو بزرگترین توسعه برای شبکه حمل و نقل ریاض بوده است. عربستان سعودی با توسعه مترو می‌تواند از مدل متروی دبی بیاموزد. اگر به متروی دبی نگاه کنیم، آن سیستم حمل و نقل می‌تواند به برخی از مناطق کلیدی شهر خدمات رسانی کند، اما با رشد شهر و افزایش اجاره بها در مناطق مرکزی آن، توسعه املاک و مستغلات بیش از پیش از شهر خارج شده است. این بدان معناست که ساکنان حومه شهر‌ها باید دسترسی آسانی به خطوط مترو داشته باشند و بنابراین اکنون بیش‌تر به وسایل نقلیه شخصی متکی هستند تا گزینه‌های حمل و نقل عمومی. بنابراین، کسب اطمینان از این که شبکه‌های مترو تا حد امکان مناطق پرجمعیت شهری، از جمله مناطق حومه شهر را به یکدیگر متصل می‌کند، اتصال نقاط مختلف شهر و تجربه ساکنان از جابجایی با حمل‌ونقل عمومی را بهبود می‌بخشد.

منبع: العربیه