ارمنستان در بازی «آذربایجان غربی» باکو شرکت نمی کند

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «آلن سیمونیان» رئیس مجلس ملی ارمنستان، معتقد است که باکو در واکنش به اظهارات ایروان و جامعه جهانی درباره بازگشت ساکنان قره‌باغ به خانه‌های خود، دستور کار «آذربایجان غربی» را مطرح کرده است.

«الهام علی‌اف»، رئیس‌جمهور آذربایجان، خواستار آغاز مذاکرات ایروان با «جامعه آذربایجان غربی» و اتخاذ اقدامات عملی برای «احیای حقوق اساسی آذربایجانی‌های غربی» شده است.

سیمونیان امروز به‌جای واکنش به این درخواست علی‌اف، به توضیح علت این اقدام او پرداخت و گفت: «ما درباره قره‌باغ صحبت می‌کنیم، آن‌ها درباره آذربایجان غربی صحبت می‌کنند. شرکای بین‌المللی ما درباره بازگشت به قره‌باغ صحبت می‌کنند، آن‌ها درباره بازگشت آذربایجانی‌ها صحبت می‌کنند. حالا اگر ما درباره چیز دیگری صحبت کنیم، آن‌ها هم همان چیز را به‌صورت آینه‌ای می‌گویند و انجام می‌دهند. من پیشنهاد می‌کنم که ما در جهت منافع و دستور کار ارمنستان حرکت کنیم؛ یعنی ما باید به‌عنوان ارمنی تصمیم بگیریم که چه می‌خواهیم و آن را اعلام کنیم.»

این اظهارات سیمونیان نشان می‌دهد که ارمنستان قصد ندارد وارد بازی «آذربایجان غربی» شود و به دنبال پیگیری منافع و اهداف خود در مورد صلح با جمهوری آذربایجان است.

در حالی که دولت جمهوری آذربایجان در بالاترین سطح از «بازگشت به آذربایجان غربی» صحبت می‌کند، دولت ارمنستان پس از کوچ اجباری ارمنی‌ها از قره‌باغ، از بازگشت آن‌ها صحبتی به میان نمی‌آورد. «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان و همکارانش همواره گفته‌اند که وظیفه آن‌ها تأمین امنیت ارمنستان است.

«آلن سیمونیان»، رئیس مجلس ملی ارمنستان نیز امروز با تکرار این موضوع و در پاسخ به این سؤال که «آیا ممکن است ارمنستان در واکنش به اظهارات باکو درباره آذربایجان غربی، مسئله بازگشت به قره‌باغ را مطرح کند؟» گفت: «بازگشت به قره‌باغ زمانی ممکن است که ما مطمئن باشیم که می‌توانیم امنیت مردم را تضمین کنیم. به نظر من، در این مرحله پاسخ دادن به یک سخنرانی سیاسی، درست نیست و در صورتی که بدانیم این مردم را به آنجا نمی‌فرستیم که برایشان اتفاقی بیفتد، مطمئناً این کار را خواهیم کرد.»

سیمونیان در ادامه با بیان اینکه «این سخنرانی سیاسی باکو بر اساس منطق آینه‌ای مطرح شده است»، افزود: «این به این معناست که باکو هر صحبتی که ما بکنیم، آن را به‌صورت معکوس علیه خودمان استفاده خواهد کرد.»

دولت ارمنستان تاکنون هیچ واکنشی به اظهارات باکو درباره «آذربایجان غربی» نشان نداده است. وزارت امور خارجه ارمنستان همچنین از افشای محتوای پیشنهادات ارائه‌ شده به باکو در مورد لغو محاصره و بازگشایی مسیرهای ارتباطی خودداری می‌کند.

مذاکره‌کنندگان ارمنی در تاریخ 24 اکتبر و پس از مذاکرات سران دو کشور در کازان، پیشنهادات کتبی خود را برای بازگشایی مسیرهای ارتباطی منطقه‌ای به طرف آذربایجانی ارائه کردند. در آن روز، در دیدار «نیکول پاشینیان» و «الهام علی‌اف»، مسئله بازگشایی مسیرها نیز مطرح شده بود.

وزارت امور خارجه ارمنستان در مورد محتوای این پیشنهادات و همچنین واکنش باکو به آن‌ها را اعلام کرد: «اطلاعات مربوط به روند عادی‌سازی روابط ارمنستان و آذربایجان که قابل‌ انتشار باشد، به‌ موقع و در مهلت‌های مناسب در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.»

این سکوت و عدم شفافیت دولت ارمنستان در مورد مذاکرات با جمهوری آذربایجان، باعث نگرانی و انتقاد مخالفان و بخشی از افکار عمومی در این کشور شده است.

آن‌ها معتقدند که دولت باید در این زمینه شفافیت بیشتری داشته باشد و مردم را در جریان تحولات قرار دهد.

پیشنهاد ارمنستان برای لغو محاصره و سکوت باکو

اگرچه مسئله لغو محاصره منطقه‌ای به دلیل اختلافات میان ایروان و باکو ماه‌ها پیش از بسته مذاکرات صلح حذف شد، اما گفتگوها درباره آن همچنان ادامه دارد.

حدود یک ماه پیش، «آرارات میرزویان»، وزیر امور خارجه ارمنستان، اعلام کرده بود که مذاکرات فشرده‌ای برای لغو محاصره و راه‌اندازی یک خط آهن خاص در جریان است.

این هفته، «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان، در پارلمان این کشور بدون افشای محتوای پیشنهاد ارمنستان برای لغو محاصره، بار دیگر بر «واقع‌بینانه» بودن آن تأکید کرد و گفت: «ما یک راه‌حل بسیار واقعی، عملی و منطقی برای بازگشایی مسیرهای ارتباطی منطقه پیشنهاد داده‌ایم و تنها چیزی که باقی مانده، برداشتن گام‌های عملی در همه جهات و حل‌وفصل مسائل در همه جهات است.»

پیشنهاد ارائه‌ شده به جمهوری آذربایجان بر اساس طرح «چهارراه صلح» که توسط دولت ارمنستان ارائه‌شده و بر مبنای اصول حاکمیت و صلاحیت کشورها است.

باکو تاکنون هیچ موضعی در قبال این طرح اتخاذ نکرده و در عوض، همواره بر این موضوع تأکید کرده که لغو محاصره باید بر اساس بیانیه سه‌جانبه 9 نوامبر 2020 انجام شود.

به نظر می‌رسد که باکو تمایلی به پذیرش طرح ارمنستان برای لغو محاصره ندارد و همچنان بر مواضع خود در این زمینه پافشاری می‌کند. این موضوع می‌تواند به مانعی در روند عادی‌ سازی روابط میان دو کشور تبدیل شود.

احتمال کم پذیرش طرح «چهارراه صلح» ارمنستان توسط باکو

«هاکوب بادالیان»، تحلیلگر سیاسی، احتمال پذیرش طرح «چهارراه صلح» ارمنستان یا هرگونه پیشنهاد مبتنی بر آن را توسط باکو در هر مرحله‌ای، به‌ویژه اگر مورد توافق بازیگران بین‌المللی نباشد، بسیار ضعیف می‌داند.

او معتقد است: «آذربایجان به دنبال رژیمی است که بر حاکمیت ارمنستان تسلط داشته باشد. من فکر می‌کنم در صورتی که چنین رژیمی وجود نداشته باشد، آذربایجان هیچ علاقه‌ای به لغو محاصره ندارد، زیرا این کار باعث ایجاد نوعی تعادل برای ارمنستان می‌شود و آذربایجان به این تعادل نیازی ندارد؛ و بنابراین، من احتمال پذیرش چنین توافقی را توسط باکو بسیار ضعیف می‌دانم.»

ایروان و باکو از زمان جنگ 44 روزه قره‌باغ در حال مذاکره برای لغو محاصره مسیرها هستند، اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌اند.

جمهوری آذربایجان خواستار عبور بدون نظارت از استان سیونیک ارمنستان به منطقه نخجوان است، اما ارمنستان با این درخواست مخالفت کرده و آن را خط قرمز خود می‌داند. پیش از سقوط قره‌باغ، طرف روسی نیز در مذاکرات لغو محاصره شرکت داشت. این مذاکرات در کارگروهی به ریاست معاونان نخست‌وزیر ارمنستان، روسیه و آذربایجان انجام می‌شد، اما پس از تسلط کامل جمهوری آذربایجان بر قره‌باغ، این کارگروه دیگر نشستی برگزار نکرده است.

به نظر می‌رسد که باکو با سوء استفاده از وضعیت فعلی و تسلط بر قره‌باغ، به دنبال تحمیل شرایط خود به ارمنستان در مذاکرات لغو محاصره است.

بن‌بست در لغو محاصره و خوش‌بینی در مذاکرات صلح

«مهر گریگوریان»، معاون نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس هیئت ارمنی در کارگروه سه‌جانبه لغو محاصره (ارمنستان، روسیه و آذربایجان)، با اشاره به توقف مذاکرات این کارگروه گفت: «مذاکرات ادامه ندارد. همان‌طور که می‌دانید، مسائل اساسی وجود دارد که باید در مورد آن‌ها به اجماع برسیم. تا زمانی که این اجماع وجود نداشته باشد، ادامه مذاکرات در مورد جزئیات بی‌معنی است.»

در این شرایط، دولت ارمنستان طرح خود را برای لغو محاصره با عنوان «چهارراه صلح» ارائه کرده است.

اما «هاکوب بادالیان»، تحلیلگر سیاسی، معتقد است: «این طرح ممکن است هرگز به مرحله اجرا نرسد. پیشنهاد ارمنستان می‌تواند به‌عنوان یک پیشنهاد باقی بماند، زیرا نه‌تنها هیچ‌گونه توافق جزئی در سطح آذربایجان (یعنی در سطح خرد) وجود ندارد، بلکه در سطح کلان نیز هیچ‌گونه رویکرد مشخصی شکل نگرفته است.»

با وجود درخواست جدید جمهوری آذربایجان برای اصلاح قانون اساسی ارمنستان و عدم واکنش به پیشنهادات ارمنستان، «آلن سیمونیان»، رئیس مجلس ملی ارمنستان، امروز تأکید کرد که در حال حاضر فضای منفی در مذاکرات ارمنستان و جمهوری آذربایجان وجود ندارد.

به نظر می‌رسد که با وجود «بن‌بست» در مذاکرات لغو محاصره، دولت ارمنستان در مورد مذاکرات صلح با جمهوری آذربایجان «خوش‌بین» است.

انتهای پیام/